बिहान खाली पेटमा नीमको पात चपाउनु कति फाइदाजनक छ ?

काठमाडौँ – नीमका पातहरू खान तितो भए पनि स्वास्थ्यका लागि धेरै फाइदाजनक हुन्छन्। यसमा औषधीय गुणहरू छन्। नीमका पातका फाइदाहरू आयुर्वेदमा पनि उल्लेख गरिएको छ। धेरै मानिसहरू खाली पेटमा नीमका पातहरू चपाउँछन्। मधुमेहका बिरामीहरूले विशेष गरी नीमका पातहरू खान्छन्।

नीममा औषधीय गुणहरू पाइन्छ

नीमको पातमा धेरै जैविक सक्रिय यौगिकहरू हुन्छन् जुन यसको औषधीय गुणहरूको लागि जिम्मेवार छन्।

– एन्टीसेप्टिक, एन्टिभाइरल गुणहरू

• निम्बिडिन – सूजन विरोधी र संक्रमण विरोधी

• अजादिराक्टिन – कीटाणुनाशक

• क्वेरसेटिन – एन्टीअक्सिडेन्ट र एलर्जी विरुद्ध रक्षक

• सलानिन – प्रतिरक्षा बूस्टर

• गेडुनिन – औलो विरोधी प्रभाव

नीमको पात स्वास्थ्यको लागि लाभदायक हुन्छ

• फाइबर र भिटामिन सी – पाचन प्रणाली र प्रतिरक्षाको लागि

• बीटा-क्यारोटिन – आँखा र छालाको लागि

• क्याल्सियम र फलाम – हड्डी र रगतको गुणस्तरको लागि

• फाइटोकेमिकल्स – संक्रमण, सूजनलाई रोक्छ, डिटोक्सिफाइ गर्छ र रगत सफा गर्छ।

नीमको पात खानुका फाइदाहरू

१. डिटोक्सिफाइ – नीमको पातमा प्राकृतिक डिटोक्सिफाइङ तत्वहरू हुन्छन् जसले शरीरबाट विषाक्त तत्वहरू हटाउन मद्दत गर्दछ। विशेष गरी छालासँग सम्बन्धित समस्याहरू जस्तै मुँहासे, फोका, एक्जिमा आदिमा उपयोगी मानिन्छ।

२. रगतमा चिनी नियन्त्रण गर्दछ – केही अनुसन्धानहरूले संकेत गरेका छन् कि नीमको पातले रगतमा चिनीको स्तर सन्तुलित राख्न मद्दत गर्न सक्छ, त्यसैले यसको सीमित प्रयोग मधुमेहका बिरामीहरूमा लाभदायक मानिन्छ।

३. पाचन शक्ति बढाउँछ – नीममा पाइने तीतो तत्वहरूले कलेजोलाई सक्रिय बनाउँछ र पाचन सुधार गर्न मद्दत गर्दछ। नीमको चिया वा पातको रस कब्जियत, ग्यास र अपचको समस्यामा उपयोगी हुन सक्छ।

४. प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ – नीमको पातमा एन्टिब्याक्टेरियल, एन्टिभाइरल र एन्टिफंगल गुणहरू हुन्छन् जुन शरीरको प्रतिरक्षा बढाउन मद्दत गर्दछ। यो मौसमी संक्रमण, ज्वरो र भाइरलबाट बच्न प्रयोग गरिन्छ।

५. मौसमी रोगहरूबाट सुरक्षा – गर्मीमा नीमको पात उमालेर पानी पिउनाले शरीरलाई शीतल राख्छ र चिकनगुनिया, डेंगु जस्ता लामखुट्टेबाट हुने रोगहरूबाट पनि केही सुरक्षा प्रदान गर्दछ।

नीमको पात कहिले र कति सेवन गर्ने ?

• बिहान खाली पेटमा ४-५ वटा कोमल नीमको पात चपाउनु वा यसको रस (१०-१५ मिली) पिउनु पर्याप्त हुन्छ।

• १५ दिनभन्दा बढी समयसम्म लगातार सेवन गर्नुअघि विशेषज्ञसँग परामर्श लिनुहोस्।

• गर्भवती महिला, धेरै कमजोर पाचन, कम रक्तचाप वा ज्वरो भएका व्यक्तिहरूले यसको सेवन गर्नु हुँदैन।

अत्यधिक सेवनका बेफाइदाहरू

• अत्यधिक सेवनले टाउको दुख्ने, बान्ता हुने, पेट दुख्ने, कलेजोमा असर पर्ने वा कमजोरी जस्ता समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।

नीमको पातको तितोपनले केही मानिसहरूमा एलर्जी वा ग्यास्ट्रिक जलन हुन सक्छ।

• बच्चाहरूले सीमित मात्रामा नीम सेवन गर्नुपर्छ र डाक्टरको सल्लाहमा मात्र सेवन गर्नुपर्छ।

नीम प्रयोग गर्ने सुरक्षित तरिकाहरू

• नीमको पात सुकाएर पाउडर बनाउनुहोस् र सीमित मात्रामा प्रयोग गर्नुहोस्।

• नीमको चिया – तातो पानीमा २-३ पात उमालेर, छानेर पिउनु हल्का र सुरक्षित तरिका हो।

• नीमको पानी – एक लिटर पानीमा १० पात उमालेर, चिसो हुन दिनुहोस् र नुहाउनुहोस् वा छाला सफा गर्न प्रयोग गर्नुहोस्।

• नीमको पात स्वस्थकर टनिकको रूपमा सीमित मात्रामा प्रयोग गर्न लाभदायक हुन्छ।