महिला योनी र पुरुषको मूत्रनलीमा हुने संक्रमण ‘ट्राइकोमोनास’ : लक्षण, कारण र सावधानी

काठमाडौं- ट्राइकोमोनास महिलाको योनी र पुरुषको मूत्रनलीमा संक्रमण हुने रोग हो। महिलाको ययोनीमा चिलाउने, योनीमा जलन हुने र कडा गन्ध आउने देखिन्छ तर आधाभन्दा बढी केसमा लक्षण नदेखिने भनिएको छ।

पिसाब नली र पिसाब थैलीमा संक्रमण हुँदा बारम्बार पिसाब लाग्ने र पिसाब गर्दा दुख्ने गर्छ। पुरुषहरूमा, मूत्रमार्गको लक्षणहरू जस्तै पिसाब गर्दा पोल्ने र मूत्रनलीबाट रक्तस्राव हुन सक्छ।

ट्राइकोमोनास कसरी सर्छ?
यो परजीवी मुख्यतः यौन सम्पर्कमार्फत सर्छ। संक्रमित व्यक्तिसँग असुरक्षित यौनसम्पर्क गर्दा यो रोग सर्न सक्छ। साथै, कहिलेकाहीं सेक्स टॉय, संक्रमित अण्डरवियर वा अन्य निजी सामान प्रयोग गर्दा पनि ट्राइकोमोनास सर्न सक्ने सम्भावना हुन्छ।

यो रोग पुरुषको प्रोस्टेट ग्रन्थि र मूत्रनलीमा तथा महिलाको योनि र पाठेघरको मुखमा असर गर्छ। यौन सम्पर्कबिना पनि कहिलेकाहीं सर्छ भन्ने दाबी भए पनि वैज्ञानिक प्रमाणहरू यौनमार्ग नै प्रमुख स्रोत भएको देखाउँछन्।

लक्षणहरू
महिलामा देखिने लक्षणहरू:
योनिबाट गन्हाउने पहेँलो, हरियो वा सेतो तरल पदार्थको अत्यधिक स्राव
योनिमा जलन वा खुजली
पिसाब गर्दा पोल्ने
यौनसम्पर्कका बेला पीडा
योनिको वरिपरि रातोपन वा सूजन

पुरुषमा देखिने लक्षणहरू:
पिसाब गर्दा पोल्ने वा जलन
लिंगको टुप्पोबाट हल्का सेतो स्राव
लिंगमा चिलाउने वा झमझमाउने महसुस
धेरैजसो अवस्थामा पुरुषमा कुनै लक्षण नदेखिन पनि सक्छ

कहिले देखिन्छ लक्षण?
ट्राइकोमोनासको लक्षण सङ्क्रमण भएको ५ दिनदेखि २ हप्ताभित्र देखिन सक्छ। तर केही व्यक्तिमा महिनौंसम्म पनि लक्षण नदेखिने हुनसक्छ। लक्षण नभएको अवस्थामा पनि संक्रमित व्यक्ति अरूलाई सङ्क्रमण सार्न सक्छ।

जटिलता
सामान्यतः यो रोग गम्भीर नदेखिए पनि放नु हो भने यो:
महिलामा पाठेघरको मुखमा घाउ बनाउने,
बाँझोपन,
समयअगावै सुत्केरी हुने खतरा,
अन्य यौन रोग (HIV, Gonorrhea) सर्ने सम्भावना बढाउने,
पुरुषमा प्रोस्टेट ग्रन्थिमा समस्या ल्याउने
जस्ता जटिलता उत्पन्न हुन सक्छन्।

परीक्षण कसरी गर्ने?
महिलामा: योनिको स्रावको नमूना लिएर प्रयोगशालामा परजीवी हेर्ने
पुरुषमा: मूत्र वा लिंगबाट निस्कने स्रावको परीक्षण

उपचार
ट्राइकोमोनासको उपचार सरल हुन्छ। यसका लागि एन्टिबायोटिक औषधि मेट्रोनिडाजोल (Metronidazole) वा टिनिडाजोल (Tinidazole) प्रयोग गरिन्छ।
सामान्यतया एउटै डोजमा उपचार सम्भव हुन्छ।
उपचारका क्रममा यौनसम्पर्क नगर्न सल्लाह दिइन्छ।
दुवै यौनसाथीले उपचार गर्नुपर्छ, नत्र रोग पुनः सर्ने सम्भावना रहन्छ।

कसरी बच्ने?
असुरक्षित यौनसम्पर्क नगर्ने
नयाँ यौनसाथीसँग यौनसम्पर्क गर्दा कण्डोम प्रयोग गर्ने
यौन सम्पर्क गर्नु अघि दुवैजनाको STI परीक्षण गराउने
संक्रमित भएको थाहा पाएपछि तुरुन्तै उपचार सुरु गर्ने