स्वस्थ रहन कुन उमेरमा कति सुत्नु पर्छ ?

काठमाडौं – शरीरलाई स्वस्थ राख्न खानपान र शारीरिक क्रियाकलाप जत्तिकै निद्रा पनि उत्तिकै आवश्यक छ । यसले राम्रो वृद्धि मात्र गर्दैन, तर शरीर र दिमागलाई राम्रोसँग काम गर्न मद्दत गर्दछ। निद्राले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई पनि बलियो बनाउँछ र हार्मोन नियमनमा मद्दत गर्दछ।

तर, सबैको निद्रा फरक–फरक हुन्छ । धेरै मानिसहरू धेरै सुत्छन् र कोही कम सुत्छन्। निद्रा धेरै हदसम्म जीवनशैली, उमेर र चिकित्सा अवस्थामा निर्भर गर्दछ।

हरेक उमेरमा राम्रो निद्रा आवश्यक हुने विज्ञहरू बताउँछन् तर कुन उमेरमा कति निन्द्रा आवश्यक हुन्छ भन्ने कुरा धेरैलाई थाहा हुँदैन । यस्तो अवस्थामा आज हामी तपाईलाई कुन उमेरमा कति सुत्ने भन्ने कुरा बताउन गइरहेका छौँ ।

कुन उमेरमा कति सुत्ने ?

० देखि ३ महिनाको नवजात शिशु
विज्ञहरुका अनुसार नवजात शिशुलाई १४ देखि १७ घण्टा सुत्न आवश्यक हुन्छ । यो उनीहरूको विकासको लागि महत्त्वपूर्ण छ। यदि बच्चा धेरै बेर सुतिरहेको छ भने आत्तिनु हुँदैन। यो बच्चा राम्रो हुर्किरहेको संकेत हो।

४ देखि ११ महिनाको बच्चा
विज्ञहरूका अनुसार ४ देखि ११ महिना उमेरका बालबालिकाले दैनिक १२–१५ घण्टा सुत्नु पर्छ । जसका कारण उनीहरुको शरीरको विकास छिटो र राम्रोसँग हुन्छ । त्यसैले अभिभावकले चिन्ता लिनु पर्दैन ।

१ देखि २ वर्षको बच्चा
बच्चाहरू हुर्किएपछि हिँड्न र खेल्न सिक्छन्। त्यस्ता चीजहरूलाई ऊर्जा चाहिन्छ र मस्तिष्कले राम्रोसँग काम गर्छ। त्यसैले उनीहरुलाई पनि आराम चाहिन्छ । यस्ता बालबालिकाले कम्तीमा ११ देखि १४ घण्टा सुत्नु पर्छ ।

३ देखि ५ वर्षका बच्चाहरु
प्रि-स्कूल उमेरका अर्थात् ३ देखि ५ वर्षका बालबालिकाहरू सिकाइ चरणमा छन्, त्यसैले उनीहरूलाई धेरै आराम चाहिन्छ। विशेषज्ञहरुका अनुसार यस्ता बालबालिकाले कम्तीमा १० देखि १३ घण्टा सुत्नुपर्छ ।

६ देखि १२ वर्ष उमेरका बालबालिका
यस्ता बालबालिका विद्यालय जान्छन् र उनीहरुको शरीरको विकास भइरहेको हुन्छ । यो अवधिमा उनको उचाइ पनि बढ्छ । विशेषज्ञहरूले यस्ता बालबालिकालाई कम्तीमा ९–१२ घण्टा सुत्ने सल्लाह दिन्छन्, जुन उनीहरूका लागि फाइदाजनक हुन्छ ।

१३ देखि १८ वर्ष
किशोरावस्था भनेको जीवनको एक समय हो जब बच्चाहरूमा नयाँ शौकहरू जन्मिन्छन्। उसको धेरैजसो समय नयाँ कुरा सिक्न र बुझ्नमा बित्छ। यस अवधिमा उनीहरुमाथि पढाइ र गतिविधिको दबाब पनि रहन्छ । यस अवधिमा तिनीहरूको प्रजनन अंगहरू पनि विकसित हुन्छन्। यस्तो अवस्थामा उनीहरुको उचित विकासका लागि ८ देखि १० घण्टा पर्याप्त निद्रा आवश्यक हुन्छ ।

१८ देखि ६० वर्ष
वयस्कहरूको अधिकांश समय काम र पारिवारिक जिम्मेवारीहरू बीच बित्छ। यस्तो अवस्थामा उनीहरुसँग सुत्ने समय हुँदैन । उनीहरुको जीवनमा धेरै तनाव हुन्छ । यस्तो अवस्थामा उनीहरूले केही समय आराम गर्नुपर्छ । विज्ञहरुका अनुसार यो उमेरमा कम्तीमा ७ देखि ९ घण्टा सुत्नु पर्छ ।

६१ वर्ष भन्दा माथि
उमेर बढ्दै जाँदा काम गर्ने क्षमता घट्दै जान्छ । त्यसैले थप ऊर्जा चाहिन्छ। धेरै बृद्धबृद्धाहरु पनि शारीरिक समस्याहरु संग संघर्ष गर्दछ। उनीहरु राम्ररी हिँडडुल गर्न पनि असमर्थ छन् । यस्तो अवस्थामा ७ देखि ८ घण्टा सुत्नु पर्छ ।

यस लेखमा उल्लेख गरिएको विधि, र सुझावहरू लागू गर्नु अघि, कृपया डाक्टर वा सम्बन्धित विशेषज्ञसँग परामर्श गर्नुहोस्।