काठमाडौँ – दौड्दा घुँडामा कस्तो असर पर्छ ? रिसर्चमा भएका खुलासाहरू देख्नुभयो भने एक क्षणको लागि छक्क पर्नुहुनेछ । दिनको केही समय दौडले तपाईको स्वास्थ्यलाई फिट र स्वस्थ राख्छ। यदि दौडने तरिका तपाईको सही छ भने।
जब अधिकांश मानिसहरू भाँचिएको सडक र चट्टानी बाटोमा हिड्नुको सट्टा दौडने प्रयास गर्छन्, चोटपटकको जोखिम बढ्छ। यद्यपि, दौड आफैंमा पूर्ण व्यायाम हो। शरीरका अन्य अंगहरूका अलावा घुँडाका लागि पनि फाइदाजनक साबित हुन्छ। यसका बाबजुद पनि कतिपयले दौडिएपछि घुँडा दुख्ने र सुन्निने गरेको गुनासो गर्छन्।
अनुसन्धानले घुँडाको स्वास्थ्य र दौडको बारेमा के भन्छ ?
‘नेसनल इन्स्टिच्युट अफ हेल्थ’का अनुसार दुई दशकदेखि धावक र गैर धावकमाथि अनुसन्धान गरिएको थियो । २० प्रतिशत धावकमा ओस्टियोआर्थराइटिसको लक्षण देखिएको पाइएको थियो । जहाँ दौडन नपाउनेको संख्या ३२ प्रतिशत रहेको छ ।
अनुसन्धानका अनुसार दौड्दा हिँड्दा घुँडामा बढी दबाब पर्छ । तर योसँगै घुँडाको हड्डी बलियो हुन थाल्छ । दौडनु र बढेको घुँडा दुखाइको बीचमा कुनै सम्बन्ध छैन। घुँडामा हल्का दुखाइ भएका मानिसहरूका लागि दौडनु फाइदाजनक हुन्छ।
घुँडामा दौडको प्रभाव
धेरैजसो मानिसहरु दौडँदा खुट्टाले भुइँमा जोडले ठोक्छ, जसले घुँडाको मांसपेशीलाई नोक्सान पुर्याउँछ भन्ने विश्वास गर्छन्। तर यो सत्य होइन, सत्य यो हो कि सहयोगी जुत्ता लगाएर दौडनुलाई पूर्ण व्यायाम भनिन्छ। दौडँदा घुँडामा दबाब पर्दा जोर्नीमा तरल पदार्थको मात्रा बढ्छ। जसले गर्दा स्नेहन कायम रहन्छ र जोर्नीको समस्या हट्छ।
गठियाको जोखिम कम हुन्छ ?
नेशनल लाइब्रेरी अफ मेडिसिनले म्याराथन धावकहरूमा गरेको अनुसन्धानले दौडले बाथ रोगको जोखिम नबढ्ने देखाएको छ। जब शरीर दौडने स्थितिमा आउँछ, घुँडामा दबाब सिर्जना गर्न थाल्छ। जसले गर्दा उनीहरुको गतिशीलतामा सुधार हुन्छ । यो एक कार्डियो व्यायाम हो जसको लागि कुनै उपकरणको आवश्यकता पर्दैन।
जोर्नीहरूमा स्नेहन बढाउनुहोस्
घुँडाको जोर्नी चारैतिर नरम तन्तुहरूले घेरिएको हुन्छ। यसलाई साइनोभियल मेम्ब्रेन भनिन्छ, जसले स्नेहन उत्पादन गर्छ। यसको मद्दतले, दौड्दा वा हिड्दा हड्डीहरू एकअर्काको नजिक जान्छन्। नियमित व्यायाम र दौडले शरीरमा साइनोभियल फ्लुइडको उत्पादनलाई उत्तेजित गर्छ। यसले दीर्घकालीन रूपमा संयुक्त समस्याहरू रोक्न सक्छ।
हड्डी बलियो बनाउनुहोस्
बढ्दो उमेरसँगै हड्डी कमजोर हुने गर्छ । तर नियमित दौड्दा खुट्टाको मांसपेशीमा कडापन कम हुन्छ र हड्डी बलियो हुन्छ। यस्तो अवस्थामा दौडनुअघि थोरै वार्मअप गर्नु फाइदाजनक हुन्छ । यसले चोटहरू रोक्न सक्छ।
जोर्नीहरूमा रक्तसञ्चार बढाउँछ
दौड्दा मुटुको धड्कन बढ्छ र शरीरमा रक्तसञ्चार बढ्छ । नियमित रक्त आपूर्तिले सिनोभियल झिल्लीमा अक्सिजन र पोषक तत्वहरूको निरन्तर आपूर्ति सुनिश्चित गर्दछ। यसले तन्तुहरू मर्मत गर्न मद्दत गर्दछ।
घुँडा दुखाइबाट बच्ने उपाय
स्ट्रेचिङ एक्सरसाइज गर्नुहोस्: टाइट मांसपेशीहरू खराब बन्न जान्छ, जसले दौडँदा चोटपटक लाग्ने खतरा बढाउँछ। यस्तो अवस्थामा दौडनुअघि स्ट्रेचिङ एक्सरसाइज गर्नुहोस्। यसले मांसपेशीहरूमा लचिलोपन बढाउँछ र लामो समयसम्म दौडिन मद्दत गर्छ।
ढिलोबाट द्रुत गतिमा जानुहोस्: शरीरलाई सक्रिय राख्न र थकानबाट बच्नको लागि, पहिले बिस्तारै हिड्नुहोस् र त्यसपछि छिटो हिड्न सुरु गर्नुहोस्। यसले दौडको अवधिमा सुधार गर्छ र शरीरलाई सक्रिय राख्छ। धेरै छिटो जाँदा र धेरै बल प्रयोग गर्दा घुँडाको लागि समस्या हुन सक्छ।
आफ्नो शरीरको क्षमताको ख्याल गर्नुहोस्: तपाईंको शरीरको स्ट्यामिनाले अनुमति दिन्छ जति दौडनुहोस्। शरीरको क्षमताभन्दा बढी दौडँदा शरीरलाई हानी हुन थाल्छ। यस कारणले गर्दा शरीर सधैं थकित र कमजोर रहन्छ, जसले गर्दा दीर्घकालीन लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न गाह्रो हुन्छ।
घुँडा आस्तीन लगाउनुहोस्: कुनै पनि क्षतिबाट आफ्नो घुँडा जोगाउन दौडनु अघि घुँडा आस्तीन लगाउन नबिर्सनुहोस्। यसले दौडँदा पनि खुट्टाको गतिशीलता कायम राख्न मद्दत गर्छ। यसले घुँडा दुख्ने जस्ता कुनै पनि प्रकारको जोखिमलाई रोक्न सक्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया