सधैं आलु खानु हुन्छ? धेरै खाँदा हुन सक्छ स्वास्थ्यमा असर

काठमाडौं– नेपाली भान्सामा सबैभन्दा धेरै प्रयोग हुने तरकारीमध्ये ‘आलु’ पहिलो नम्बरमा पर्दछ। झन्डै हरेक परिकारमा यसको प्रयोग हुने भएकाले हामीमध्ये धेरैजसोले दैनिक रूपमा आलु खाने गर्छौं।

यसको स्वाद, बनाउने सजिलो तरिका र विविध प्रयोगले यो लोकप्रियता कमाएको हो। तर प्रश्न उठ्छ – के आलु सधैं खाने बानी स्वास्थ्यका लागि राम्रो हो? यदि अत्यधिक खाइयो भने यसले के असर पार्छ?

आलुमा पाइने पोषक तत्वहरू
आलु कार्बोहाइड्रेट, भिटामिन सिर , B6, पोटासियम, फाइबर र एन्टिअक्सिडेन्टको स्रोत हो। यसमा चिल्लो कम र पानीको मात्रा उच्च हुने भएकाले भोक मेटाउन र ऊर्जा दिनका लागि उपयोगी मानिन्छ। उबालेको वा पकाइएको आलु सादा खानाले पाचनमा सहयोग गर्छ।

स्वास्थ्यमा हुने फाइदाहरू
१. ऊर्जा स्रोत – आलुमा कार्बोहाइड्रेट उच्च मात्रामा हुने भएकाले यसले शरीरलाई छिटो ऊर्जा दिन्छ।
२. पाचनमा सहयोगी – उचित मात्रामा खाइने आलुमा पाइने फाइबरले कब्जियत हटाउन सहयोग गर्छ।
३. रक्तचाप नियन्त्रण – आलुमा हुने पोटासियमले रक्तचाप सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्छ।
४. चाउरीपना ढिलो गराउने – आलुको बोक्रामा पाइने एन्टिअक्सिडेन्टले छालाको उमेरजन्य असर कम गर्न सक्छ।

अत्यधिक आलु सेवनको नकारात्मक असर
तर, सधैं र अत्यधिक मात्रामा आलु खानु स्वास्थ्यका लागि घातक पनि हुन सक्छ:

१. मोटोपन बढ्ने जोखिम – आलु मुख्यतः कार्बोहाइड्रेटयुक्त भएकाले यो लगातार धेरै खाइएमा तौल बढ्न सक्छ, विशेषतः तारेको वा फ्रेन्च फ्राइज रूपमा सेवन गर्दा।

२. ब्लड सुगर वृद्धि – आलु उच्च ग्लाइसिमिक इन्डेक्स भएको खाद्य हो। यसले छिटो रक्तमा सुगरको मात्रा बढाउँछ, जसले मधुमेह भएका व्यक्तिका लागि खतरनाक हुन सक्छ।

३. पाचन गडबडी – तारेको वा प्रसंस्कृत आलु (जस्तै चिप्स, फ्रेन्च फ्राइज) खाँदा ग्यास, अम्लपित्त र पेट दुख्ने समस्या हुन सक्छ।

४. एन्ट्रिनाइज्ड पदार्थको खतरा – आलुलाई अत्यधिक तापक्रममा पकाउँदा त्यसमा एक्रिलामाइड भन्ने रसायन बन्न सक्छ, जुन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक मानिन्छ।

कसरी खाने आलु सुरक्षित हुन्छ?
उबालेको वा हल्का पकाएको आलु सादा रूपमा सेवन गर्नु उत्तम हुन्छ।
बोक्रासहित आलु पकाउँदा फाइबर र एन्टिअक्सिडेन्ट पाइन्छ।
तारेको आलु कम मात्रामा र कहिलेकाहीँ मात्र खानु उपयुक्त हुन्छ।
मधुमेह वा मोटोपन भएका व्यक्तिले चिकित्सकको सल्लाहअनुसार मात्र सेवन गर्नु राम्रो हुन्छ।
रातो र जडिबुटी मिसिएको आलुको परिकार स्वास्थ्यका लागि अझ उपयोगी हुन्छ।