काठमाडौँ – शत्रु वा शत्रुहरूबाट सधैं सतर्क रहनु आवश्यक छ, किनकि तिनीहरूको एउटै मात्र लक्ष्य छ र त्यो हो तपाईंलाई हानि पुर्याउनु। चाणक्यले आफ्नो नीतिमा शत्रुसँग व्यवहार गर्ने मन्त्र दिएका छन्।
आचार्य चाणक्य जसलाई कौटिल्य र विष्णुगुप्त पनि भनिन्छ। चाणक्यका नीतिहरूलाई भारतीय इतिहासको एक महत्त्वपूर्ण ग्रन्थ मानिन्छ जसले राजनीति र प्रशासनमा मात्र मार्गदर्शन गर्दैन, तर जीवनको हरेक पक्षमा सफलता प्राप्त गर्न चाणक्यका नीतिहरूलाई महत्त्वपूर्ण मानिन्छ।
चाणक्यले आफ्नो नीतिमा शत्रुलाई परास्त गर्ने मन्त्र पनि दिन्छन्। यदि तपाईंले प्रतिकूल परिस्थितिमा, शत्रुबाट बच्न वा कठिन परिस्थितिमा यी नीतिहरू प्रयोग गर्नुभयो भने, शत्रुले तपाईंलाई कुनै पनि हिसाबले हानि पुर्याउन सक्ने छैन।
शत्रुको बारेमा चाणक्यले भनेको कुरा के हो, भने शत्रुलाई कहिल्यै कमजोर वा सानो मान्नु हुँदैन। शत्रुको एउटै मात्र लक्ष्य छ: तपाईंलाई कुनै पनि तरिकाले हानि पुर्याउनु। त्यसैले उनीहरू सधैं धेरै सतर्क र सतर्क रहनु आवश्यक छ।
अनुलोमेन बलिनं प्रतिलोमेन दुर्जनम्।
आत्मतुल्यबलं शत्रु: विनयेन बलेन वा।।
श्लोकको अर्थ हो- यदि कुनै शत्रु तिमी भन्दा शक्तिशाली छ भने, उसको अनुसार व्यवहार अपनाएर मात्र उसलाई पराजित गर्न सकिन्छ। उदाहरणका लागि, यदि शत्रु दुष्ट प्रकृतिको छ भने उसको विरुद्धमा गएर उसलाई पराजित गर्न सकिन्छ। यदि शत्रु समान शक्तिको छ भने उसलाई नम्रता र बल प्रयोग गरेर अपमानित गर्न सकिन्छ।
शत्रुहरूसँग व्यवहार गर्ने महत्त्वपूर्ण बुँदाहरू
धैर्य र संयम: धैर्य र संयम कुनै पनि व्यक्तिको महत्त्वपूर्ण गुणहरू मध्ये एक हो। विशेष गरी जब तपाईं शत्रुको नजिक हुनुहुन्छ, धैर्य र संयम राख्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। धैर्यताले तपाईंलाई सही निर्णय लिन मद्दत गर्छ भने, संयमले तपाईंलाई हानिबाट बचाउँछ।
सही समयको प्रतीक्षा गर्नुहोस् – कुनै पनि काम गर्नु अघि सही समयको प्रतीक्षा गर्नुहोस्। हतारमा गरिएको कुनै पनि काम वा कदमले तपाईंलाई समस्यामा पार्न सक्छ। विशेष गरी जब तपाईंले शत्रु विरुद्ध कुनै कारबाही गर्नु पर्छ, सही समय पर्खनुहोस् र बलियो योजना तयार गर्नुहोस्।
मद्दत लिनुहोस् – अरूबाट मद्दत लिनुमा केही गलत छैन। किनकि हरेक काम एक्लै गर्न सकिँदैन। यदि तपाईंको शत्रु यस्तो छ कि तपाईं एक्लै उसलाई हराउन सक्नुहुन्न भने, यसको लागि अरूको मद्दत अवश्य लिनुहोस्।
कमजोरी पत्ता लगाउनुहोस् – शत्रुलाई हराउन पहिले उसको कमजोरी पत्ता लगाउनुहोस्। यसबाट शत्रुलाई सजिलै पराजित गर्न सकिन्छ। तर कहिल्यै पनि आफ्नो कमजोरी शत्रुलाई नखोल्नुहोस् र आफैंमा सिमित राख्नुहोस्।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया