नेपालमा जापानिज इन्सेफ्लाइटिसले तीन जनाको ज्यान गयो, सावधानी अपनाउन विज्ञको सुझाव

काठमाडौँ – यो वर्ष नेपालमा जापानिज इन्सेफ्लाइटिस (JE) नामको रोगबाट तीन जनाको मृत्यु भएको छ। मृत्यु हुनेहरू मोरङ र बाराका बासिन्दा हुन्, जसको उमेर १७, ४९ र ७४ वर्ष थियो। विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) का अनुसार, यो वर्षको सात महिनामा ३४ जनामा यो रोग देखिएको छ।

यो रोग कसरी सर्छ ?
यो रोग क्युलेक्स जातको लामखुट्टेले सार्ने हो। सुँगुर, हाँस, बंगुर जस्ता जनावर संक्रमित भएका हुन्छन्। ती जनावरलाई टोकेको लामखुट्टेले मानिसलाई टोक्दा यो रोग सर्छ।
तर, यो रोग एउटा मानिसबाट अर्को मानिसमा सर्दैन।

कहिले बढी फैलिन्छ ?
यो रोग खासगरी साउनदेखि कात्तिक (जुलाईदेखि अक्टोबर) को बीचमा धेरै फैलिन्छ। धानखेत, पानी जम्ने ठाउँ र सुँगुर फार्म नजिकका बस्तीहरूमा यसको जोखिम बढी हुन्छ।

लक्षण के-के हुन्छ ?
सामान्य लक्षण:

ज्वरो आउनु

टाउको दुख्नु

वाकवाकी लाग्नु

कमजोरी महसुस हुनु

गम्भीर लक्षण:

उच्च ज्वरो (१०२ डिग्री फरेनहाइटभन्दा बढी)

अर्धचेत वा बेहोस हुनु

पक्षघात हुनु

कोमा पुग्नु

उपचार र खोप
सरकारले १२ महिनासम्म पुगेका बालबालिकालाई निःशुल्क जेई खोप दिँदै आएको छ।
यदि छुटेको छ भने ५ वर्षसम्मको उमेरमा पनि खोप लगाउन पाइन्छ।
बयस्कहरूले निजी अस्पतालबाट शुल्क तिरेर यो खोप लगाउन सक्छन्।

डब्लुएचओको अनुरोध
डब्लुएचओले सबैलाई सावधानी अपनाउन र सकारात्मक रूपमा सूचना फैलाउन आग्रह गरेको छ। लामखुट्टे टोक्न नदिने उपाय अपनाउन, समयमै लक्षण देखिएमा अस्पताल जान र खोप लगाउन सुझाव दिइएको छ।

सुझावहरू:

झिसमिसे बिहान र साँझपख लामखुट्टेबाट बच्न झुल प्रयोग गर्नुहोस्।

पानी जम्ने ठाउँ हटाउनुहोस्।

खोप लगाउनुहोस्।

लक्षण देखिएमा तुरुन्त स्वास्थ्य संस्थामा जानुहोस्।