खाना खाइसकेपछि किन सुत्नु हुँदैन ?

काठमाडौँ। खाना खाइसकेपछि तुरुन्त सुत्नु हाम्रो स्वास्थ्यका लागि राम्रो होइन। हाम्रो शरीरले खाएको खाना पचाउन समय र उर्जाको आवश्यकता पर्छ। तर यदि खाना खाइसकेपछि तुरुन्त सुत्न गइयो भने पाचन प्रक्रिया बाधित हुन्छ, जसले गर्दा विभिन्न प्रकारका स्वास्थ्य समस्या देखा पर्न सक्छन्।

सबैभन्दा पहिले, खाना पचाउने क्रिया सुत्दा सुस्त हुन्छ। शरीर तेर्सो अवस्थामा हुँदा पेटको एसिड घाँटीतिर आउन सक्छ, जसले एसिड रिफ्लक्स वा छाती पोल्ने समस्या ल्याउन सक्छ। यस्तो अवस्थामा ग्यास्ट्रोएसोफेजियल रिफ्लक्स डिजिज (GERD) समेत हुनसक्छ।

त्यस्तै, खाना तुरुन्त नपचेकाले पेट भारी हुन्छ, जसले अपच, ग्यास, पेट फुल्ने र असहज महसुस गराउँछ। खाना नपच्दा राति सुत्दा पनि आरामदायी निद्रा नलाग्ने हुन्छ, जसले मानसिक र शारीरिक थकान बढाउँछ।

तुरुन्त सुत्दा तौल बढ्ने जोखिम पनि हुन्छ। कारण, खाना खाइसकेपछि शरीर निष्क्रिय हुन्छ, जसले गर्दा क्यालोरी खर्च हुँदैन र बोसोको रूपमा जमिन थाल्छ। दीर्घकालीन रूपमा यसले मोटोपन, मधुमेह, र मुटु सम्बन्धी रोगको जोखिम बढाउँछ।

यिनै कारणहरूले गर्दा खाना खाइसकेपछि कम्तिमा १.५ देखि २ घण्टा कुर्नु आवश्यक हुन्छ। यो अवधिमा हल्का हिँडडुल गर्नाले पाचनमा सहयोग पुग्छ।

खाना खाएपछि तुरुन्तै सुत्नाले पर्ने मुख्य असरहरू
पाचनमा समस्या 
खाना खाइसकेपछि शरीरले पचाउन पाचन क्रियामा ध्यान दिनुपर्छ। तर सुत्नाले शरीर निष्क्रिय हुन्छ, र पाचन प्रक्रिया सुस्त हुन्छ। यसले अपच, ग्यास, पेट फुल्ने आदि समस्या निम्त्याउन सक्छ।

एसिड रिफ्लक्स वा छाती पोल्ने समस्या
सुत्दा शरीर तेर्सो अवस्थामा रहन्छ, जसले गर्दा पेटको एसिड फेरि घाँटीतिर आउन सक्छ। यसलाई ग्यास्ट्रोएसोफेजियल रिफ्लक्स डिजिज  भनिन्छ, जसले छाती पोल्ने समस्या ल्याउँछ।

तौल बढ्ने सम्भावना 
सुत्दा शरीरको ऊर्जा खपत कम हुन्छ। खाना खाइसकेर तुरुन्तै सुत्दा त्यो खाना बडी रूपले बोसोमा रूपान्तरण हुने सम्भावना हुन्छ, जसले तौल बढ्न सक्छ।

निद्रा अव्यवस्थित हुने 
भारी खाना खाएर तुरुन्त सुत्दा पेटमा असजिलोपनले राम्रो निद्रा नआउन सक्छ, जसले निद्राको गुणस्तर कमजोर बनाउँछ।

कति समयपछि सुत्ने?
विशेषज्ञहरूको सिफारिस अनुसार, खाना खाएपछि कम्तिमा १.५ देखि २ घण्टा कुर्नुपर्छ। यस अवधिमा हल्का हिँडडुल (जस्तै, १०–१५ मिनेटको छोटो वाक) गर्दा पाचनमा सहयोग पुग्छ।