तातो चीजमा मह मिसाएर खाँदा स्वास्थ्यमा कस्तो असर पार्छ ?

काठमाडौँ – मह शताब्दीयौंदेखि यसको औषधीय गुणहरूको लागि परिचित छ । मह स्वाद र स्वास्थ्य बढाउन खाना र पेय पदार्थहरूमा प्रयोग गरिन्छ।

आयुर्वेद र आधुनिक विज्ञान दुवैले महलाई उच्च तापक्रममा तताउनु वा तातो खाना वा पेय पदार्थमा मिसाउनु हानिकारक हुनसक्छ भनी पुष्टि गर्छ। तातो चीजमा मह मिसाएर खाँदा के-कस्ता समस्या हुन सक्छ र यसले स्वास्थ्यमा कस्तो असर पार्छ भन्ने कुरा जानाैं ।

स्वास्थ्यको रहस्य महमा लुकेको छ । महमा एन्टिअक्सिडेन्ट, भिटामिन र मिनरल्स प्रचुर मात्रामा पाइन्छ, जसले यसलाई स्वास्थ्यका लागि निकै फाइदाजनक बनाउँछ।

यसले रोग प्रतिरोधी क्षमता बढाउन मात्रै होइन छालाको हेरचाह र पाचनका लागि पनि फाइदाजनक हुन्छ । तर, यदि यसलाई सही रूपमा प्रयोग गरिएन भने, यी फाइदाहरू हानिमा परिणत हुन सक्छ।

आयुर्वेदका अनुसार महलाई 140°F (60°C) भन्दा माथि कहिल्यै तताउनु हुँदैन। यसो गर्नाले महको पौष्टिक तत्व नष्ट भएर एक प्रकारको विष बन्छ । जब महलाई तातो चीजमा मिसाइन्छ, त्यसमा पाइने केही हानिकारक तत्वहरू बन्न सक्छन्, जसले पाचन प्रणालीलाई हानि पुर्‍याउँछ।

तातो दूध, चिया वा पानीमा मह मिसाएर खाँदा त्यसको प्राकृतिक इन्जाइम र प्रोबायोटिक्स पनि नष्ट हुन्छ, जुन हाम्रो शरीरको लागि धेरै फाइदाजनक हुन्छ। यस बाहेक, गर्मीमा पर्दा महको स्वाद र बनावट पनि परिवर्तन हुन सक्छ।

आयुर्वेद र विज्ञान के भन्छ ?

आयुर्वेदले मह तताउनबाट बच्न सल्लाह दिन्छ, किनकि यसले ‘अम्लापिट्टा’ (एसिडिटी) र अन्य पाचन समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। यसबाहेक महलाई तताउँदा त्यसमा हाइड्रोक्सिमेथाइलफर्फुरल (एचएमएफ) नामक तत्व बन्छ, जुन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुनसक्ने आधुनिक अनुसन्धानले पनि पुष्टि गरेको छ ।

के गर्ने ?
सधैं चिसो वा मनतातो पेय पदार्थ र खानामा मह मात्र प्रयोग गर्नुहोस्। यदि तपाइँ तातो चीजमा मह जोड्न चाहनुहुन्छ भने, पहिले यसलाई अलिकति चिसो हुन दिनुहोस् र त्यसपछि मह मिसाउनुहोस्। यस विधिले महको पोषण मात्र कायम राख्दैन, तर तपाईंको स्वास्थ्यलाई पनि सुरक्षित राख्छ।

मह अमृत जस्तै हो, तर यसको सही प्रयोग गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। तातो चीजमा मह मिसाउनबाट बच्नुहोस् र यसलाई सधैं चिसो वा मनतातो चीजसँग मिसाएर सेवन गर्नुहोस्।