काठमाडौँ- आजको तनावपूर्ण युगमा स्वस्थ जीवन बिताउन सजिलो छैन। तर यदि हामीले जीवनशैलीमा केही आवश्यक परिवर्तनहरू गर्न सके, भने हामी दीर्घकालीन रूपमा शारीरिक, मानसिक र सामाजिक स्वास्थ्यको रक्षा गर्न सक्छौं। स्वस्थ जीवनशैली भन्नाले केवल रोगबाट टाढा रहनु मात्र होइन, त्यसका साथै दैनिकीमा सकारात्मक आदतहरू विकास गरी तन, मन र आत्मालाई सन्तुलनमा राख्नु हो।
यहाँ प्रस्तुत छ स्वस्थ जीवनशैलीका लागि ९ महत्वपूर्ण सूत्रहरू, जसले तपाईंलाई स्वस्थ, उर्जावान र दीर्घायु जीवन बिताउन सहयोग गर्नेछ।
१. सन्तुलित आहारको सेवन
स्वस्थ जीवनशैलीको पहिलो र सबैभन्दा महत्वपूर्ण आधार हो सन्तुलित आहार। विभिन्न पोषक तत्वहरू जस्तै कार्बोहाइड्रेट, प्रोटिन, फ्याट, भिटामिन, खनिज र फाइबर उचित मात्रामा शरीरमा पुर्याउनुपर्छ। तर खानपानमा ध्यान दिनु आवश्यक छ कि प्रसंस्कृत तथा अत्यधिक तेल र चिनी भएका खानेकुरा कम सेवन गरियोस्। दैनिक भित्रको फलफूल, तरकारी, साबुत अन्न र प्रोटिनयुक्त खाद्य पदार्थहरू पर्याप्त मात्रामा लिनु आवश्यक छ।
२. नियमित व्यायाम
शरीरलाई सक्रिय राख्न दैनिक ३० मिनेटदेखि १ घन्टा व्यायाम गर्नु अत्यन्त आवश्यक छ। यसले न केवल तौल नियन्त्रणमा मद्दत गर्छ, तर हृदय स्वस्थ राख्छ, रक्त परिसंचरण सुधार्छ र मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि बलियो बनाउँछ। योग, ध्यान र श्वासप्रश्वास अभ्यासले तन्किएको मानसिक तनाव घटाउन र एकाग्रता बढाउन सहयोग गर्छ।
३. पर्याप्त निद्रा
दिनभरि भएका थकान र तनावलाई कम गर्न र शरीरलाई पुनर्जीवन दिन कम्तिमा ७-८ घण्टा निद्रा लिनु आवश्यक छ। निद्राको गुणस्तर राम्रो हुनुपर्छ, जसले मस्तिष्कलाई विश्राम दिन्छ र स्मरणशक्ति, ध्यान केन्द्रित गर्न सक्ने क्षमता सुधार्छ। निद्रा अभावले अनेकौं स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउन सक्छ जस्तै मोटोपना, मधुमेह र उच्च रक्तचाप।
४. तनाव व्यवस्थापन
आजको व्यस्त जीवनमा मानसिक स्वास्थ्यलाई ध्यान दिन अत्यावश्यक छ। तनाव र चिन्ताले शरीरमा हर्मोनको असन्तुलन ल्याउँछ र रोगहरू निम्त्याउन सक्छ। योग, ध्यान, संगीत सुनाइ, रचनात्मक गतिविधि र सामाजिक संवादले तनाव कम गर्न मद्दत गर्छ। आवश्यक परे विशेषज्ञको सहयोग लिनु राम्रो।
५. स्वच्छता र स्वास्थ्य सुरक्षा
व्यक्तिगत र वातावरणीय स्वच्छता कायम राख्नु स्वास्थ्य रक्षा गर्न महत्त्वपूर्ण छ। हातधुने बानी, स्वच्छ कपडा लगाउने, खाना पकाउने बेला सफा ठाउँ प्रयोग गर्ने, समय समयमा स्वास्थ्य परीक्षण गराउने र आवश्यक खोपहरू लगाउने कुरा स्वास्थ्य सुरक्षाको आधार हो।
६. पर्याप्त पानी पिउनु
शरीरलाई हाइड्रेटेड राख्न दैनिक कम्तिमा ८-१० गिलास पानी पिउनु अनिवार्य छ। पानीले शरीरका विषाक्त पदार्थहरू निकाल्न मद्दत गर्छ, छाला ताजा राख्छ, र विभिन्न अंगको क्रियाशीलता सुधार्छ।
७. नकारात्मक बानीबाट टाढा रहनु
धूम्रपान, मद्यपान, ड्रग सेवन जस्ता हानिकारक बानीहरूले दीर्घकालीन स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउँछन्। यी बानीबाट टाढा रहनु नै दीर्घायु र स्वस्थ जीवनको ग्यारेन्टी हो।
८. सकारात्मक सामाजिक सम्बन्धहरू विकास गर्नु
मानव जीवनमा सामाजिक सम्बन्धको ठूलो भूमिका हुन्छ। परिवार, साथीभाइ र समुदायसँग घनिष्ठ सम्बन्ध राख्नुले मानसिक स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउँछ र खुशीको अनुभूति बढाउँछ। यसले तनाव घटाउने र जीवनलाई अर्थपूर्ण बनाउने काम गर्छ।
९. नियमित स्वास्थ्य परीक्षण
रोग हुनुअघि नै पहिचान गरी उपचार सुरु गर्न नियमित स्वास्थ्य परीक्षण अत्यावश्यक हुन्छ। यसले स्वास्थ्य जोखिमहरू चाँडो थाहा पाउन र समयमै सचेत हुन मद्दत गर्छ। रक्तचाप, मधुमेह, कोलेस्टेरोल जस्ता परीक्षण वर्षमा एक पटक वा चिकित्सकको सल्लाह अनुसार गराउनुपर्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया