परिवार र कामको सन्तुलन कसरी कायम राख्ने ?

काठमाडौँ – परिवारसँग समय बिताउन कसलाई मन नपर्ला र ? यद्यपि, तपाईं आफ्नो परिवारसँग शान्तिपूर्वक समय बिताउन सक्नुहुन्छ, पैसा पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण छ। विशेष गरी ती व्यक्तिहरू जसको आम्दानीको स्रोत उनीहरूको कामबाट हो।

यस्ता व्यक्तिलाई काम र कार्यालयबीच समन्वय कायम गर्न निकै गाह्रो हुन्छ । धेरै पटक कामका कारण यति रिस उठ्छ कि एक्लै बस्न रुचाउँछन् । परिवारको कुनै सदस्यसँग पनि सीधै कुरा नगर्नुहोस्। यस्तो अवस्थामा घरमा तनावपूर्ण वातावरण छ ।

आजकल श्रीमान् श्रीमती दुबै काम गर्छन् । यस्तो अवस्थामा परिवार र कामको सन्तुलन कसरी कायम राख्ने जान्न जरूरी छ । आजको समयमा काम र परिवारबीच सन्तुलन कायम गर्नु ठूलो कुरा हाे ।

परिवार र काम बीच सन्तुलन कसरी बनाउने ?

आजकल काम र परिवारबीच सन्तुलन कसरी बनाउने भन्ने ठूलो प्रश्न छ, किनकि न त आफ्नो परिवार छोडेर जान सकिन्छ न करियर, त्यसोभए के गर्ने ? अहिले आमाबुवा दुवै काम गर्छन् । घरको काम र छोराछोरीको जिम्मेवारी बाँडफाँड गर्ने जिम्मेवारी दुवैको हो ।

एकै समयमा परिवार र अफिस दुवैको व्यवस्थापन गर्न निकै गाह्रो हुन्छ भन्ने कुरा कसैबाट लुकेको छैन । खासगरी महिलाका लागि यो ठूलो समस्या बनेको छ । पार्टनर राम्रो भयो भने हामी मिलेर काम गर्छौं, तर पार्टनरबाट कुनै सहयोग भएन भने जीवन निकै कष्टकर हुन्छ ।

जब तपाईं दुवै काम गर्नुहुन्छ, अक्सर घरमा तनावको वातावरण हुन्छ। धेरै अफिसको काम, कामको दबाब र धेरै प्रोजेक्टहरू बीचमा, परिवारलाई धेरै समय दिन गाह्रो छ। यही कारणले सम्बन्धमा तनावको वातावरण सिर्जना हुन थाल्छ ।

जब एक व्यक्तिले आफ्नो करियरमा सफलता पाउन थाल्छ, उसले आफ्नो परिवारको लागि समय निकाल्न सक्दैन। वास्तवमा, दिनको भीड र हलचलको बीचमा, आफ्नो पार्टनरको लागि समय निकाल्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ, किनकि यो करियर र सम्बन्ध बीच सन्तुलन कायम राख्न धेरै महत्त्वपूर्ण छ।

परिवारलाई समय दिनुहोस्

तपाईंको पार्टनरलाई लामो छुट्टीमा लैजानु आवश्यक छैन, तर तपाईं तिनीहरूका लागि साना कुराहरू गर्न सक्नुहुन्छ, जस्तै लंच योजना वा चलचित्र हेर्न वा लामो ड्राइभमा जान। यदि तपाईले एक अर्काको लागि सानो प्रयास गर्नुभयो भने, यसले तपाईको जीवनमा खुशी ल्याउन सक्छ। अफिस गएको छैन भने घरमै हुनुहुन्छ भने एक अर्कासँग खाना खानुहोस् ।

घर सफा गर्न एक अर्कालाई सहयोग गर्नुहोस्। यसरी तपाईं दुई बीच एक विशेष सम्बन्ध बनाउन सुरु हुनेछ। घण्टौं एक अर्कासँग बस्नु आवश्यक छैन, तर एक अर्काको उपस्थिति अवश्य महसुस गर्नुहोस्।

एक अर्कालाई समर्थन गर्नुहोस्

एकअर्काको करियरमा धेरै चासो देखाउन गाह्रो छ, तर एक अर्काको करियरको उतार-चढाव र विकासको बारेमा कुरा गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यसले देखाउँदछ कि तपाइँ उनीहरूको क्यारियर विकासको बारेमा ख्याल गर्नुहुन्छ र उनीहरूको क्यारियर र कामलाई समर्थन गर्नुहुन्छ।

