तनावले दिमागलाई असर गर्छ, आफूलाई सुरक्षित राख्न यस्ता उपाय अपनाउनुहोस्

काठमाडौँ – निरन्तर तनावमा रहनाले मुड मात्र नभई मस्तिष्कको स्वास्थ्यमा पनि गम्भीर असर पार्न सक्छ। यसले बिस्तारै स्मरणशक्ति, निर्णय लिने क्षमता र मानसिक सन्तुलनलाई कमजोर बनाउन सक्छ।

तनाव आजकल हाम्रो जीवनको सामान्य भाग बनेको छ। तर के तपाईंलाई थाहा छ कि यदि यो दैनिक तनाव लामो समयसम्म रह्यो भने, यसले तपाईंको मस्तिष्कलाई भित्रबाट कमजोर बनाउन सक्छ। निरन्तर उच्च सतर्कतामा रहनाले शरीरमा कोर्टिसोल जस्ता तनाव हार्मोनको स्तर बढ्न सक्छ।

जसले मस्तिष्कको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण भाग हिप्पोक्याम्पसलाई बिस्तारै क्षति पुर्‍याउन सक्छ। यस्तो अवस्थामा, आज हामी तपाईंलाई निरन्तर तनावले मस्तिष्क कसरी कमजोर हुँदै गइरहेको छ र तपाईं यसबाट आफूलाई कसरी बचाउन सक्नुहुन्छ भनेर बताउनेछौं।

सम्झने र सिक्ने क्षमतामा प्रभाव
धेरै विज्ञहरूका अनुसार, यदि शरीर बारम्बार तनावको अवस्थामा रह्यो भने, यसको कारणले कोर्टिसोल निरन्तर निस्कन्छ, जसले हिप्पोक्याम्पसलाई कमजोर बनाउँछ। यो त्यही भाग हो जसले स्मरणशक्ति र सिक्ने प्रक्रियालाई नियन्त्रण गर्छ। फलस्वरूप, उमेरसँगै व्यक्तिलाई निर्णय लिने, एकाग्रता र डिमेन्सियामा पनि समस्या हुन सक्छ।

मानसिक रोग र स्नायु रोगहरूको जोखिम बढाउँछ

विज्ञहरूका अनुसार, लामो समयसम्म तनावले मस्तिष्कमा सूजन निम्त्याउन सक्छ। यसले न्यूरो-टु-न्यूरो सञ्चारलाई बिगार्न सक्छ। यति मात्र होइन, यसले चिन्ता, डिप्रेसन र अल्जाइमर जस्ता न्यूरो रोगहरू पनि निम्त्याउन सक्छ।

कसरी दीर्घकालीन तनावबाट बच्ने ?

माइन्डफुलनेस र ध्यान गर्नुहोस्

तनावबाट बच्नको लागि, हरेक दिन केही समय ध्यान गर्नुहोस्। यस बाहेक, माइन्डफुलनेस अभ्यास गर्नाले मस्तिष्कमा खैरो पदार्थ बढ्छ र तनाव हर्मोनहरू कम हुन्छ। यसले तपाईंलाई मानसिक शक्ति दिन्छ र भावनाहरूलाई राम्रोसँग ह्यान्डल गर्न मद्दत गर्दछ।

शारीरिक व्यायामलाई बानी बनाउनुहोस्

योग, हिँडाइ वा हल्का व्यायामले मुड मात्र सुधार गर्दैन। तर यो मस्तिष्क विकासको लागि पनि आवश्यक छ। यसले BDNF प्रोटीनलाई पनि सक्रिय गर्दछ, जसले तपाईंको तनाव कम गर्दछ।

निद्राको बारेमा सावधान रहनुहोस्

धेरैजसो अवस्थामा, तपाईंले याद गर्नुभएको हुनुपर्छ कि निद्राको कमीले तनाव बढाउन सक्छ। त्यसैले, हरेक दिन एक निश्चित समयमा सुत्नु र राम्रो निद्रा लिनु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यस्तो अवस्थामा, आफ्नो निद्राको तालिका बनाउनुहोस्, साथै समयमै सुत्ने र समयमै उठ्ने बानी बनाउनुहोस्।

पोषणयुक्त आहार लिनुहोस्

तनावसँग जुध्नको लागि, राम्रो खाना खानु पनि महत्त्वपूर्ण छ। यसका लागि, तपाईंले फलफूल, हरियो तरकारी, ओमेगा ३ फ्याटी एसिड र कम प्रशोधित खाना खान सक्नुहुन्छ, यसले तपाईंको दिमागलाई पोषण दिन्छ र मुडलाई स्थिर राख्छ।

मानिसहरूसँग सम्पर्कमा रहनुहोस्
तनावसँग जुध्न प्रियजनहरूसँग कुरा गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। त्यसैले मानिसहरूसँग सम्पर्कमा रहने प्रयास गर्नुहोस्। आफ्ना साथीहरूलाई भेट्नुहोस्, वरपरका मानिसहरूसँग कुरा गर्नुहोस्। यसबाहेक, तपाईं तनावसँग जुध्न चिकित्सकको मद्दत पनि लिन सक्नुहुन्छ। तनावमा चिकित्सकको मद्दत लिनु धेरै फाइदाजनक मानिन्छ।