विषाक्त रक्सी पिएपछि मृत्यु हुन कति समय लाग्छ ?

काठमाडौँ – धेरै पटक, देशी मदिरा बनाउने प्रक्रियामा, किण्वन र आसवनको सही विधिहरू पालना गरिँदैन। यी रसायनहरूले मानव शरीरमा धेरै नराम्रो प्रभाव पार्छन् र मिथाइल अल्कोहलले यसलाई घातक बनाउँछ।

देशमा विषाक्त मदिराका कारण हरेक वर्ष विश्वमा हजारौं मानिसको मृत्यु हुन्छ। छिमेकी देश भारतकाे बिहार, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश र छत्तीसगढ जस्ता राज्यहरूमा विषाक्त मदिराका कारण मानिसहरूको मृत्यु भएको समाचार बारम्बार आइरहन्छ।

रक्सी कसरी विषाक्त बन्छ ?

समाचारका अनुसार भारतका धेरै क्षेत्रहरूमा, देशी मदिरा अवैध रूपमा बनाइन्छ, जसमा मिथाइल अल्कोहल (मिथानोल) जस्ता खतरनाक रसायनहरू मिसाइन्छ। सामान्यतया, सामान्य अल्कोहलमा इथाइल अल्कोहल (इथेनॉल) हुन्छ, जुन सीमित मात्रामा मादक हुन्छ र शरीरले सजिलै पचाउँछ।

साथै, मिथाइल अल्कोहल सस्तो र सजिलै उपलब्ध छ। अवैध रक्सी बनाउनेहरूले यसलाई थप नशा दिन प्रयोग गर्छन्; यो अत्यन्तै विषाक्त छ र यसले शरीरलाई धेरै हानि पुर्‍याउँछ।

यसबाहेक, धेरै पटक देशी मदिरा बनाउने प्रक्रियामा किण्वन र आसवनको सही विधिहरू पालना गरिँदैन। कच्चा पदार्थ कुहिनका लागि अमोनियम क्लोराइड, तुलसीको पात, युरिया र अक्सिटोसिन जस्ता हानिकारक पदार्थहरू थपिन्छन्। यी रसायनहरूले मानव शरीरमा धेरै नराम्रो प्रभाव पार्छन् र मिथाइल अल्कोहलको उपस्थितिले यसलाई घातक बनाउँछ।

विषाक्त रक्सी पिएपछि कति समयसम्म मृत्यु हुन सक्छ ?

विषाक्त रक्सीको प्रभाव र मृत्युको समय धेरै कारकहरूमा निर्भर गर्दछ। यदि कुनै व्यक्तिको शरीर कमजोर छ र रक्सीमा मिथाइल अल्कोहलको मात्रा बढी छ भने, यो हानिकारक हुन सक्छ।

डाक्टरहरूका अनुसार मिथाइल अल्कोहल भएको विषाक्त रक्सी पिएपछि केही समयमै यसको प्रभाव देखिन थाल्छ। यदि रक्सी विषाक्त छ भने, ३० मिनेट भित्र घबराहट, चक्कर लाग्ने, बान्ता हुने र टाउको दुख्ने जस्ता लक्षणहरू देखा पर्न थाल्छन्। यस समयमा हाम्रो शरीरले मिथाइल अल्कोहल पचाउन थाल्छ।

३-४ घण्टा बढी खतरनाक हुन्छ

यदि अल्कोहलमा धेरै मिथाइल अल्कोहल छ भने, पाचन प्रक्रियाको क्रममा शरीरमा फॉर्मल्डिहाइड र फर्मिक एसिड बन्न थाल्छ। यी दुवै एसिड मानव शरीरको लागि अत्यन्तै विषाक्त छन्।

यो प्रक्रिया देशी मदिरा सेवन गरेको ३-४ घण्टामा तीव्र हुन्छ र अर्को ३६ घण्टासम्म जारी रहन्छ। यस समयमा, सम्बन्धित व्यक्तिको आँखाको ज्योति प्रभावित हुन्छ। मस्तिष्कका कोषहरू नष्ट हुन थाल्छन् र मिर्गौला र कलेजो पनि प्रभावित हुन्छन्।

यसले मृत्यु निम्त्याउँछ

यदि कुनै व्यक्तिले समयमै उपचार पाएन भने मिथाइल अल्कोहलका कारण बहु अंग विफलता हुन सक्छ। कतिपय अवस्थामा, रक्सी पिएको ६-८ घण्टा भित्र व्यक्ति बेहोस हुन्छ र उसको मृत्यु पनि हुन सक्छ। धेरै अवस्थामा यो प्रक्रिया ७२ घण्टासम्म पनि रहन सक्छ। वास्तवमा, मिथाइल अल्कोहलको प्रभाव बिस्तारै बढ्दै जान्छ।