तिनीहरूलाई महसुस गराउनुहोस् कि तपाईं सधैं तिनीहरूको साथमा हुनुहुन्छ। यदि तपाईंले यसो गर्नुभएन भने यो अवस्थाले तपाईंको पार्टनरको मनमा असन्तुष्टिको भावना पैदा गर्छ।

अत्याधिक निर्भर नहुनुहोस्

श्रीमान् र श्रीमती दुबै काममा छन् भने अफिस पछि सम्बन्ध सम्हाल्न निकै गाह्रो हुन्छ । यस्तो अवस्थामा आफ्नो पार्टनरबाट धेरै अपेक्षा नगर्नु जरुरी छ । किनकी समयको कमीले गर्दा उसले हरेक पल्ट तपाईको अपेक्षा पूरा गर्न सकेन भने तपाईलाई नराम्रो लाग्न सक्छ। तिम्रो मन भित्र भित्र टुट्नेछ। यसबारे सोच्न छाड्दा राम्रो हुन्छ । तपाईं आफ्नो श्रीमतीको लागि अबेर राती मिति, छुट्टी वा पार्टीको योजना बनाउन सक्नुहुन्छ।

एक्लै कुनै पनि निर्णय नगर्नुहोस्

यदि तपाईं कुनै निर्णय लिनुहुन्छ भने एक्लै नलिनुहोस्, यसको लागि पनि 2 कदम आवश्यक छ। पहिले यसको बारेमा सोच्नुहोस् र त्यसपछि आफ्नो पार्टनरसँग कुरा गर्नुहोस्। तपाईं जतिसुकै बुद्धिमान भए पनि, तपाईं स्वतन्त्र रूपमा निर्णय लिन सक्नुहुन्न। वास्तवमा, तपाईले लिनुभएको हरेक व्यक्तिगत निर्णय तपाईको पार्टनरको जीवनसँग सम्बन्धित छ।

यसले उनीहरूको जीवनमा समान प्रभाव पार्छ। तपाईंले यो कुरा मनमा राख्नुपर्छ कि तपाईंले लिनुभएको निर्णयहरूबारे तपाईंको पार्टनरले के सोच्नुहुन्छ? उदाहरणका लागि, यदि तपाईं आफ्नो काम छोड्न वा परिवर्तन गर्न लाग्दै हुनुहुन्छ भने, त्यस्तो अवस्थामा, एक पटक आफ्नो पार्टनरसँग अवश्य कुरा गर्नुहोस्। यो सम्भव छ कि तपाईको पार्टनरको दिमागमा फरक योजना चलिरहेको हुन सक्छ।

अफिस पछि एक अर्कासँग गुणस्तरीय समय साझा गर्नुहोस्

अफिसबाट थकित भएर घर आएपछि आफ्नो पार्टनरलाई माया देखाउन अलि गाह्रो हुन्छ, तर पक्कै पनि केही समय सँगै बिताउन सकिन्छ। यसो गर्नाले तपाईको सम्बन्ध बलियो हुन्छ । कार्यालय वा कार्यस्थलमा केही तनाव हुन सक्छ।

तपाईलाई कामको चिन्ता हुन सक्छ, तर यी सबैको बावजुद तपाई एक अर्कालाई माया देखाउन पछि पर्नु हुँदैन। जब तपाईं अफिसबाट घर आउनुहुन्छ, आफ्नो तनाव र तनावलाई अफिसमै छोड्नुहोस्, ताकि तपाईंको सम्बन्ध बलियो बनोस्।

एकअर्कासँग कार्य र जिम्मेवारीहरू साझा गर्नुहोस्
सम्बन्धमा समन्वय कायम गर्न धेरै गाह्रो छ। सम्बन्धमा बारम्बार कम्प्रोमाइज गर्नुपर्‍यो भने कठिनाइ बढ्छ । यदि तपाईंले आफ्नो पार्टनरसँग समन्वय र जिम्मेवारीहरू साझा गर्नुभयो भने, तपाईंलाई आफ्नो वैवाहिक जीवन र छोराछोरीको व्यवस्थापन गर्न गाह्रो हुनेछैन।

अफिसको तयारी, खाना पकाउने, बालबालिकालाई विद्यालय पठाउने, घरायसी कामको जिम्मेवारी एउटै व्यक्तिको काँधमा नदिनुहोस्, किनकि यसले तपाईंको सम्बन्धमा चिसोपन आउन थाल्छ । यस्तो अवस्थामा पति–पत्नी दुवैले घर, सन्तान र अन्य सबै जिम्मेवारी मिलेर निर्वाह गर्छन् ।