उडुस किन पर्छ र कसरी हटाउने? अपनाउनुहोस् यी घरेलु तरिकाहरू

काठमाडौं– उडुस एक प्रकारको साना किरा हुन् जसले विशेष गरी रातको समयमा मानिसको रगत चुस्छन्। घरमा उडुस पर्नुको मुख्य कारण सरसफाइको कमी, पुराना गद्दा र फर्निचर, र विभिन्न स्थानबाट लुकेर आउने किराहरू हुन्।

विशेषगरी होटल, यातायातका साधन वा भीडभाड भएका ठाउँमा गएकापछि उडुस कपडा, झोला वा चप्पलमा लुकेर घरसम्म आइपुग्न सक्छन्। पुराना फर्निचर, ओछ्यान, गद्दा, कार्पेट, वा कपडामा उडुस लुकेर बस्ने गर्छन्। पर्खालको चिरा, दराजका कुनाहरू वा पलङको फ्याक्टुरी फोल्डमा पनि तिनीहरू सजिलै बसोबास गर्छन्। यिनीहरू तातो र अँध्यारो ठाउँ रुचाउँछन्, जसले गर्दा ओछ्यानको वरिपरि बढी पाइन्छ।

एकपटक घरमा पसेपछि, उडुसहरू तीव्र गतिमा फैलिन्छन् र नियन्त्रणमा लिन गाह्रो पर्न सक्छ। नियमित सरसफाइ नगरेमा वा प्रभावित क्षेत्र तुरुन्त नचिन्दा समस्या झन् गम्भीर बन्छ। त्यसैले घर सफा राख्ने, पुराना सामान ल्याउँदा सावधानी अपनाउने, र नियमित रूपमा गद्दा तथा लुगा धुने बानी बसाल्नु अत्यन्त जरुरी हुन्छ।

उडुस एक पटक घरमा पसेपछि हटाउन निकै गाह्रो हुने कीरा हो। सुत्दा शरीरमा टोक्ने, रातभर असहज बनाउने, र छालामा रातो डाम पार्ने यसको मुख्य लक्षण हुन्। तर, उडुस किन पर्छ? यसलाई कसरी रोक्ने? अनि हटाउन के–के गर्न सकिन्छ?

उडुस किन पर्छ?
पुराना फर्निचर वा गद्दा ल्याउँदा
होटल वा यात्राको समयमा कपडामा लुकेर आउँदा
सरसफाइको अभावमा
घरमा धेरैजना व्यक्तिहरूको आवतजावत हुँदा
पर्खालको फाटेको ठाउँ वा ओछ्यानका कुनामा लुकेर फैलिने गर्छ

अपनाउनुहोस् यी प्रभावशाली उपायहरू

१. गर्म पानीमा ओछ्यान तथा लुगा धुनुहोस्
उडुस उच्च तापक्रम सहन सक्दैनन्। ओछ्यानका कपडाहरू, गद्दा कभर, तकिया कभर, कपडाहरूलाई कम्तीमा ५०–६० डिग्री सेल्सियस तापमा धुनुहोस्। त्यसपछि राम्रोसँग घाममा सुकाउनुहोस्।

२. गद्दा र फर्निचरमा भ्याकुम क्लिनर प्रयोग गर्नुहोस्
गद्दा, पलङका कुनाकाप्चा, सोफा, कुर्सी लगायतका स्थानमा भ्याकुम क्लिनर प्रयोग गर्दा लुकेका उडुस र तिनका अण्डा हटाउन सकिन्छ। सफाइपछि भ्याकुमको डस्ट ब्याग तुरुन्त फाल्नुहोस्।

३. डायटोमेशियस अर्थ प्रयोग गर्नुहोस्
यो एक प्रकारको प्राकृतिक पाउडर हो जसले उडुसको बाहिरी शरीरमा असर गरी तिनीहरूलाई मार्दछ। गद्दाको किनार, पलङको खाट, भित्ताको फाटेको भागमा छर्कनुहोस्।

४. घरेलु उपचार – नुन र बेकिङ सोडा
नुन र बेकिङ सोडा मिसाएर उडुस देखिएको स्थानहरूमा छर्कनुहोस्। यसले तिनीहरूको शरीरबाट पानी सोस्ने काम गर्छ र तिनीहरू मर्छन्।

५. घाम र तातो हावामा गद्दा राख्नुहोस्
गद्दा र ओछ्यानका सामानहरू हप्तामा एकपटक घाममा राख्नुहोस्। यदी सम्भव भएमा तातो हावा (blower) प्रयोग गरेर फर्निचरको कुनाकाप्चा तताउनुहोस्।

६. तेल–जस्तो घरेलु नुस्खा 
नीमको तेल वा ल्यावेन्डरको तेल उडुस भगाउन प्राकृतिक रूपमा उपयोगी हुन्छ। यी तेलहरू स्प्रेमा हालेर ओछ्यानमा छर्कन सकिन्छ।

७. उडुस नियन्त्रण विशेषज्ञको सहयोग लिनुहोस्
जब सबै घरेलु उपायले काम गर्दैन, तब पेशेवर सेवा लिने उत्तम हुन्छ। उडुस नियन्त्रण विशेषज्ञसँग विशेष औषधि र प्रविधि हुन्छ जुन लामो समयसम्म असरदार हुन्छ।