के सिंह, बाघ र चितुवाले मानिसको आवाज चिन्न सक्छ ?

काठमाडौँ – सिंह, बाघ, चितुवालाई सबैभन्दा खतरनाक र आक्रमण गर्ने जनावर मानिन्छ । तर एक अनुसन्धानले जनावरले मानिसको आवाज चिन्ने जनाएकाे छ ।

सिंहलाई जंगलको राजा भनिन्छ । जहिले पनि सबैभन्दा खतरनाक जनावरको चर्चा हुन्छ, मानिसहरूले प्राय: सिंह र चितुवा जस्ता जनावरहरूको नाम लिन्छन्। तर तपाईं सोच्दै हुनुहुन्छ कि यस्ता खतरनाक जनावरहरूले कसरी मानव आवाज चिन्न सक्छन् ? तर अनुसन्धानले पत्ता लगाएको छ कि बिरालो प्रजातिले विभिन्न मानिसको आवाज चिन्न सक्छ।

बिरालो प्रजाति

जनावरहरूमा, यो भनिन्छ कि तिनीहरूले आफ्नो मालिक र अन्य मानिस र जनावरहरूको आवाज बीचको भिन्नता बुझ्छन्। तर एउटा अध्ययनले पत्ता लगाएको छ कि बाघ, चितुवा र कुगर जस्ता ठूला बिरालाहरूले पनि परिचित र अपरिचित मानिसको आवाज बीचको भिन्नता बुझ्न सक्छन्। यस्ता धेरै जनावरहरूले अपरिचित आवाजहरूमा छिटो प्रतिक्रिया दिन्छन्।

वास्तवमा, PeerJ Life & Environment जर्नलमा प्रकाशित एक अध्ययन अनुसार, सामान्यतया समूहमा बस्नबाट जोगिने जनावरहरूमा पनि सामाजिक सीप हुन्छ। चिडियाखाना र प्रकृति संरक्षित क्षेत्रमा बसोबास गर्ने विभिन्न प्रजातिका विदेशी बिरालाहरूलाई यस अनुसन्धानमा समावेश गरिएको थियो।

जसमा ५ प्रजातिका ७ वटा बिरालाको प्रारम्भिक अध्ययनपछि सिंह, बाघ, क्लाउड चितुवा, हिउँ चितुवा र सर्वल गरी १० प्रजातिका २४ बिरालामा अनुसन्धान गरिएको थियो ।

यस समयमा, अनुसन्धानकर्ताहरूले प्रत्येक बिरालोलाई ३ अपरिचित मानव आवाजको अडियो रेकर्डिङ सुन्न लगाए, त्यसपछि एक परिचित आवाज र अर्को अपरिचित आवाज। अनुसन्धानले फेला पारेको छ कि पितृत्वको ख्याल नगरी, पुरानो बिरालोहरूले ४ अपरिचित आवाजहरू भन्दा परिचित आवाजलाई छिटो र लामो समयसम्म प्रतिक्रिया दिन्छन्। यस अध्ययनका सह-लेखक जेनिफर भोङ्कले नतिजा एकदमै स्पष्ट भएको बताइन्।

अमेरिकाको मिशिगन राज्यको ओकल्यान्ड युनिभर्सिटीका प्राध्यापक जेनिफर भोङ्कले वन्यजन्तुमा आफ्नो सन्तान चिन्न र बस्ने ठाउँको निगरानी गर्न सामाजिक क्षमता आवश्यक रहेको बताइन्।

अनुसन्धानले पत्ता लगाएको छ कि व्यक्तिगत मानव आवाजहरू पहिचान गर्ने क्षमता घरपालुवा जनावरहरूमा मात्र होइन, तर मानवसँग नियमित सम्पर्कबाट पनि विकास हुन सक्छ। तर, उनले यो सानो नमूना अनुसन्धान भएको पनि बताए । ठूलो मात्रामा अनुसन्धान गरियो भने नतिजा फरक हुन सक्छ।