काठमाडौँ – भोक लाग्दा मस्तिष्कले राम्ररी काम गर्न छोड्छ। जसका कारण तनाव र डिप्रेसन धेरै बढ्छ । मस्तिष्क र पेटको स्वास्थ्य बीचको सम्बन्ध छ। पेट खाली हुँदा मस्तिष्कमा फरक फरक असर पर्छ ।
जब हामीलाई भोक लाग्छ, हाम्रो दिमागले काम गर्न छोड्छ। के तपाईंले कहिल्यै सोच्नुभएको छ किन यस्तो हुन्छ ? आखिर, मस्तिष्क र भोक बीच के सम्बन्ध छ ?
विशेषज्ञहरुका अनुसार खाली पेटमा हाम्रो मस्तिष्कको तार बिग्रन्छ, जसका कारण सोच्ने र बुझ्ने क्षमतामा असर पर्छ । मस्तिष्कको पुनरुत्थानलाई न्यूरोप्लास्टिकिटी पनि भनिन्छ, जुन खानाद्वारा सक्रिय हुन्छ। यही कारण धेरै भोक लाग्दा तनाव र डिप्रेसन बढ्छ । यस्तो अवस्थामा भोक र मस्तिष्कबीचको सम्बन्ध जानौं…
खाली पेटमा बस्दा के हुन्छ ?
जब हामी भोको महसुस गर्छौं, रगतमा घरेलिन हर्मोन बढ्छ, जसको प्रत्यक्ष असर मस्तिष्कमा पर्छ। यस्तो अवस्थामा जे पनि खाँदा सामान्य हुन्छ । खाली पेटले रगतमा चिनीको मात्रा बढ्ने खतरा हुन्छ, जसले आलस्य र थकान बढाउन सक्छ। खाली पेटमा स्ट्रेस हर्मोन कोर्टिसोल पनि बढ्छ, जसले तनाव निम्त्याउँछ र मस्तिष्कले काम गर्न छोड्छ।
भोक र मस्तिष्कको सम्बन्ध के हो ?
एउटा अनुसन्धानले पत्ता लगाएको छ कि मस्तिष्कको कुन भागले निर्णय लिन्छ त्यो पेटमा हुने भोक हर्मोनमा निर्भर हुन्छ। जब भोक हर्मोन घरेलिन रगत मस्तिष्क अवरोध नाघ्छ, मस्तिष्क गतिविधि प्रत्यक्ष प्रभावित हुन्छ।
शरीरमा उत्पादन हुने डोपामाइनको ५०% र सेरोटोनिनको ९५% आन्द्रामा मात्र उत्पादन हुन्छ। डोपामाइन एक प्रकारको न्यूरोट्रान्समिटर हो, जसले हामीलाई खाने वा सुत्ने जस्ता कुनै प्रकारको सन्तुष्टि प्राप्त गर्दा खुशी महसुस गराउँछ।
भोक लाग्दा मस्तिष्कले किन काम गर्दैन ?
विज्ञहरूका अनुसार सेरोटोनिनले मुड, निद्रा र स्मरणशक्तिलाई असर गर्छ। जब हामी खाली पेट हुन्छ, न सेरोटोनिन न डोपामाइन उत्पादन गर्न सकिन्छ।
बरु, कोर्टिसोल उत्पादन हुन थाल्छ, जसका कारण शरीर तनावग्रस्त हुन थाल्छ र मुड बिग्रन्छ। भ्यागस नर्भ, जुन मस्तिष्कबाट सीधै पेट र कोलोनमा जान्छ, जठरांत्र मार्गबाट मस्तिष्कमा संकेतहरू बोक्छ।
जब तपाईलाई भोक लाग्छ, यसले तनावको प्रतिक्रिया पठाउँछ, जसको कारण मस्तिष्कले राम्रोसँग काम गर्न सक्दैन। यही कारणले गर्दा कुनै चिजलाई लिएर घबराहट हुन्छ वा पेट दुख्ने गर्छ ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया