हरियो धनिया किन खाने? फाइदा, उपयोग र वैज्ञानिक कारणहरू

काठमाडौं- भान्सामा स्वाद र सजावटका लागि प्रयोग गरिने हरियो धनियालाई धेरैले केवल झारझारो वा गार्निसिङको सामग्री मात्र ठान्छन्। तर, वैज्ञानिक दृष्टिले हेर्दा हरियो धनिया अत्यन्तै गुणकारी, औषधीय गुणले भरिएको र पाचनशक्ति बढाउने अति महत्वपूर्ण वनस्पति हो।

आयुर्वेददेखि आधुनिक चिकित्सा विज्ञानसम्म, धनियाका फाइदाहरू प्रमाणित भइसकेका छन्। यस विशेष समाचारमा हामी हरियो धनिया किन नियमित रूपमा खानुपर्छ, यसको स्वास्थ्य लाभ, पोषण तत्त्व, उपयोग गर्ने तरिका, र सावधानीहरूबारे विस्तृत जानकारी प्रस्तुत गर्दैछौं।

हरियो धनियामा पाइने पोषक तत्वहरू
हरियो धनियामा भिटामिन, मिनरल्स र एन्टिअक्सिडेन्टहरू प्रशस्त मात्रामा पाइन्छन्।

प्रमुख पोषक तत्त्वहरू:
भिटामिन ए,सी,के
फोलेट, पोटासियम, म्याग्नेसियम
फाइबर र एन्टिअक्सिडेन्ट
एपिगेनिन, क्वेर्सेटिन, लुटेओलिन (प्राकृतिक यौगिक)

हरियो धनिया खानुका प्रमुख १० फाइदा
१. पाचन सुधार गर्छ
धनियामा पाइने फाइबर र एन्टिअक्सिडेन्टहरूले पेट सफा गर्न मद्दत गर्छ। अपच, ग्यास, पेट फुल्ने समस्या भएका व्यक्तिका लागि धनिया अत्यन्तै लाभदायक हुन्छ।

२. सुगर नियन्त्रणमा राख्छ
धनियाले इन्सुलिन सेक्रेसनलाई सुधार गर्छ, जसले रक्तमा चिनीको मात्रा सन्तुलनमा राख्न सहयोग गर्छ। मधुमेह भएका बिरामीका लागि धनियाको जुस लाभदायक मानिन्छ।

३. रक्त सफा गर्छ
धनियामा ‘डिटक्सिफाइङ’ गुण हुन्छ, जसले शरीरमा जमेको विषाक्त पदार्थ हटाउँछ। यसले छालामा चमक ल्याउँछ र एलर्जी पनि घटाउँछ।

४. हृदय स्वास्थ्यका लागि राम्रो
धनियाको सेवनले रक्तचाप नियन्त्रणमा राख्न र कोलेस्ट्रोल घटाउन मद्दत गर्छ। यसले मुटु सम्बन्धी रोगको जोखिम घटाउँछ।

५. छालाका रोग हटाउँछ
धनियाको लेप वा रसले छालाको एलर्जी, दाग, रुखोपन र डन्डिफोरको उपचार गर्न सकिन्छ। एन्टिब्याक्टेरियल र एन्टिफंगल गुण भएकाले छालामा उपयोगी हुन्छ।

६. प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउँछ
धनियामा रहेको भिटामिन C र अन्य एन्टिअक्सिडेन्टले रोगसँग लड्ने शक्ति बढाउँछ। रुघाखोकी, भाइरल संक्रमणबाट बच्न सहयोगी हुन्छ।

७. मुटु र मस्तिष्कका लागि फाइदाजनक
धनियामा पाइने पोटासियमले रक्तचाप कम गर्छ भने एन्टिअक्सिडेन्टले मस्तिष्कको स्नायु प्रणालीलाई संरक्षण गर्छ। डिप्रेशन, तनाव कम गर्न पनि यो उपयोगी मानिन्छ।

८. शरीरमा पानीको मात्रा सन्तुलनमा राख्छ
धनियाको सेवनले शरीरमा इलेक्ट्रोलाइट सन्तुलन कायम गर्छ, जसले डिहाइड्रेशनबाट जोगाउँछ।

९. श्वासप्रश्वास सम्बन्धी रोगमा उपयोगी
धनियाको सेवनले एलर्जीजन्य खोकी, दम, सास फेर्न गाह्रो हुने समस्यामा पनि राहत दिन्छ।

१०. अर्को औषधिहरूको प्रभावलाई बलियो बनाउँछ
धनियामा पाइने केही रसायनले अन्य औषधिहरूको प्रभाव बढाउन सहयोग गर्छ — जुन खासगरी आयुर्वेदमा वर्णन गरिएको छ।

कसरी प्रयोग गर्ने?
पात काटेर झोल, तरकारी, अचार, चटनीमा मिसाएर
धनियाको जुस बनाएर बिहान खाली पेट पिउँदा अझ फाइदाजनक
धनिया पात र लसुन मिसाएर पेस्ट बनाएर रोटी वा पराठासँग
सुकाएको धनिया (धनियाँ) चिया, सुप, वा पानीमा उमालेर पिउन सकिने

सावधानी
अत्यधिक प्रयोगले एलर्जी वा अपच हुन सक्छ।
गर्भवती वा स्तनपान गराइरहेका महिलाले चिकित्सकको सल्लाह अनुसार सेवन गर्नु उचित हुन्छ।
बोटबालेर खाँदा सफा पानीमा धोएर मात्र प्रयोग गर्नुहोस्।