सय–माइक्रोन स्केलको षट्कोणीय हीरा संश्लेषण गर्न चिनियाँ वैज्ञानिक सफल

काठमाडौँ – चिनियाँ अनुसन्धानकर्ताहरूले सय–माइक्रोन स्केलको षट्कोणीय हीरा संश्लेषण गर्न सफल भएका छन् । यो मुख्यतः उल्कापिण्डहरूमा पाइने सामग्री हो र पृथ्वीमा पाइने सामान्य हीराभन्दा कडा छ ।

अनुसन्धानकर्ताहरूका अनुसार बुधबार नेचर जर्नलमा प्रकाशित यो अध्ययनले सुपरहार्ड सामग्रीको सीमालाई पुनःपरिभाषित गर्ने वाचा गरेको छ ।

पृथ्वीको हीराले कठोरताको राजाका रूपमा आफ्नो प्रतिष्ठा टेट्राहेड्रल जालीमा व्यवस्थित कार्बन परमाणुहरूको कारण पाएको छ, जसले यसलाई अत्यन्त कडा र प्रतिरोधी बनाउँछ ।

तथापि, यो संरचनाको एउटा कमजोरी छ – निश्चित बल लगाउँदा सजिलै चिप्लन र सर्न सक्छ, जसले गर्दा यसको शक्ति सीमित हुन्छ । परिणामस्वरूप, वैज्ञानिकहरूले अर्को प्रकारको सुपर हीरामा आफ्नो ध्यान केन्द्रित गरेका छन् जसको थप उत्कृष्ट संरचना र उच्च गुणहरू छन्, अर्थात् षट्कोणीय हीरा ।

प्रकाशित अध्ययनमा संलग्न चिनियाँ शोधकर्ताहरूले ग्रेफाइटलाई षट्कोणीय हीरामा रूपान्तरण गर्ने नयाँ विधि प्रस्ताव गरे । नियन्त्रणयोग्य उच्च–तापक्रम, उच्च–दबाब र अर्ध–हाइड्रोस्टेटिक अवस्थाहरूमा तिनीहरूले ग्रेफाइट एकल क्रिस्टलहरूलाई सङ्कुचित र तताएर अन्ततः उच्च–शुद्धताको षट्कोणीय हीरा प्राप्त गरे ।

षट्कोणीय हीरा संश्लेषण गर्ने पहिलेका प्रयासहरू अत्यन्त कडा गठन आवश्यकताहरूका कारण धेरै हदसम्म असफल भएका थिए । उच्च–तापक्रम र उच्च–दबाबको अवस्थामा अन्तिम परिणाम षट्कोणीय हीराको नभई घनाकार हीराको गठन हुने गर्छ ।

चिनियाँ अनुसन्धान टोलीले उच्च शुद्धता षट्कोणीय हीराको सफल संश्लेषणलाई उनीहरूको उच्च शुद्धता प्राकृतिक ग्रेफाइट एकल क्रिस्टलहरूको छनोटका साथै नमूनाहरूमा परिवर्तनहरू निगरानी गर्न उच्च–दबाव इन–सिटु एक्स–रे अवलोकनको प्रयोगलाई श्रेय दिइएको पेपरका लेखकहरू मध्ये एक र बेइजिङस्थित सेन्टर फर हाइ–प्रेसर साइन्स एन्ड टेक्नोलोजी एडभान्स रिसर्चका अनुसन्धानकर्ता याङ लिक्सियाङले बताए ।

उच्च–दबाब विज्ञानका वैज्ञानिक र चिनियाँ एकेडेमी अफ साइन्सेसका सदस्य हो–क्वाङ माओका अनुसार यो अध्ययनले हीरा–जस्तै सामग्रीहरूमा भविष्यको अनुसन्धानका लागि पद्धतिगत आधार राख्छ ।

यो संश्लेषित षट्कोणीय हीराले सुपरहार्ड सामग्री र उच्च–अन्तका इलेक्ट्रोनिक उपकरणहरूको विकासका लागि नयाँ मार्गहरू प्रशस्त गर्ने अपेक्षा गरिएको उनले बताए।