जिममा व्यायाम गर्दा यसरी जाँच्नुहोस् मुटुको धड्कन, जोखिम हुने छैन

काठमाडौँ – जिममा कसरत गर्दा मुटुको धड्कन निगरानी गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यसलाई कसरी जाँच गर्ने र ठूला जोखिमहरूबाट आफूलाई कसरी बचाउने जान्न जरूरी छ ।

जिम जाँदा पसिना बगाउने र मांसपेशी निर्माण गर्ने सबैको लक्ष्य हुन्छ, तर के तपाईंले फिट बनाउन निस्कनुभएको शरीर भित्रबाट थाकेको छ? प्रायः हामी व्यायामको क्रममा तौल, समय र क्यालोरीमा ध्यान दिन्छौं, तर हाम्रो शरीरको वास्तविक इन्जिन मुटुको धड्कनलाई बेवास्ता गर्छौं।

मुटुको धड्कन केवल एउटा संख्या मात्र होइन, यसले तपाईंको शरीरले राम्रोसँग प्रतिक्रिया दिइरहेको छ वा बढी भारमा छ भनेर बताउँछ। यदि तपाईंले जिममा आफ्नो मुटुको धड्कन राम्ररी निगरानी गर्न सिक्नुभयो भने, तपाईंले राम्रो नतिजा मात्र प्राप्त गर्न सक्नुहुन्न, तर तपाईं मुटुसँग सम्बन्धित कुनै पनि जोखिमबाट आफूलाई बचाउन पनि सक्नुहुन्छ।

मुटुको धड्कन निगरानी गर्नु किन महत्त्वपूर्ण छ ?

व्यायाम गर्दा हाम्रो मुटुको धड्कन बढ्छ, जुन स्वाभाविक हो। तर यदि यो तोकिएको सीमाभन्दा बढी भयो भने, शरीरमा तनाव बढ्छ र हृदयघात वा स्ट्रोक जस्ता अवस्थाहरू हुन सक्छन्। त्यसकारण, कसरत गर्दा आफ्नो मुटुको धड्कनमा नजर राख्नु बुद्धिमानी मात्र होइन, जीवन बचाउने निर्णय पनि हुन सक्छ।

आफ्नो मुटुको धड्कन कसरी पत्ता लगाउने ?

यदि तपाईं ३० वर्षको हुनुहुन्छ भने, तपाईंको मुटुको धड्कनको दायरा ११४ देखि १६१ बीपीएम हुनुपर्छ, यदि यो भन्दा बढी छ भने तपाईंले धेरै समस्याहरूको सामना गर्न सक्नुहुन्छ। यो जान्नको लागि, तपाईंले फिटनेस ट्र्याकर वा स्मार्टवाच प्रयोग गर्नुपर्छ। आजकल लगभग हरेक स्मार्टवाचमा मुटुको दर मनिटर हुन्छ। यसलाई लगाएर, BPM वास्तविक समयमा देख्न सकिन्छ।

कहिले सावधान रहनु पर्छ ?

धेरै प्रयास नगरी पनि मुटुको धड्कन धेरै छिटो भयो भने।

तपाईंलाई चक्कर लाग्ने, पसिना आउने वा सास फेर्न गाह्रो हुने महसुस हुन सक्छ।

मुटुको धड्कन ९० प्रतिशत भन्दा बढी पुग्छ।

व्यायाम पछि मुटुको धड्कन स्वाभाविक रूपमा शान्त हुनु महत्त्वपूर्ण छ।

व्यायाम गरेको केही मिनेट भित्रै स्वस्थ मुटु बिस्तारै सामान्य हुन्छ। यदि यो भइरहेको छैन भने, यसले शरीरमा तनाव सिर्जना गरिरहेको छ। यदि तपाईंलाई यस्तो भयो भने, तुरुन्तै व्यायाम बन्द गर्नुहोस् र डाक्टरसँग कुरा गर्नुहोस्।

किनभने फिटनेस भनेको बाहिरबाट राम्रो देखिनु मात्र होइन, भित्रबाट बलियो हुनु पनि आवश्यक छ र जब मुटुको कुरा आउँछ, थोरै सावधानीले लामो आयुको ग्यारेन्टी दिन सक्छ।