एआईका लागि गुगललाई परमाणु ऊर्जा केन्द्र स्थापना गर्ने आवश्यकता किन पर्‍यो ?

काठमाडौँ– पछिल्लो समय आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) को क्षेत्रमा व्यापक परिवर्तन आइरहेको छ ।

यो नवीन प्रविधि दिन प्रतिदिन उन्नत र आधुनिक बन्दै गइरहेको छ । गीत, समाचार, निबन्ध, आलेख लेख्न अहिले जेनेरेटिभ प्रि–ट्रेन्ड ट्रान्सफर्मर (जीपीटी) को उपयोग तीव्र गतिमा भइरहेको छ ।

त्यसैगरी, कृत्रिम तस्वीर बनाउन, गीतमा स्वर र सङ्गीत भर्न पनि एआईले मद्दत गर्दै आएको छ । त्यसबाहेक एआईले छोटो समयमा नै स्वास्थ्य, मनोरञ्जन, वित्त, शिक्षा यातायातजस्ता क्षेत्रमा पनि ठूलो परिवर्तन ल्याउन गइरहेको छ ।

एआईको विकाससँगै यसमा काम गर्ने प्रविधि कम्पनीका लागि आवश्यक पर्ने ऊर्जाको माग पनि बढिरहेको छ । यसै सन्दर्भमा अमेरिकी प्रविधि कम्पनी गुगलले पनि ऊर्जा आवश्यकता पूरा गर्न काइरोस पावरसँग आणविक सम्झौता गरेको छ । यो सम्झौता अन्तर्गत गुगलले २०३५ सम्ममा ७ वटा उन्नत आणविक उर्जा प्लान्ट निर्माण गर्नेछ ।

यो सहकार्य आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) प्रविधिको तीव्र विकासका कारण उत्पन्न हुने बढ्दो ऊर्जाको माग पूरा गर्न गरिएको हो ।

एआईको उन्नत विकासका लागि आवश्यक पर्ने स्वच्छ र भरपर्दो ऊर्जाको आवश्यकता पूरा गर्न यो सम्झौता महत्वपूर्ण रहेको गुगलका वरिष्ठ निर्देशक, माइकल टेरेलले उल्लेख गरेका छन् ।

यो सम्झौता गुगलसँगै काइरोस पावरका लागि पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण मानिएको छ । काइरोसका कार्यकारी प्रमुख जेफ ओल्सनले सो सम्झौताबाट उन्नत आणविक रिएक्टरहरूको प्राविधिक विकास र व्यवसायिक प्रायोजनका लागि महत्वपूर्ण बताएका छन् ।

काइरोस पावरले केही समय यता व्यवसायिक आणविक ऊर्जाको क्षेत्रमा काम गर्दै आएको छ । सन् २०२२ मा अमेरिकामा यस कम्पनीलाई नयाँ प्रकारको आणविक रिएक्टर निर्माण गर्न अनुमति दिइएको थियो ।

काइरोस साना रिएक्टरहरूको विकासमा विशेष अनुभव हासिल गरेको छ । यसले परम्परागत आणविक ऊर्जा केन्द्रमा जस्तै पानीको सट्टा पग्लिएको फ्लोराइड लवण कुलेन्टको रूपमा कार्य गर्दछ । गत जुलाईदेखि यस कम्पनीले अमेरिकाको टेनेसी राज्यमा प्रदर्शन रिएक्टरको निर्माण शुरु गरिसकेको छ ।

एआई र स्वच्छ उर्जाको माग बढ्दै

एआई प्रविधिको विकास हुँदै जाँदा डाटा सेन्टरहरूको लागि बिजुलीको माग द्रूत गतिमा बढिरहेको छ । एआईका डेटा सेन्टरमा अत्यन्त धेरै ऊर्जा खपत गर्ने यन्त्र र उपकरण रााखिएको हुन्छ । त्यसैगरी, ती यन्त्र र उपकरणले अत्यधिक ताप उत्पन्न गर्छन् । त्यसैले एआई डाटा सेन्टरमा आवश्यक पर्ने ऊर्जासँगै त्यहाँ प्रयोग हुने यन्त्रलाई चिसो राख्नका लागि पनि बिजुलीको माग उच्च छ ।

गोल्डम्यान स्याक्सको एक रिपोर्ट अनुसार डाटा सेन्टरहरूको ऊर्जा खपत यस दशकको अन्त्यसम्म दोब्बर हुने सम्भावना छ । यो बढ्दो ऊर्जाको माग पूरा गर्न प्रविधि कम्पनीहरूले परमाणु ऊर्जालाई आकर्षक विकल्पको रूपमा हेरिरहेका छन् । किनभने यसले कार्बनरहित र भरपर्दो रुपमा बिजुली प्रदान गर्दछ ।

गुगल र काइरोस पावर बीचको यो सम्झौता आणविक उर्जामा विश्वव्यापी पहल र टेक उद्योगमा आणविक उर्जाको बढ्दो स्वीकृतिको एक हिस्सा हो ।

गत वर्ष, संयुक्त राष्ट्र जलवायु परिवर्तन सम्मेलनमा अमेरिकाले जीवाश्म इन्धनमा निर्भरता कम गर्न आफ्नो परमाणु ऊर्जा क्षमता तीन गुणा गर्न चाहने देशहरूको समूहमा सामेल हुने घोषणा गरेको थियो ।

टेक कम्पनीहरूका अन्य प्रमुख कदमहरूमा माइक्रोसफ्टले अमेरिकाको सबैभन्दा ठूलो आणविक प्रकोपको स्थल थ्री माइल आइल्याण्ड एनर्जी प्लान्टलाई पुनः शुरु गर्नको लागि हालै गरेको सम्झौता समावेश छ ।

यस वर्षको मार्चमा, अमेजनले पेन्सिलभेनियामा आणविक शक्तिबाट चल्ने डाटा सेन्टर खरिद गर्ने घोषणा गरेको थियो । यद्यपि, आणविक ऊर्जाको बारेमा चिन्ताहरू रहन्छ । आलोचकहरू विश्वास गर्छन् कि परमाणु ऊर्जा पूर्ण रूपमा जोखिममुक्त छैन ।