दिउँसो सुत्ने बानी: स्वास्थ्यका लागि वरदान कि बाधा ?

काठमाडौँ। दिउँसो सुत्ने बानी स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हो कि बेफाइदाजनक भन्ने कुरा सुत्ने समय, अवधि, र व्यक्तिको दिनचर्या मा निर्भर हुन्छ।

सामान्यतः १५–३० मिनेटको पावर न्याप ले थकान घटाउँछ, ऊर्जा पुनः प्राप्त हुन्छ, ध्यान र स्मृति बलियो बनाउँछ। साथै, मूड सुधार, रक्तचाप घटाउने, र काममा उत्पादकता बढाउने जस्ता सकारात्मक असरहरू देखिन्छन्।

तर, लामो समय (१ घण्टा भन्दा बढी) वा बेलुका सुत्दा यसको उल्टो असर पर्न सक्छ। रातको निद्रामा बाधा, झोक्राउने महसुस, कामको तालिका बिग्रनु, र चिडचिडापन जस्ता समस्या देखा पर्न सक्छन्।

यसकारण दिउँसो सुत्ने बानी फाइदाजनक बन्न छोटो, नियमित, र उपयुक्त समयमा हुनु जरुरी हुन्छ। पावर न्यापले नकारात्मक असर बिना शरीर र मस्तिष्कलाई पुनः सन्चालित गर्न सक्छ। अतः उचित ढंगले दिउँसो सुत्ने बानी राख्दा फाइदाहरू नै बढी हुन्छन्।

फाइदाहरूको व्याख्या 
थकान कम हुन्छ
दिउँसो थोरै सुत्दा शरीर र मस्तिष्कले विश्राम पाउँछ, जसले गर्दा थकान हट्छ।

ऊर्जा पुनः प्राप्त हुन्छ
सुताइले शरीरको ऊर्जा स्तर फेरि बढाउँछ, जसले काम गर्ने जोश दिन्छ।

ध्यान केन्द्रित गर्न सजिलो हुन्छ
सुतिसकेपछि मानसिक स्पष्टता आउँछ, ध्यान एकै ठाउँमा केन्द्रित गर्न सजिलो हुन्छ।

स्मृति बलियो हुन्छ
सुताइले सिकेका कुरा दीर्घकालीन स्मृतिमा सँगाल्न मस्तिष्कलाई सहयोग गर्छ।

मूड राम्रो हुन्छ
निद्रा पछि झर्को हट्छ, खुसी महसुस हुन्छ, र व्यवहार पनि राम्रो हुन्छ।

रचनात्मकता बढ्छ
विश्राम पछि मस्तिष्क खुला हुन्छ, जसले नयाँ विचार ल्याउन मद्दत गर्छ।

दृष्टिकोण ताजा हुन्छ
थकान कम भएपछि वातावरणप्रति सकारात्मक दृष्टिकोण आउँछ।

तनाव कम हुन्छ
शरीर र मस्तिष्कले विश्राम पाउँदा तनाव घट्छ, मानसिक शान्ति आउँछ।

रक्तचाप घट्न सक्छ
छोटो निद्राले sympathetic nervous system को सक्रियता घटाउँछ, जसले रक्तचाप घटाउँछ।

हृदय रोगको जोखिम कम हुन सक्छ
केही अध्ययनहरूले देखाउँछन् कि नियमित न्यापले कार्डियोभास्कुलर प्रणालीमा सकारात्मक असर पार्छ।

प्रतिरक्षा प्रणाली बलियो हुन्छ
निद्राले शरीरलाई पुनर्निर्माण गर्न सहयोग गर्छ, जसले रोगसँग लड्ने क्षमता बढाउँछ।

काममा उत्पादकता बढ्छ
आरामपछि कार्यक्षमता र ध्यान बढ्छ, जसले काममा गुणस्तर बढाउँछ।

सामाजिक व्यवहारमा सुधार आउँछ
थकान नभएको बेलामा मानिस खुलेर कुरा गर्छन्, झर्को कम हुन्छ।

बढी ध्यान दिएर निर्णय गर्न सकिन्छ
सुताइपछि मानसिक स्पष्टता आउँछ, जसले सोचविचार गरेर निर्णय लिन सजिलो हुन्छ।

निद्राको कमीको असर घटाउँछ
राति पर्याप्त निद्रा नपाएको खण्डमा दिउँसोको न्यापले त्यो घाटा केही हदसम्म पूर्ति गर्छ।

मुख्य बेफाइदाहरू
रातको निद्रामा असर पर्न सक्छ
दिउँसो धेरै बेर सुत्दा राति सुत्न गाह्रो हुन्छ, जसले निद्राको नियमिततालाई बिगार्न सक्छ।

झोक्राउने महसुस 
३० मिनेटभन्दा बढी सुत्दा गहिरो निद्राबाट उठ्न गारो हुन्छ, झोक्राएर अल्छी महसुस हुन्छ।

लामो सुताइले मस्तिष्कलाई अल्छी बनाउँछ
लामो आरामले शरीर फेरि सक्रिय हुन समय लाग्न सक्छ, मस्तिष्क पनि सुस्त हुन्छ।

नियमितता बिग्रिन्छ
गलत समयमा सुत्दा शरीरको प्राकृतिक घडी बिग्रिन्छ, जसले दिनरातको तालिका अस्तव्यस्त बनाउँछ।

उठ्न गारो हुने, चिडचिडापन
लामो सुताइपछि झोक्राउने महसुसले चिडचिडेपन ल्याउँछ, विशेष गरी अलार्मले जबर्जस्ती उठाउँदा।

कामको तालिका बिग्रन सक्छ
दिउँसो सुत्दा काम गर्नुपर्ने समय छुट्न सक्छ, जसले productivity घटाउँछ।

नीरसता वा आलस्य बढ्न सक्छ
आराम गर्न खोजिएको सुताइ उल्टै काम नगर्ने बहाना बन्छ भने आलस्य बढ्छ।