पर्सनल तथा प्रोफेशनल जीवनबीच सन्तुलन कसरी कायम राख्ने

काठमाडौँ – कामदार महिलाका लागि व्यक्तिगत र व्यावसायिक जीवनलाई सन्तुलनमा राख्नु ठूलो चुनौती हुन सक्छ किनभने उनीहरूसँग कार्यालयको बोझ र घरको जिम्मेवारी पनि हुन्छ।

कहिलेकाहीँ यी दुवै कुराले क्रोध र तनाव बढ्छ । यदि यसतर्फ समयमै ध्यान दिइएन भने बिस्तारै तपाईको मानसिक स्वास्थ्यमा असर पर्न थाल्छ जसले तपाईको शारीरिक स्वास्थ्यलाई पनि असर गर्न थाल्छ । निस्सन्देह, यो ठूलो चुनौती हो, तर यो त्यस्तो छैन कि यसबाट बाहिर निस्कन करियर वा परिवार रोज्ने मात्र विकल्प बाँकी छ। थोरै ज्ञानको साथ, तपाईं आफ्नो दुवै जीवन बीच उचित सन्तुलन कायम गर्न सक्नुहुन्छ।

बिदा लिन निश्चित हुनुहोस्
कार्यालयमा जतिसुकै जिम्मेवारी किन नहोस्, यसका लागि आफ्नो बिदाको त्याग नगर्नुहोस्। शरीर र दिमागलाई आराम दिन हप्तामा एक वा दुई दिन बिदा लिनु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। हप्ताको बिदाले तपाईंलाई आगामी हप्ताको लागि रिचार्ज गर्न मद्दत गर्दछ। चाडपर्वमा परिवार र साथीभाइसँग समय बिताउन पाउँदा राम्रो लाग्छ। जसका कारण काम गर्न हौसला मिल्छ ।

लैङ्गिक अपेक्षा र जिम्मेवारीको बोझ अझै पनि महिलाहरूको काँधमा मात्रै छ। महिलाहरुसँग अपार क्षमता छ, तर उनीहरुले आफ्नो अधिकारको लागि आफैं खडा हुनुपर्दछ। परिवारको सहयोग र समर्थन पनि महत्त्वपूर्ण छ, किनभने महिलाहरूले एकै साथ धेरै जिम्मेवारीहरू निर्वाह गर्छन्।

महिलाहरूले घरको जिम्मेवारी सम्हाल्दा र कार्यस्थलमा राम्रो प्रदर्शन गर्दा आफ्नो मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यलाई प्राथमिकता दिनु महत्त्वपूर्ण हुन्छ। समाजले अझै पनि महिलालाई “सुपरवुमन” होस् भन्ने अपेक्षा गर्छ ।

अर्थतन्त्र र समाजमा महिलाको भूमिकालाई कम महत्त्व दिने संसारमा महिलाहरूले आफूलाई बलियो बनाउनु पर्छ, मार्गदर्शन खोज्नु पर्छ र आफ्नो विशेष स्थान बनाउनु पर्छ। शिक्षा र उद्यमशीलताको क्षेत्रमा मार्गदर्शन प्राप्त गरेर महिलाहरूले पनि धेरै लाभ लिन सक्छन्।

उचित व्यवस्थापन
व्यक्तिगत-व्यवसायिक जीवनमा सन्तुलन कायम राख्न दुवै ठाउँमा उचित व्यवस्थापन आवश्यक छ। अफिसको काम घरमा नल्याउनुहोस् वा अफिसमा घरको काम पूरा गर्ने प्रयास नगर्नुहोस्। जसका कारण कुनै पनि काम राम्ररी गर्न सकिन्न । घरायसी कामदेखि कार्यालयको कामसम्मका सबै काम समयमै पूरा गर्न योजना बनाउनुहोस् र त्यसको पालना गर्नुहोस्।

समर्थन खोज्नुहोस्
आफ्नो दिमाग ताजा गर्न र तनाव कम गर्न परिवार र साथीहरूसँग कुरा गर्नुहोस्। यदि कुनै कुराले तपाईलाई धेरै कष्ट दिइरहेको छ भने, त्यसलाई आफ्नो नजिकका साथीहरूसँग साझा गर्नमा कुनै हानि छैन। कार्यालयसँग सम्बन्धित कुनै समस्या भए व्यवस्थापन वा प्रमुखसँग छलफल गरी समाधान गर्न सकिन्छ । तनाव लिनु सामान्य हो, तर यसलाई लामो समयसम्म बोक्नु ठीक होइन।

स्वस्थकर खाना
कार्यालयको भीडभाड र घरायसी जिम्मेवारीको बीचमा आफ्नो स्वास्थ्यसँग सम्झौता नगर्नुहोस्, किनकि यसले तपाईंको जीवनलाई पनि असर गर्न सक्छ।

ध्यान वा व्यायाम गर्नुहोस्
दुवैको जीवनमा सही सन्तुलन कायम राख्न व्यायाम र ध्यानले पनि ठूलो भूमिका खेल्छ। यसले दिमागलाई शान्त राख्छ र तपाईंको उत्पादकता बढाउँछ। साथै, तपाईं पनि फिट रहनुहोस्। स्वस्थ शरीरले तपाईंको आत्मविश्वास बढाउन पनि काम गर्छ।

कतिपय अवस्थामा हाम्रो समाजका मानिसहरुले पनि काम गर्ने महिलाहरुका बारेमा गलत धारणा राख्छन् कि उनीहरुले घरायसी जिम्मेवारीलाई बेवास्ता गरेर आफ्नो करियरको बारेमा मात्रै सोच्छन् तर यो पूर्ण रुपमा सत्य होइन ।

परिवार र पेशाको जिम्मेवारी एकैसाथ सम्हाल्नु पर्ने महिलाहरूको उद्देश्य आत्मनिर्भर बन्ने, परिवारलाई आर्थिक रूपमा सहयोग गर्ने र आफूसँगै अरूलाई पनि राम्रो र आरामदायी जीवन प्रदान गर्न प्रोत्साहन गरौं र अन्य महिलाहरूलाई पनि प्रेरित गरौं।