तौल व्यवस्थापनका लागि अन्तरिम उपवास कत्तिको प्रभावकारी छ ?

काठमाडौँ – बाहिरको खाना बेजोड समयमा खाने, घण्टौंसम्म एकै ठाउँमा बसेर काम गर्ने बानीले मोटोपन तीव्र गतिमा बढाउँछ। हामीमध्ये धेरैजसो यस्तो जीवनशैली बिताइरहेका छौं जसको कारण तौल घटाउन धेरै गाह्रो छ।

पछिल्लाे समय मोटोपनबाट धेरै जना पीडित छन्। मानिसहरूले तौल घटाउन सबै प्रकारका आहारहरू पालना गर्छन्, तर यी मध्ये कुन सही हो? विगत केही वर्षहरूमा अन्तरिम उपवासको प्रवृत्ति द्रुत गतिमा बढेको छ।

हालै एउटा अध्ययन गरिएको छ जसमा अन्तरिम उपवास र परम्परागत आहार बीच तुलना गरिएको बताइएको छ। विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) का अनुसार, २०२२ मा २५ लाख मानिसहरू अधिक तौल (अत्यधिक तौल वृद्धि) थिए।

यी मध्ये लगभग ८९ करोड मानिसहरू मोटो थिए। अधिक तौल र मोटोपनले मुटुसँग सम्बन्धित गम्भीर रोगहरू निम्त्याउन सक्छ। तौल नियन्त्रणमा राख्नाले उच्च रक्तचाप, कोलेस्ट्रोल र उच्च रक्त शर्कराको समस्याको जोखिम कम हुन्छ।

अन्तरिम उपवास भनेको के हो ?

अन्तरिम उपवासमा तौल घटाउनको लागि, एक व्यक्तिले दैनिक १२ देखि १४ घण्टा उपवास गर्नुपर्छ र बीचमा खाना खानुपर्छ। केही मानिसहरू तौल घटाउन हप्तामा दुई दिन उपवास बस्छन्। अन्तराल उपवासका पनि धेरै बेफाइदाहरू छन्। केही मानिसहरू अन्तराल उपवासको सट्टा परम्परागत क्यालोरी आहार पालना गर्छन्।

यो अध्ययन ६,५८२ व्यक्तिहरूमा गरिएको थियो जसमा मानिसहरूले विभिन्न प्रकारका अन्तराल उपवास गरे। यस अध्ययनमा ६६ प्रतिशत मानिसहरू महिला थिए। यो अध्ययन लगभग १२ हप्ताको थियो।

अध्ययनको विश्लेषणले अन्तराल उपवास र निरन्तर क्यालोरी घटाउने आहारले केही हदसम्म तौल घटाउने पत्ता लगायो। सोही अध्ययनमा, यो पत्ता लाग्यो कि वैकल्पिक दिन उपवास (एक दिन खाने र अर्को दिन उपवास) ले अन्य आहारहरू भन्दा बढी तौल घटाउँछ।

कुनै पनि आहारले रगतमा चिनी वा राम्रो कोलेस्ट्रोलमा कुनै महत्त्वपूर्ण भिन्नता देखाएको छैन। अनुसन्धानकर्ताहरू भन्छन् कि अन्तराल उपवास र कम क्यालोरी आहार तौल घटाउन र मुटु रोगको जोखिम कम गर्न समान रूपमा लाभदायक हुन सक्छ। तर यी कुराहरू पुष्टि गर्न दीर्घकालीन अध्ययनहरू आवश्यक छन्।

यो कुनै जादुई समाधान होइन जसले तपाईंको तौल घटाउनेछ। तौल घटाउनुका साथै शरीरलाई आवश्यक सबै पोषक तत्वहरू पनि प्राप्त होस् भनेर तपाईंले अन्य आहार योजनाहरूलाई अन्तरिम उपवाससँग जोड्नुपर्छ।