जीन सम्पादित सुँगुरको मिर्गौला प्रत्यारोपण गर्ने पहिलो बिरामीको निधन

काठमाडौँ – आनुवंशिकरूपमा परिमार्जित सुँगुरको मिर्गौला प्रत्यारोपण प्राप्त गर्ने पहिलो जीवित बिरामीको प्रत्यारोपण गरेको दुई महिनापछि निधन भएको प्रत्यारोपण गर्ने अमेरिकी अस्पतालले बताएको छ ।

“श्री रिक स्लेम्यानको आकस्मिक निधनले मास जनरललाई गहिरो दुःख लागेको छ, उनको निधन हालैको प्रत्यारोपणले भएको हो भन्ने हामीसँग कुनै सङ्केत छैन”, बोस्टन अस्पतालले शनिबार राति एक विज्ञप्तिमा भनेको छ ।

विश्वमा पहिलो पटक मार्चमा म्यासाच्युसेट्सको जनरल अस्पतालका सर्जनहरूले आनुवंशिकरूपमा परिमार्जित सुँगुरको मिर्गौला स्लेम्यानमा सफलतापूर्वक प्रत्यारोपण गरेका थिए । सो समयमा उनी ६२ वर्षका थिए र अन्तिम चरणको मिर्गौलाको रोगबाट पीडित थिए ।

“स्लेम्यानलाई विश्वभरमा असङ्ख्य प्रत्यारोपण रोगीहरूका लागि सधैँ आशाको किरणका रूपमा हेरिने छ र जेनोट्रान्सप्लान्टेसनको क्षेत्रलाई अगाडि बढाउने उहाँको विश्वास र इच्छाप्रति हामी अत्यन्त आभारी छौँ”, अस्पतालको विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।

विश्वभर अङ्गको अभाव पुरानो समस्या हो र मास जनरलले मार्चमा मिर्गौला प्रत्यारोपणका लागि उसको प्रतीक्षा सूचीमा एक हजार चार सयभन्दा बढी बिरामी रहेको बताएको थियो । अस्पतालका अनुसार प्रत्यारोपणका लागि प्रयोग गरिने सुँगुरको मिर्गौला म्यासाच्युसेट्स बायोटेक कम्पनी इजेनेसिसले प्रदान गरेको थियो र हानिकारक सुँगुरको जीन हटाउन र केही मानव जीनलाई जोड्न यसलाई परिमार्जित गरिएको थियो ।

टाइप २ मधुमेह र उच्च रक्तचापबाट पीडित स्लेम्यानलाई सन् २०१८ मा एउटा प्रत्यारोपित मानव मिर्गौला प्राप्त भएको थियो तर उक्त मिर्गौला पाँच वर्षपछि असफल हुन थाल्यो ।

अस्पतालले मार्चमा सफल प्रत्यारोपणको घोषणा गर्दा स्लेम्यानले ‘आफ्नो मद्दत गर्ने तरिकाका रूपमा मात्र नभई जीवित रहनका लागि प्रत्यारोपणको आवश्यकता भएका हजारौँ मानिसलाई आशा प्रदान गर्ने तरिकाका रूपमा’ उक्त प्रक्रियाका लागि सहमत भएको बताएका थिए ।

मास जनरलको वेबसाइटमा पोस्ट गरिएको एक बयानमा उनको परिवारले भनेको छ, “हाम्रा प्रिय रिकको आकस्मिक निधनले अत्यन्त दुःखी छौँ तर यति धेरै मानिसलाई प्रेरित गरेको थाहा पाउँदा उहाँले ठूलो सान्त्वना पाउनुभएको छ ।”

प्रत्यारोपणका लागि तीव्र प्रतीक्षा गरिरहेका बिरामीहरूलाई उनले प्रदान गरेको आशावादिताले सान्त्वना प्राप्त भएको परिवारले बताएको छ । अमेरिकी स्वास्थ्य विभागको वेबसाइटअनुसार यो वर्षको मार्चसम्म ८९ हजारभन्दा बढी बिरामी राष्ट्रिय मिर्गौला प्रतीक्षा सूचीमा थिए । अङ्ग प्रत्यारोपणको प्रतीक्षामा हरेक दिन औसत १७ जनाको मृत्यु हुने गरेको छ ।

स्लेम्यानको परिवारले चिकित्सकहरूलाई धन्यवाद दिँदै भनेको छ, “जसले रिकलाई दोस्रो अवसर दिन हरसम्भव प्रयास गरे, जेनोट्रान्सप्लान्टका लागि उनीहरूको ठूलो प्रयासले हाम्रो परिवारलाई रिकसँग थप सात साता दियो र उक्त अवधिमा भएका हाम्रा सम्झनाहरू हाम्रो हृदय र दिमागमा रहिरहने छन् ।”

“आफ्नो प्रत्यारोपणपछि रिकले भने, ‘यो प्रक्रियाबाट गुज्रिनुको एउटा कारण ती हजारौँ मानिसलाई आशा प्रदान गर्नु थियो जसलाई जीवित रहनका लागि प्रत्यारोपणको आवश्यकता छ’”, परिवारले भनेको छ, “उनको विरासतले रोगी, शोधकर्ता र स्वास्थ्य हेरचाह गर्ने पेशेवरहरूलाई प्रेरित गर्नेछ ।”