शरीरमा देखिने कुन लक्षणहरूले प्रि मधुमेहलाई संकेत गर्छ ?

काठमाडाैँ – मधुमेह एक जीवनशैलीसँग सम्बन्धित रोग हो जसको बारेमा मानिसहरूमा विभिन्न प्रकारका भ्रमहरू हुन्छन्। सामान्यतया सबैलाई मधुमेहको बारेमा थाहा छ तर प्रि-डायबिटिजको अवस्थाबारे धेरै कमलाई थाहा छ।

आजको अस्वस्थ जीवनशैलीमा मानिसलाई सबैभन्दा बढी लाग्ने रोग भनेको मधुमेह हो । तपाईले यसका लक्षणहरू कसरी शरीरमा देखा पर्दछ र तपाइँ कसरी यसबाट आफूलाई बचाउन सक्नुहुन्छ भनेर जान्न सक्षम हुनुहुनेछ। यति मात्र होइन, हामी तपाईलाई सरल शब्दमा मधुमेह र पूर्व मधुमेह बीचको भिन्नता पनि बुझाउनेछौं। आउनुहोस् पत्ता लगाउनुहोस्।

पूर्व मधुमेह के हो ?
प्रि-डायबिटिजलाई बोर्डरलाइन डायबिटिज भन्न सकिन्छ, तर यससँग सम्बन्धित लक्षणहरूलाई बेवास्ता गर्ने गल्ती गरियो भने मधुमेह रोगी बन्न धेरै समय लाग्दैन। प्रि-मधुमेहमा, तपाईंको रगतमा चिनीको मात्रा सामान्य भन्दा बढी रहन्छ, तर त्यति धेरै हुँदैन कि यसलाई मधुमेहको श्रेणीमा गनिन्छ। यस्तो अवस्थामा पहिचान गर्न पक्कै गाह्रो हुन्छ, तर शरीरमा देखिने यी लक्षणहरूलाई बेवास्ता गर्ने गल्ती नगर्नुहोस्।

पूर्व मधुमेहको लक्षण
धमिलो दृष्टि
धेरै भोक लागेको महसुस गर्दै
बारम्बार पिसाब
हात र खुट्टा सुन्निने
अनावश्यक थकान
द्रुत वजन घटाने
चोटहरू निको हुन लामो समय लाग्छ

पूर्व-मधुमेह र मधुमेह बीचको भिन्नता
आजको तिव्र गतिको जीवनमा बस्ने र खानपिनको सम्पूर्ण तालिका नै अलमलिएको छ । यस्तो अवस्थामा मधुमेह सामान्य रोग बनेको छ । यसमा शरीरको इन्सुलिनले राम्रोसँग काम गर्न छोड्छ र रगतमा चिनीको मात्रा बढेको देखिन्छ।

मधुमेहमा उपवासको प्लाज्मा १२६ mg/dl भन्दा बढी हुन्छ, जबकि प्रि-डायबिटिजमा यो संख्या १०० देखि १२५ mg/dl को बीचमा देखिन्छ। यस्तो अवस्थामा प्रि-डाइबिटिज भएको अवस्थामा पनि आफ्नो जीवनशैलीमा केही महत्वपूर्ण परिवर्तन गरेर आफूलाई मधुमेह हुनबाट बचाउन सकिन्छ। अब हामी तपाईलाई यसलाई नियन्त्रण गर्ने उपाय बताउँछौं।

प्रि-डायबिटिजमा के गर्ने ?
प्रि-डायबिटिजमा नै सावधानी अपनाएमा पछि गएर मधुमेहबाट बच्न सकिन्छ। यसका लागि तपाईले धुम्रपानबाट टाढा रहनु पर्छ र यदि तपाईमा यो बानी छ भने यो धेरै हानिकारक छ भन्ने कुरामा ध्यान दिनुहोस्।

हरियो सागसब्जी, फाइबर युक्त फलफूल र प्रोटिनका लागि विभिन्न दालहरू आफ्नो आहारमा समावेश गरेर पनि मधुमेहको जोखिम कम गर्न सकिन्छ। यसका साथै चिनीयुक्त पेय पदार्थबाट बच्नुपर्छ ।

योग र व्यायामको सहयोगमा प्रि-डायबिटिजलाई मधुमेहमा परिणत हुनबाट पनि बचाउन सकिन्छ। तपाईलाई भनौं, शारीरिक गतिविधि बढाउँदा शरीरमा इन्सुलिनको कार्यप्रणालीमा मात्र सुधार हुँदैन, यसले तौललाई पनि नियन्त्रण गर्न सक्छ।

प्रि-मधुमेहसँग सम्बन्धित लक्षणहरू शरीरमा देखा पर्दा पर्याप्त निद्रा लिनु धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यसबाट तपाईले रगतमा चिनीको मात्रा नियन्त्रणमा राख्न सक्नुहुन्छ।