यी पाँच काम जुन खाना खाएपछि गर्नुहुँदैन

काठमाडौँ- खाना खानु केवल पेट भर्ने प्रक्रिया होइन, यो स्वास्थ्य, ऊर्जा र शरीरको सम्पूर्ण क्रियाकलापसँग सम्बन्धित अत्यन्तै महत्वपूर्ण क्रिया हो। तर धेरैजसो मानिसले खाना खाएपछि केही यस्ता गल्तीहरू गर्छन्, जसले शरीरमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ। स्वस्थ जीवनशैलीको लागि खाना खाएपछि के गर्न नहुने भन्ने कुरा जान्नु अत्यावश्यक छ।

यहाँ हामी तपाईंलाई खाना खाएपछि गर्न नहुने पाँच प्रमुख काम बारे विस्तृत जानकारी दिँदैछौं:

१. खाना खाएपछि तुरुन्तै सुत्नु हुँदैन
धेरैजसो मानिस खाना खाएपछि निद्रा लाग्छ भनेर तुरुन्त ओछ्यानमा जान्छन्। तर यो स्वास्थ्यका दृष्टिकोणले अत्यन्तै हानिकारक हो।

नकारात्मक असरहरू:

• पाचन प्रणालीमा दबाव पर्छ
• एसिडिटी र ग्यासको समस्या हुन्छ
• पेटमा जलन (acid reflux) हुने सम्भावना बढ्छ
• मोटोपन बढ्ने सम्भावना

खाना खाएपछि कम्तीमा २ घण्टा बिताएपछि मात्र सुत्नुपर्छ। बीचमा हल्का हिँडडुल वा बस्ने कार्य गर्न सकिन्छ।

२. खाना खाएपछि चुरोट वा गुटखा सेवन गर्नु हुँदैन
धेरै व्यक्तिहरू खाना खाएपछि चुरोट खान रमाउँछन्, तर यो अत्यन्तै खतरनाक आदत हो।

के हुन्छ?

• खाना खाँदा शरीरको पाचनप्रणाली सक्रिय हुन्छ, त्यसैले निकोटिनको सोसावट तीव्र हुन्छ।
• चुरोटको असर १० गुणा बढी असरदार हुन्छ
• क्यान्सर, अल्सर, मुटु रोगको जोखिम अत्यधिक बढ्छ

धूम्रपान र सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन कुनै पनि अवस्थामा गर्नु उचित होइन। यदि पूर्ण रुपमा छोड्न सकिन्न भने कम्तीमा खाना खाएपछि तुरुन्त सेवन गर्नु कदापि हुँदैन।

३. खाना खाएपछि तुरुन्तै नुहाउनु हुँदैन
धेरैलाई लाग्छ, नुहाउँदा शरीर सफा हुन्छ, आराम मिल्छ। तर खाना खाएको केही समयभित्र नुहाउनु पनि स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्छ।

किन हानिकारक?

• नुहाउँदा शरीरको रक्तसञ्चार छालातिर केन्द्रित हुन्छ
• पेटमा रक्त प्रवाह घट्ने भएकाले पाचन प्रक्रिया कमजोर हुन्छ
• अपच, ग्यास, पेट फुल्ने समस्या आउन सक्छ

खाना खाएपछि कम्तीमा ३० देखि ४५ मिनेट कुर्नुहोस् अनि मात्र नुहाउनुहोस्।

४. खाना खाएपछि चिया/कफी पिउनु हुँदैन
नेपाली समाजमा विशेष गरेर खाना खाइसकेपछि चिया पिउने चलन व्यापक छ। तर यो स्वास्थ्यमाथिको ठूलो आक्रमण हो।

नकारात्मक असरहरू:

• चियामा हुने ट्यानिनले आइरनको अवशोषण रोक्छ
• आयरनको कमीले थकान, एनीमिया आदि हुन्छ
• पाचनमा असर
• निद्रामा समस्या

चिया/कफी खानै छ भने खाना खाएको कम्तीमा ३०–४५ मिनेटपछि मात्र पिउनुहोस्।

५. खाना खाएपछि तीव्र शारीरिक व्यायाम गर्नु हुँदैन
कतिपय मानिस सोच्छन् — “खाना खाइसकेपछि एक्सरसाइज गर्दा पाचन राम्रो हुन्छ।” तर तुरुन्त व्यायाम गर्नाले उल्टो असर गर्छ।

असरहरू:

• पेट दुख्ने
• पाचन प्रक्रियामा बाधा
• बान्ता वा वाकवाकी लाग्ने
• छाती पोल्ने र ग्यासको समस्या