बढ्दो गर्मीले अब आमाको गर्भमा विनाश निम्त्याइरहेको छ, जान्नुहोस् तापक्रमले भ्रूणलाई कसरी असर गरिरहेको छ ?

काठमाडौँ – जलवायु परिवर्तन गर्भवती महिला र गर्भमा रहेका शिशुहरूका लागि खतरा बन्दै गएको छ। गर्मी, प्रदूषण र अस्थिर मौसमले मातृत्वलाई अझ जोखिमपूर्ण बनाउँदैछ।

जलवायु परिवर्तन अब केवल वातावरणीय समस्या मात्र रहेन, यसले स्वास्थ्य, जीवनशैली र गर्भावस्थालाई पनि असर गरिरहेको छ। विश्वभर भइरहेको जलवायु परिवर्तनले गर्भवती महिला र उनीहरूका गर्भमा रहेका बच्चाहरूमा गहिरो प्रभाव पारिरहेको छ। अत्यधिक गर्मी, वायु प्रदूषण, पानीको अभाव र अस्थिर मौसम, सबैले मातृत्वको बाटोलाई कठिन बनाइरहेका छन्।

वास्तवमा, जलवायु परिवर्तनको बारेमा अनुसन्धान र रिपोर्ट गर्ने स्वतन्त्र वैज्ञानिकहरूका अनुसार, २४७ भन्दा बढी देशहरूमा गर्भवती महिलाहरूको लागि अत्यधिक गर्मी खतरनाक हुन सक्छ।

गर्भावस्थाको समयमा अत्यधिक तापक्रमले समयपूर्व प्रसव, गर्भपतन, भ्रूण विकासमा अवरोध र कम तौलको जन्मको जोखिम बढाउँछ। यसका साथै मानसिक तनाव, अत्यधिक थकान र निद्राको कमी जस्ता समस्याहरूले पनि यी महिलाहरूलाई बढी असर गर्छ।

वायु प्रदूषण र स्वास्थ्य सम्बन्धी चिन्ताहरू

प्रदूषित हावामा रहेका सूक्ष्म कणहरूले गर्भवती महिलाको फोक्सो र मुटुलाई असर गर्छ। यस्तो अवस्थामा यसले बच्चाको मानसिक विकासमा पनि असर पार्न सक्ने अनुसन्धानले देखाएको छ। यससँगै दम र अन्य श्वासप्रश्वास रोगहरूको जोखिम पनि बढ्छ।

आमा र बच्चालाई कसरी जोगाउने ?

चिसो ठाउँमा बस्नुहोस्: गर्मीको समयमा घर भित्रै बस्नुहोस्, एसी वा कूलर प्रयोग गर्नुहोस्, र दिनको सबैभन्दा गर्मी समयमा बाहिर ननिस्कनुहोस्।

शरीरमा पानीको मात्रा कायम राख्नुहोस्: शरीरमा पानीको मात्रा कम होस् भनेर प्रशस्त पानी, नरिवल पानी र कागती पानी पिउनुहोस्।

स्वस्थकर खाना खानु महत्त्वपूर्ण छ: शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कायम राख्न हल्का, पौष्टिक र ताजा खाना खानुहोस्।

डाक्टरसँग नियमित सम्पर्क: गर्भावस्थामा कुनै पनि असुविधा वा लक्षणहरू देख्ने बित्तिकै डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस्।

प्रदूषणबाट सुरक्षा: बाहिर निस्कँदा मास्क प्रयोग गर्नुहोस् र हरियालीयुक्त ठाउँमा मात्र हिँड्नुहोस्।

आमा बन्नु एउटा सुन्दर अनुभव हो, तर जलवायु संकटले यो यात्रालाई जोखिमपूर्ण बनाइरहेको छ। यस्तो समयमा, समाज, सरकार र स्वास्थ्य सेवाहरूले मिलेर काम गर्नु आवश्यक छ।

ताकि हरेक आमाले सुरक्षित र स्वस्थ मातृत्वको अनुभव गर्न सकून्। जलवायु परिवर्तनको चुनौतीलाई प्रविधिले मात्र नभई संवेदनशीलता र समझदारीले पनि सामना गर्नुपर्छ।