तपाईंले यो तरकारी बनाउँदा चनाको दाल थप्नुभएन भने, तपाईंको कर्म बर्बाद हुनेछ !

काठमाडौँ – झारखण्डमा पोखरी र सडकको किनारमा एक विशेष प्रकारको तरकारी फल्छ। यसलाई कर्मी साग भनिन्छ। यो यहाँ शताब्दीयौंदेखि खाइँदै आएको छ। यो तरकारी बनाउँदा चनाको दाल मिसाइएन भने यसलाई बनाउने र खाने दुवैको कर्म बर्बाद हुन्छ भनी बुढापाकाहरूले भनेका थिए। यो भनाइको पछाडिको कारण जान्नुहोस्…

झारखण्डको राजधानी राँचीमा रहेको पोखरीको किनारमा तपाईंले कर्मी साग देख्न पाउनुहुनेछ। यो कर्मी साग खान धेरै स्वादिष्ट छ। तर, यसलाई बनाउनुको पछाडि एउटा विशेष विश्वास छ, जुन सुनेर तपाईं छक्क पर्नुहुनेछ।

रांचीकी स्थानीय र गृहिणी ५५ वर्षीया उषा भन्छिन्, “हाम्रा पुर्खाहरू र हाम्रा जिजुबाजे पनि यो तरकारी धेरै मायाले खान्थे।” तपाईंले यो विशेष गरी पोखरी र सडक किनारमा देख्न सक्नुहुन्छ।

हाम्रा पुर्खाहरूले भन्ने गर्थे कि यदि तपाईंले यसमा बंगाली चनाको दाल मिसाउनुभएन भने, तपाईंको कर्म बर्बाद हुनेछ। वास्तवमा, चनाको दाल थपेपछि, यो तरकारीको स्वाद १०० गुणा बढ्छ। यसलाई बनाउने एकदमै सजिलो तरिका छ।

केही चना भिजाउनुहोस् र त्यसपछि साग काटेर प्याज, लसुन, अदुवा र गोलभेडासँग भुट्नुहोस्। त्यसपछि चना थप्नुहोस् र केही समयको लागि छोड्नुहोस्। यो तुरुन्तै तयार हुन्छ। यो केवल ५ देखि १० मिनेटमा तयार हुन्छ, हामी विशेष गरी यसलाई भातसँग खान मन पराउँछौं।

यस्तो अवस्थामा यसको स्वाद अलि तितो लाग्छ तर चनाको दाल थपियो भने यो धेरै स्वादिष्ट बन्छ। हाम्रा वृद्ध कामदारहरूले अन्नको बारेमा यस्तो कुरा भन्थे कि उनीहरूको कर्म नष्ट हुनेछ, त्यसैले महिलाहरूले अन्नसँगै चनाको दाल पनि हाल्न बिर्सन्थे। यो तरकारी चनाको दाल बिना बनाउन सकिँदैन।

यसैबीच, आयुर्वेदिक डाक्टर भन्छन्, कर्मी सागमा भिटामिन बी, बी१२ जस्ता आवश्यक पोषक तत्वहरू पाइन्छ। साथै, चनाको दालमा कार्बोहाइड्रेट, प्रोटिन, पोटासियम, क्याल्सियम र जिंक जस्ता आवश्यक पोषक तत्वहरू पाइन्छ।

यस्तो अवस्थामा दालमा पाइने पोषक तत्व सागपातमा हुँदैन। सागपातमा पाइने पोषक तत्व दालमा हुँदैन। यस्तो अवस्थामा, जब यी दुवै एकसाथ आउँछन्, तब एक उत्तम र पोषक तत्वले भरिपूर्ण परिकार तयार हुन्छ। यस्तो पूर्णता अरू कुनै दाल वा तरकारीसँग मिसाउँदा प्राप्त हुँदैन।

यही कारणले गर्दा मानिसहरूले शताब्दीयौंदेखि यो तरकारीलाई चनाको दालसँग मिलाएर खाइरहेका छन्। किनभने, यसलाई एक्लै खाँदा यति धेरै पोषक तत्वहरू प्राप्त हुने छैनन्, तर यदि तपाईंले चनाको दाल थप्नुभयो भने शरीरको लागि आवश्यक पोषक तत्वहरू प्राप्त हुनेछन्।