अब सोच्दैमा चल्नेछ आईफोन, एप्पलको बीसीआई प्रविधिमा नयाँ मोड

काठमाडौँ – एप्पल भविष्यको संसारतिर अघि बढिरहेको छ, जहाँ मानिसहरूले सोचेर मात्र, अर्थात् मस्तिष्क मार्फत आफ्नो आईफोन चलाउन सक्षम हुनेछन्।

एक अग्रणी अमेरिकी पत्रिकाको रिपोर्ट अनुसार, यो प्रविधि एलोन मस्कको न्यूरालिङ्क जस्तै छ जसमा मस्तिष्कमा इम्प्लान्ट राखेर उपकरण नियन्त्रण गरिन्छ। एप्पलले न्यूयोर्कस्थित ब्रेन-इन्टरफेस कम्पनी सिन्क्रोनसँगको सहकार्यमा यस दिशामा काम गरिरहेको छ।

यो कम्पनीले एक विशेष उपकरण ‘स्टेन्ट्रोड’ मा काम गरिरहेको छ जुन मस्तिष्क नजिकैको नसामा स्टेन्ट जस्तै प्रत्यारोपित हुन्छ। यो उपकरणले मस्तिष्कबाट आउने संकेतहरू पढ्छ र तिनीहरूलाई डिजिटल आदेशहरूमा रूपान्तरण गर्दछ ताकि प्रयोगकर्ताले मोबाइल वा कम्प्युटर जस्ता उपकरणहरू सञ्चालन गर्न सकून्।

यस प्रकारको प्रविधि गम्भीर मेरुदण्डको चोटपटक, ALS रोग वा स्ट्रोकबाट पीडित र जसको शारीरिक गतिविधि सीमित भएको छ, तिनीहरूका लागि वरदान साबित हुन सक्छ।

यो प्रणालीले कसरी काम गर्छ ?

यो प्रविधिलाई ब्रेन-कम्प्युटर इन्टरफेस (BCI) भनिन्छ। जब कुनै व्यक्तिले कुनै कुराको बारेमा सोच्दछ, उसको मस्तिष्कले संकेतहरू उत्पन्न गर्दछ। BCI ले सेन्सरहरूको मद्दतले यी संकेतहरू पत्ता लगाउँछ र तिनीहरूलाई डिजिटल आदेशहरूमा रूपान्तरण गर्दछ, जसले गर्दा स्क्रिनलाई नछोइकन टाइप गर्न, एप खोल्न वा स्क्रिनमा कर्सर सार्न सम्भव हुन्छ।

सिंक्रोनको स्टेन्ट्रोड उपकरण एप्पलको ‘स्विच नियन्त्रण’ सुविधासँग काम गर्दछ। यो सुविधाले प्रयोगकर्तालाई आफ्नो उपकरणलाई विभिन्न तरिकाले नियन्त्रण गर्न अनुमति दिन्छ।

सिंक्रोनका सीईओ टम अक्सलीका अनुसार, अहिलेसम्म कम्पनीहरूले कम्प्युटरलाई ‘धोका’ दिनुपर्थ्यो कि मस्तिष्कबाट आउने संकेतहरू मुसाबाट हुन्। तर एप्पलको नयाँ मानक, जुन यस वर्ष सुरु हुन सक्छ, उपकरणलाई सिधै ब्रेन-इम्प्लान्टमा जडान गर्न अनुमति दिनेछ।

पहिलो प्रयोगकर्ताको कथा

ALS बाट पीडित व्यक्ति मार्क ज्याक्सनले पहिले नै सिन्क्रोनबाट यो उपकरण प्रयोग गरिरहेका छन्। उनले भिजन प्रो हेडसेट र आईफोनलाई सिधै दिमागबाट नियन्त्रण गर्छन्।

हिँड्न असमर्थ भए पनि, उनी एप्पल उपकरणहरू प्रयोग गर्न सक्षम छन्। उनले WSJ लाई भने कि स्विस आल्प्सको भर्चुअल यात्राको क्रममा उनी “पहाडको किनारमा उभिएको जस्तो महसुस” गर्न सक्षम थिए र उनको खुट्टा काँपिरहेको जस्तो महसुस भयो।

न्युरलिङ्कसँग प्रतिस्पर्धा

एलोन मस्कको न्यूरालिङ्कले पहिले नै मानिसमा आफ्नो ब्रेन-इम्प्लान्ट उपकरण N1 परीक्षण गरिसकेको छ। यसको प्रणाली सिन्क्रोन भन्दा बढी उन्नत छ। सिन्क्रोनमा १६ इलेक्ट्रोडहरू छन् भने, न्यूरालिङ्कको उपकरणमा १,००० भन्दा बढी छन्। मस्क विश्वास गर्छन् कि एक दिन यो प्रविधिले मानिसलाई सुपरइन्टेलिजेन्सको स्तरमा लैजान सक्छ।

भविष्यको आशा

मोर्गन स्टेनलीको रिपोर्टले सुझाव दिन्छ कि अमेरिकामा लगभग १.५ लाख मानिसहरू जसको माथिल्लो अंगहरूले काम गर्दैनन् यो प्रविधिको प्रारम्भिक प्रयोगकर्ता बन्न सक्छन्।

रिपोर्टले अनुमान गरेको छ कि यो प्रविधि २०३० सम्ममा व्यावसायिक रूपमा उपलब्ध हुन सक्छ, तर सिन्क्रोनका सीईओ विश्वास गर्छन् कि यो त्यो भन्दा पहिले पनि सम्भव छ। यो प्रविधिले प्राविधिक संसारमा क्रान्ति मात्र ल्याउन सक्दैन तर लाखौं मानिसहरूको जीवनलाई नयाँ दिशा पनि दिन सक्छ।