काठमाडौँ – आजकल खाद्य पदार्थहरू प्याक गरेर प्लास्टिकको कन्टेनरमा राखिन्छन्। अहिले धेरै मानिसहरू अनलाइनबाट खाना अर्डर गर्छन् र यो प्लास्टिकमा घरमै डेलिभरी पनि गरिन्छ, तर के तपाईंलाई थाहा छ यो खतरनाक हुन सक्छ ।
आजकल प्लास्टिक हाम्रो जीवनको एक महत्वपूर्ण हिस्सा बनेको छ। हरेक कुरामा प्लास्टिकको प्रयोग व्यापक रूपमा भइरहेको छ। बजारबाट सामान किन्ने होस् वा खाना भण्डारण गर्ने र पकाउने होस्, प्लास्टिकको प्रयोग बढ्दै गएको छ। धेरै मानिसहरूले इडली, ढोकला वा अन्य उमालेका खानाहरूको लागि प्लास्टिकको कन्टेनर प्रयोग गर्छन् ।
हालै कर्नाटक खाद्य सुरक्षा विभागले आफ्नो अनुसन्धानमा इडली पकाउँदा प्लास्टिकको प्रयोग खतरनाक र गम्भीर रोग निम्त्याउने पत्ता लगाएको छ। खाद्य सुरक्षा विभागको प्रतिवेदनपछि मानिसहरूमा स्वास्थ्य सम्बन्धी चिन्ता बढेको छ।
प्लास्टिकमा खाना खानुका बेफाइदाहरू के के हुन् ?
अपोलो अस्पतालका वरिष्ठ सल्लाहकार तथा आन्तरिक औषधि चिकित्सक डा. संचयन रोय भन्छन् कि प्लास्टिकमा खाना राख्दा धेरै स्वास्थ्य समस्याहरू हुन सक्छन्। प्लास्टिकमा पाइने बिस्फेनोल ए (बीपीए) र थ्यालेट्स जस्ता रसायनहरू खानाको माध्यमबाट हाम्रो शरीरमा प्रवेश गर्न सक्छन्।
यी रसायनहरूले हाम्रो हार्मोनल सन्तुलनलाई बिगार्न सक्छन्, जसले धेरै रोगहरूको जोखिम बढाउन सक्छ। हुने प्रमुख रोगहरूमा क्यान्सर, मधुमेह, मोटोपना, थाइराइड समस्या र प्रजनन समस्याहरू समावेश छन्।
यसबाहेक, प्लास्टिकमा खाना राख्नाले पनि खानामा पाइने पोषक तत्वको कमी हुन सक्छ, जसका कारण हाम्रो शरीरलाई आवश्यक पोषक तत्वहरू प्राप्त हुन सक्दैन। प्लास्टिकमा खाना राख्नाले माइक्रोप्लास्टिक हाम्रो शरीरमा प्रवेश गर्न सक्छ, जसले हाम्रो पाचन प्रणालीमा समस्या निम्त्याउन सक्छ।
यसबाहेक, प्लास्टिकमा खाना राख्नाले हाम्रो शरीरमा अक्सिडेटिभ तनाव पनि बढ्न सक्छ, जसले हाम्रो शरीरका कोषहरूलाई क्षति पुर्याउन सक्छ। त्यसैले प्लास्टिकको सट्टा सिसा, स्टील वा अन्य सुरक्षित विकल्पहरू प्रयोग गर्नुपर्छ। डा. राई बताउँछन् कि प्लास्टिकमा ढाकिएको वा पकाएको खाना खानुका धेरै बेफाइदाहरू हुन सक्छन्।
क्यान्सरको जोखिम
राजीव गान्धी क्यान्सर अस्पतालको मेडिकल ओन्कोलोजी विभागका एचओडी डा. विनीत तलवारले प्लास्टिक तताउँदा बिस्फेनोल-ए (बीपीए) र थ्यालेट्स जस्ता खतरनाक रसायनहरू निस्कने बताउँछन्, जुन खानामा मिसिएमा स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउन सक्छ।
धेरै अध्ययनहरूले लामो समयसम्म प्लास्टिकमा भण्डारण गरिएको वा पकाइएको खाना खाँदा क्यान्सरको जोखिम बढ्ने सुझाव दिन्छ। यदि तपाईंले यसलाई खाना पकाउन र प्याकेजिङको लागि प्रयोग गर्नुभयो भने, यसले क्यान्सरको जोखिम बढाउन सक्छ।
पाचन प्रणालीमा प्रभाव
यदि खानामा प्लास्टिकका स-साना कणहरू मिसिए भने, यसले पाचन प्रणालीलाई क्षति पुर्याउन सक्छ र ग्यास र एसिडिटी जस्ता समस्याहरू बढाउन सक्छ।
बालबालिका र गर्भवती महिलाहरूको लागि बढी खतरनाक
प्लास्टिकमा पाइने रसायनहरूले साना बालबालिका र गर्भवती महिलाहरूको स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पार्न सक्छ, जसले गर्दा हार्मोनल असंतुलन र विकासमा समस्या आउँछ।
इडली बनाउँदा पिन्नीको प्रयोग किन खतरनाक हुन्छ ?
धेरै मानिसहरूले इडली स्ट्यान्डमा प्लास्टिकको र्याप राखेर इडली बनाउँछन् ताकि यो टाँसिएन, तर बाफको तापले प्लास्टिक पग्लन सक्छ र यसको विषाक्त रसायनहरू खानामा मिसिन सक्छन्। यो बिस्तारै शरीरमा जम्मा भएर स्वास्थ्यलाई हानि पुर्याउन सक्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया