काठमाडौँ – हिन्दू धर्ममा एकादशीलाई विशेष महत्व दिइन्छ, र तिनै एकादशीमध्ये “पुत्रदा एकादशी” सन्तान प्राप्तिका लागि विशेष रूपले मनाइने एक पवित्र तिथि हो। सन्तानको कामना गर्ने दम्पतीहरूले यो एकादशीमा व्रत, उपवास तथा भगवान विष्णुको पूजन गर्दा इच्छित फल प्राप्त हुने विश्वास गरिन्छ।
सनातन धर्ममा एकादशीलाई अत्यन्त पवित्र तथा फलदायी तिथि मानिन्छ। त्यसमा पनि साउन महिनाको शुक्ल पक्षमा पर्ने पुत्रदा एकादशीलाई सन्तान प्राप्तिको लागि विशेष महत्व दिइन्छ।
धार्मिक विश्वास अनुसार, यस दिन भगवान विष्णु र माता लक्ष्मीको श्रद्धापूर्वक पूजा गरेमा भक्तले मोक्ष मात्र होइन, सन्तान प्राप्तिको आशीर्वाद पनि प्राप्त गर्ने विश्वास गरिन्छ।
पुत्रदा एकादशी कहिले ?
विक्रम संवत् २०८२ अनुसार, साउन २६ गते, आइतबार पुत्रदा एकादशी पर्छ। यस दिन विशेष गरी सन्तानको दीर्घायु, शुभ स्वास्थ्य र प्राप्तिको कामनाका साथ व्रत बसिन्छ।
पौराणिक महत्व
पद्म पुराण र स्कन्द पुराण अनुसार, कुनै समयमा सुकेतुमान नामका राजा सन्तान नभएको पीडाले व्यथित थिए। उनले ऋषिको सल्लाह अनुसार पुत्रदा एकादशीको व्रत गरी भगवान विष्णुलाई आराधना गरे। त्यसपछि उनलाई एक पुत्र प्राप्त भएको जनविश्वास रहेको छ।
व्रत विधि र पूजन
यस दिन व्रत बस्ने व्यक्तिले बिहानै स्नान गरी शुद्ध भई विष्णु भगवानको मूर्तिलाई जल, गन्ध, अक्षता, तुलसी पत्र र फलफूल अर्पण गर्नुपर्छ। रातभर जागरण गरी ‘ॐ नमो भगवते वासुदेवाय’ मन्त्रको जाप गर्दा फलदायी मानिन्छ।
वैज्ञानिक दृष्टिकोण
धार्मिक विश्वासको अतिरिक्त, व्रत, उपवास र सकारात्मक मानसिकता पनि दाम्पत्य जीवनमा आत्मबल र स्वास्थ्यको विकासका दृष्टिले लाभदायक हुन सक्छ। त्यसैले पुत्रदा एकादशी केवल धार्मिक कर्मकाण्ड नभई मानसिक शुद्धिको पनि अवसर हो।
विशेष योगको संयोग
यस वर्ष पुत्रदा एकादशीमा इन्द्र योग र भद्र योगको संयोग परेको छ। इन्द्र योगलाई शुभ कार्यका लागि उत्तम मानिन्छ, भने भद्रको स्वर्ग वा पातालमा उपस्थितिका आधारमा पूजा विशेष फलदायी हुने मानिन्छ। यसले भक्तहरूलाई अझ सकारात्मक फल प्राप्त हुने विश्वास गरिन्छ।
कुनका लागि विशेष ?
यो व्रत विशेष गरी सन्तान प्राप्तिको आकांक्षा राख्ने दम्पती, नवविवाहित जोडीहरू तथा परिवारमा सुख–शान्तिको कामना गर्ने जो कोहीका लागि फलदायी मानिन्छ। धार्मिक ग्रन्थहरूमा उल्लेख भएअनुसार, यो एकादशीले भगवान विष्णुको कृपा प्राप्त गराई सन्तान सुख दिलाउने विश्वास गरिन्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?


प्रतिक्रिया