स्वस्थ जीवनका लागि बिहान कहिले उठ्ने? विशेषज्ञको सुझाव यही हो

काठमाडौँ। बिहान कति बजे उठ्न स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुन्छ भन्ने कुरा व्यक्तिको उमेर, जीवनशैली, कामको तालिका, शरीरको प्रकृति, र निद्रा आवश्यकतामा निर्भर गर्छ।

तर सामान्य रूपमा वैज्ञानिक अनुसन्धान र स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूले सल्लाह दिने समय विहानको ४:३० देखि ६:३० बजेको बीच हो। यसलाई शरीरको सर्केडियन रिदम  अनुसार उपयुक्त समय मानिन्छ। अब विस्तारमा बुझौँ—किन यो समय राम्रो मानिन्छ:

सर्केडियन रिदम अनुसार उठ्ने सही समय
सर्केडियन रिदम हाम्रो शरीरको प्राकृतिक घडी हो, जसले निद्रा, भोक, ऊर्जा र हार्मोनहरूलाई नियन्त्रण गर्छ। यो रिदम सूर्यको उज्यालो अनुसार काम गर्छ। बिहान उज्यालो सुरु भएसँगै शरीरमा कोर्टिसोल (उर्जा दिने हार्मोन) उत्पादन हुन्छ, जसले शरीरलाई ताजगी दिन्छ। यदि तपाईं सूर्योदयसँगै उठ्नुहुन्छ भने शरीर प्राकृतिक रूपले सक्रिय हुन्छ।

बिहान उठ्नुका फाइदाहरू
शारीरिक स्वास्थ्यमा फाइदा:
-बिहान उठ्नेहरूमा मोटोपना हुने सम्भावना कम हुन्छ।
-हृदयघात, उच्च रक्तचापजस्ता रोगको जोखिम कम हुन्छ।
-शरीर तन्दुरुस्त राख्न बिहानको समय सबभन्दा उपयुक्त हुन्छ, खासगरी व्यायाम गर्न।

मानसिक स्वास्थ्यमा फाइदा:
-चाँडै उठ्नेहरूमा डिप्रेशन र तनावको सम्भावना कम हुन्छ।
-उनीहरू बढी सकारात्मक, अनुशासित र केन्द्रित हुने गर्छन्।

समय व्यवस्थापन:
-बिहानको समय शान्त र ध्यान केन्द्रित गर्न अनुकूल हुन्छ।
-काममा समयमै सुरु गर्दा दिनभर प्रोडक्टिभिटी बढ्छ।

कति घण्टा सुत्ने?
सिर्फ बिहान चाँडै उठ्नु मात्र होइन। पर्याप्त निद्रा पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण छ। उमेर अनुसार चाहिने औसत निद्रा समय:
वयस्क (१८–६४ वर्ष) ७–९ घण्टा
किशोर (१४–१७ वर्ष) ८–१० घण्टा
वृद्ध (६५+ वर्ष) ७–८ घण्टा

बिहान उठ्ने अभ्यास कसरी गर्ने?
-राति सुत्ने समय नियमित राख्ने।
-मोबाइल वा स्क्रिन प्रयोग निद्राको कम्तीमा १ घण्टा अगाडि बन्द गर्ने।
-ओछ्यानबाट उठ्न बिहानको अलार्म मात्र होइन, उद्देश्य पनि हुनुपर्छ।
-सूर्योदय हेर्ने, ध्यान, वा हल्का व्यायाम जस्ता बानी बसाल्ने।