दूध सेवनको फाइदा : आन्द्राको क्यान्सरबाट बच्न वैज्ञानिकहरूका सुझाव

काठमाडौं– हालै सार्वजनिक एक विश्वव्यापी स्वास्थ्य अध्ययनका अनुसार, दैनिक रूपमा एक गिलास दूध सेवन गर्ने बानीले आन्द्राको क्यान्सर (कोलोन क्यान्सर) को जोखिम करिब १७ प्रतिशतले घटाउने देखिएको छ। स्वास्थ्य विशेषज्ञहरू र अनुसन्धानकर्ताहरूले यो परिणामलाई ‘उत्साहजनक’ भन्दै दुधको सेवनलाई सामान्य जीवनशैलीमा समावेश गर्न सुझाव दिएका छन्।

अनुसन्धान
अमेरिका, बेलायत, जापान र अष्ट्रेलियाका थुप्रै विश्वविद्यालय र स्वास्थ्य संस्थाहरूले संयुक्त रूपमा गरेको दीर्घकालीन अनुसन्धानमा ५ लाखभन्दा बढी व्यक्तिहरू सहभागी थिए। उनीहरूको खानपान, जीवनशैली र स्वास्थ्य अवस्थाको विश्लेषण गर्दा, नियमित रूपमा दूध पिउने व्यक्तिहरूमा आन्द्राको क्यान्सर हुने सम्भावना उल्लेखनीय रूपमा कम देखिएको हो।

विशेषज्ञहरूले अध्ययनबाट यस्तो निष्कर्ष निकालेका छन् कि दूधमा पाइने क्याल्सियम, भिटामिन डी, र प्रोबायोटिक तत्वहरूले आन्द्राको भित्री कोशिकालाई क्यान्सरजन्य परिवर्तनबाट जोगाउँछन्।

दूधमा के विशेषता छ ?
क्याल्सियम : आन्द्राको भित्तालाई बलियो बनाउने र कोशिका विभाजनलाई सन्तुलित राख्ने।
भिटामिन डी : रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतालाई बढाउने र सूजन कम गर्ने।
प्रोबायोटिक्स : आन्द्रामा लाभदायक ब्याक्टेरियाको वृद्धि गराउने, जसले पाचन प्रणालीलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ।
लैक्टोफेरिन : क्यान्सरजन्य कोशिकाको वृद्धि रोक्ने प्राकृतिक प्रोटिन।

स्वास्थ्य विज्ञहरूको धारणा
नेपाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान (नेपालगञ्ज) का क्यान्सर विशेषज्ञ डा. स्मृति पन्तका अनुसार, “दूध एक मात्र सम्पूर्ण आहार हो जसले शरीरलाई अनगिन्ती फाइदा दिन्छ। तर, सहि मात्रामा र सहि किसिमको दूध सेवन गर्नु जरुरी हुन्छ। उनका अनुसार गर्मीमा चिसो दूध पिउनु शरीरका लागि अझ फाइदाजनक हुन्छ, तर यदि पाचन समस्या छ भने उमालेको वा हल्का तातो दूध सेवन गर्नु उचित हुन्छ।

दैनिक कति दूध पिउने ?
अनुसन्धान अनुसार, दैनिक करिब २५० मिलिलिटर (एक गिलास) दूध सेवन पर्याप्त हुन्छ। यसले क्याल्सियमको आवश्यक मात्रा पूर्ति गर्नुका साथै आन्द्राको क्यान्सर जोखिम कम गर्न उल्लेखनीय भूमिका खेल्छ।

तर, यदि कसैलाई ल्याक्टोज इन्टोलरेन्स (दूध नपच्ने समस्या) छ भने, उनीहरूले दही, चीज वा अन्य डेयरी उत्पादनको विकल्प अपनाउन सक्ने विज्ञहरू बताउँछन्। नेपाल जस्तो मुलुकमा जहाँ पोषण समस्याहरू अझै पनि व्याप्त छन्, दूध जस्ता पौष्टिक खानेकुरा नियमित रुपमा सेवन गर्नु स्वास्थ्य सुधारका लागि महत्वपूर्ण मानिन्छ। गाउँघरमा घरपालुवा जनावरबाट प्राप्त दूध प्रयोग गरिँदै आएको भए पनि, शहरी क्षेत्रमा प्रशोधित दूध सुरक्षितरूपमा उपभोग गर्नु सुझाव दिइन्छ।

सावधानी के अपनाउने ?
दूध राम्रोसँग उमालेर मात्र पिउने।
सकेसम्म अर्ग्यानिक वा बिना रसायन प्रयोग गरिएको दूध सेवन गर्ने।
दुग्धजन्य एलर्जी भएका व्यक्तिहरूले चिकित्सकको सल्लाह अनुसार विकल्प छनोट गर्ने।