काठमाडौं- नेपाली भान्सामा पाइने थुप्रै तरकारीहरूमध्ये एक हो घिरौँला। धेरैजसो मानिसले यसको स्वादलाई लिएर मन पराउँदैनन्। बालबालिकादेखि युवापुस्ता र कतिपय प्रौढहरूमा समेत घिरौँलाप्रति रुचि कम देखिन्छ।
तर, स्वादका हिसाबले कम प्राथमिकतामा परेपनि घिरौँला स्वास्थ्यका लागि अत्यन्त लाभदायक मानिन्छ। आयुर्वेददेखि आधुनिक पोषण विज्ञानसम्म, सबैले घिरौँलाको महत्त्वलाई स्वीकारेका छन्।
गर्मी याममा सहजै उपलब्ध हुने घिरौँला शरीरलाई शितलता दिनेदेखि लिएर पाचन क्रिया सुधार गर्ने, तौल घटाउने, मधुमेह नियन्त्रण गर्ने, छाला चम्किलो बनाउने जस्ता थुप्रै प्राकृतिक गुण बोकेको तरकारी हो।
१. शरीरलाई चिसो र ताजा बनाउने
घिरौँला पानीको मात्रा धेरै भएको तरकारी हो, जसले शरीरमा उत्पन्न हुने अधिक गर्मीलाई शान्त पार्न मद्दत गर्छ। गर्मी याममा घिरौँलाको सेवन गर्दा डिहाइड्रेसनको जोखिम कम हुन्छ र शरीर शितल रहन्छ। यही कारणले गर्दा आयुर्वेदमा यसलाई “पित्तशामक” मानिन्छ।
२. पाचन क्रियामा सुधार
घिरौँलामा पाइने फाइबर (रेशा) पाचन प्रणालीको लागि अत्यन्त लाभदायक हुन्छ। कब्जियत, अपच वा ग्यास जस्ता समस्यामा यसले राहत दिन्छ। नियमित रूपमा घिरौँला खाँदा आन्द्रा सफा रहन्छ र मल त्याग सहज हुन्छ।
३. तौल घटाउन सहयोगी
घिरौँला लो-क्यालोरी तरकारी हो। यसमा बोसो लगभग नहुँदा–नहुँदैजस्तो हुन्छ भने कार्बोहाइड्रेट पनि निकै कम मात्रामा पाइन्छ। यसको उच्च फाइबरयुक्त गुणले लामो समयसम्म पेट भरिएको महसुस गराउँछ, जसले अनावश्यक खाजाको इच्छा घटाउँछ। यो तौल घटाउने डाइटमा अत्यन्त उपयुक्त खाद्यपदार्थ हो।
४. मधुमेहका लागि उपयोगी
घिरौँलामा ‘हाइपोग्लाइसेमिक कम्पाउन्ड’ पाइन्छ, जसले रगतमा चिनीको मात्रा नियन्त्रणमा राख्न मद्दत गर्छ। मधुमेहका बिरामीका लागि यसलाई ‘प्राकृतिक औषधि’का रूपमा लिइन्छ। चिकित्सकको सल्लाह अनुसार यसलाई नियमित खानाले सुगर लेभल स्थिर रहन सक्छ।
५. छालालाई स्वस्थ र चम्किलो बनाउने
घिरौँलाको सेवन मात्र होइन, यसको रस अनुहारमा लगाउँदा छालामा चमक आउँछ। छालासम्बन्धी एलर्जी, र्यास वा डन्डीफोरजस्ता समस्या हटाउन पनि यसको उपयोग हुन्छ। भित्रबाट शरीर सफा गर्ने गुण भएकोले छाला स्वस्थ रहन्छ।
६. मूत्र प्रणालीको सुरक्षा
घिरौँलामा पाइने प्राकृतिक एन्टी-अक्सिडेन्टहरूले मूत्रनलीलाई सफा राख्न सहयोग गर्छ। यो प्राकृतिक डाइयुरेटिक (पिसाब बढाउने तत्व) भएकोले किड्नीलाई समेत लाभदायक मानिन्छ।
७. रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने
यसमा पाइने भिटामिन C, जिंक, म्याग्नेसियम आदि तत्वहरूले शरीरको इम्युन सिस्टमलाई सशक्त बनाउँछन्। यसले सामान्य रुघाखोकीदेखि लिएर भाइरल इन्फेक्सनहरूसम्म जोगिन मद्दत गर्छ।
८. क्यान्सर बिरुद्धको सम्भावित रक्षा
विभिन्न अनुसन्धानले देखाएको छ कि घिरौँलामा एन्टी-अक्सिडेन्ट र एन्टी-इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छन्, जसले कोशिका नास हुने क्रियालाई नियन्त्रणमा राख्छ। यो क्यान्सरको खतरा कम गर्न सक्ने प्राकृतिक तत्वको रूपमा अध्ययन भइरहेको छ।
९. यकृत (liver) को लागि लाभदायक
घिरौँलाले यकृत सफा गर्न सहयोग गर्छ। आयुर्वेदमा यसलाई यकृतको टोनिकको रूपमा लिइन्छ। विशेष गरी जन्डिस वा फ्याटी लिभरका बिरामीलाई घिरौँलाको रस सेवन गर्न सुझाव दिइन्छ।
१०. मुटु स्वास्थ्य सुधार
घिरौँलाले कोलेस्ट्रोलको मात्रा घटाउन र रक्तचाप सन्तुलनमा राख्न सहयोग पुर्याउँछ। यसले मुटु रोगको जोखिम घटाउन सक्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया