मेटाबोलिज्म भनेको के हो, यसलाई कसरी बढाउने ?

काठमाडौँ – मोटोपन र बढ्दो तौल देश र विश्वमा महामारीको रुपमा फैलिरहेको छ । मोटोपनका कारण मानिसहरु मधुमेह, उच्च कोलेस्ट्रोल, उच्च रक्तचाप लगायतका गम्भीर रोगको सिकार भइरहेका छन् । कमजोर मेटाबोलिज्मका कारण आजकाल मानिसहरु मोटोपनाको सिकार भइरहेका छन् ।

कमजोर मेटाबोलिज्मका कारण धेरै पटक धेरै प्रयास गर्दा पनि तौल घटाउन सक्दैनन् । मेटाबोलिजमले तौल कायम राख्न र शरीरलाई स्वस्थ राख्नको लागि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।

मेटाबोलिज्म भनेको के हो ?
मेटाबोलिज्मलाई हिन्दीमा मेटाबोलिज्म पनि भनिन्छ। हामी कुनै पनि काम गर्छौं भने, त्यो गर्न ऊर्जा चाहिन्छ। यदि हामी कमजोर वा थकित महसुस गर्छौं भने, यसको मतलब हाम्रो शरीरमा मेटाबोलिज्म ठीकसँग हुन सकेको छैन जसका कारण ऊर्जा कम भएको छ।

चयापचय एक प्रक्रिया हो जसले तपाईंको खानाबाट पोषक तत्वहरू अवशोषित गर्दछ र तिनीहरूलाई ऊर्जामा रूपान्तरण गर्दछ। अर्थात् मेटाबोलिज्मले तपाईंको खाना पचाउँछ र त्यसलाई प्रोटिन, कार्बोहाइड्रेट, बोसो र खनिजमा परिणत गरेर ऊर्जामा परिणत गर्छ।

सरल शब्दमा भन्नुपर्दा, तपाईंले जुनसुकै खाना खानुहुन्छ, मेटाबोलिजमले त्यो खानालाई ऊर्जामा परिणत गर्छ, नयाँ कोशिकाहरू सिर्जना गर्छ र सुरक्षित राख्छ। अर्थात्, मोटोपनाबाट टाढा रहन र स्वस्थ रहन तपाईको मेटाबोलिज्म छिटो हुन जरुरी छ ।

मेटाबोलिजम कहिले कमजोर हुन्छ ?
तपाईंको अनियमित जीवनशैली, खराब बानी र खाने बानी कमजोर चयापचय को लागी जिम्मेवार छन्। उदाहरणका लागि, यदि तपाई कम निन्द्रा लिनुहुन्छ, धेरै मदिरा सेवन गर्नुहुन्छ, लगातार तनाव वा तनावमा हुनुहुन्छ, पाचन प्रक्रिया कमजोर छ र व्यायाम गर्नुहुन्न भने यी कारणहरूले तपाईको मेटाबोलिज्म सुस्त हुन थाल्छ।

ढिलो चयापचय कसरी बढाउने ?

जंक फूडबाट बच्नुहोस्: स्वस्थ र फिट रहनको लागि, तपाईंको मेटाबोलिज्म छिटो हुनु महत्त्वपूर्ण छ। चयापचय बढाउन अतिरिक्त क्यालोरीहरू उपभोग नगर्नुहोस्। आफ्नो आहारबाट अत्यधिक भुटेको र जंक फूडलाई पूर्ण रूपमा हटाउनुहोस्। उनीहरुको सेवनले मेटाबोलिज्म पनि प्रभावित हुन्छ । साथै आवश्यकताभन्दा बढी खानेकुरा नखाने ।

दैनिक व्यायाम गर्नुहोस्: चयापचय बढाउनको लागि, सबैभन्दा पहिले आफ्नो अनियमित जीवनशैली सुधार गर्नुहोस् र आफ्नो जीवनमा व्यायाम समावेश गर्नुहोस्। दैनिक व्यायामले मेटाबोलिज्म बढ्न थाल्छ। यसलाई बढाउनको लागि, दिनको 1 घण्टा हिड्नुहोस्। यसबाहेक, दौड र एरोबिक्स व्यायामले पनि मेटाबोलिज्मलाई गति दिन सक्छ। साथै, 9 देखि 10 घण्टा राम्रो सुत्नुहोस् र प्रशस्त पानी पिउनुहोस्। यी बानीहरूले तपाईंको मेटाबोलिक सेलहरूलाई गति दिन्छ

राम्रो आहार गर्नुहोस् : चयापचय गति बढाउन, आफ्नो दैनिक जीवनमा स्वस्थ आहार समावेश गर्नुहोस्। स्वस्थ आहारमा प्रोटिनयुक्त आहार, ताजा फलफूल, माछा, अण्डा, नट, अनाज र बीउको सेवन गर्नुपर्छ । हरियो चिया पनि सेवन गर्नुहोस्। प्रशस्त खानेकुरा खानुहोस्, यदि तपाईंले कम खानुभयो भने तपाईंको मेटाबोलिज्म सुस्त हुन्छ र शरीरलाई आवश्यक खनिजहरू प्राप्त हुँदैन।