काठमाडौँ। मोही नेपाली परम्परागत पेय पदार्थ हो, जुन दहीबाट बनाइन्छ। यो स्वास्थ्यका हिसाबले निकै लाभदायक पेय हो, जसलाई विशेष गरी गर्मी मौसममा अधिक सेवन गरिन्छ।
मोहीलाई ‘छाछ’ पनि भनिन्छ, जुन दही घोल्दा वा मथ्दा प्राप्त हुन्छ। मोहीमा भरपूर मात्रामा लाभदायक जीवाणुहरू, भिटामिन, खनिज पदार्थ तथा अन्य पौष्टिक तत्वहरू पाइन्छ, जसले शरीरलाई विभिन्न किसिमले फाइदा पुर्याउँछ।
मोही सेवनका प्रमुख फाइदाहरू
१. पाचन प्रणालीलाई सुधार गर्छ
मोहीमा पाइने लाभदायक जीवाणु (Probiotics) ले हाम्रो पाचन प्रक्रियालाई सहज बनाउन मद्दत गर्छ। यसमा पाइने ब्याक्टेरियाले आन्द्राको स्वास्थ्यलाई मजबुत बनाउने काम गर्छ। जसले गर्दा कब्जियत, ग्यास, पेट फुल्ने समस्या लगायतका पेटसम्बन्धी समस्या कम गर्छ। नियमित मोही पिउँदा खाना सजिलै पच्छ र पेट स्वस्थ रहन्छ।
२. शरीरलाई हाइड्रेट राख्छ
गर्मी मौसममा पसिनाका कारण शरीरबाट धेरै पानी निस्कन्छ। मोही पिउँदा शरीरलाई आवश्यक मात्रामा पानी प्रदान गर्छ, जसले शरीर हाइड्रेट रहन्छ। विशेष गरी गर्मीयाममा मोही पिउनु अनिवार्यजस्तै मानिन्छ किनभने यसले शरीरलाई ताजगी महसुस गराउँछ र चर्को गर्मीबाट जोगाउँछ।
३. हड्डी बलियो बनाउँछ
मोहीमा प्रशस्त मात्रामा क्याल्सियम, फस्फोरस, र भिटामिन डी पाइन्छ, जसले हड्डीहरूलाई बलियो बनाउँछ। हड्डी कमजोर भएका वा वृद्ध व्यक्तिहरूका लागि मोही निकै उपयोगी मानिन्छ। साथै, मोही पिउनाले जोर्नीको समस्या कम हुन सक्छ।
४. उच्च रक्तचापलाई नियन्त्रण गर्छ
अनुसन्धानअनुसार मोहीमा रहेका तत्वहरूले उच्च रक्तचापलाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ। उच्च रक्तचापका बिरामीहरूले नियमित रूपमा मोही पिउनाले ब्लड प्रेसर सन्तुलित रहन सक्छ। मोहीमा पोटासियमको मात्रा उच्च हुने भएकाले रक्तचाप नियन्त्रण गर्न सहयोग गर्छ।
५. तौल नियन्त्रण गर्न सहयोगी
मोही कम क्यालोरीयुक्त पेय हो, जसले शरीरमा बोसो जम्न दिँदैन। तौल घटाउन चाहने व्यक्तिहरूका लागि मोही राम्रो विकल्प हुनसक्छ। यसले शरीरलाई आवश्यक पोषण प्रदान गर्छ तर अनावश्यक बोसो जम्मा हुन दिँदैन।
६. शरीरलाई शीतलता प्रदान गर्छ
गर्मी मौसममा मोही पिउँदा शरीरलाई शीतलता प्रदान गर्छ। यसले शरीरको तापक्रमलाई सन्तुलित राख्छ र तातो मौसममा हुने निर्जलीकरण (Dehydration) रोक्न मद्दत गर्छ। यसैले, गर्मीयाममा मोही पिउनु निकै फाइदाजनक मानिन्छ।
७. रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता (इम्युनिटी) बढाउँछ
मोहीमा पाइने लाभदायक ब्याक्टेरिया तथा भिटामिनहरूले शरीरको प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने काम गर्छ। यसले शरीरलाई संक्रमण, रुघाखोकी, पेटका समस्याहरू लगायत अन्य रोगहरूबाट बचाउँछ। मोही पिउँदा शरीरको रोगसँग लड्ने क्षमता बढ्छ, जसले गर्दा व्यक्ति स्वस्थ रहन्छ।
८. छालालाई स्वस्थ राख्छ
मोहीमा पाइने भिटामिन बी, ल्याक्टिक एसिड, र अन्य पौष्टिक तत्वहरूले छालालाई स्वस्थ र चम्किलो बनाउँछ। मोही पिउँदा छालामा चमक आउँछ, साथै यसले छालासम्बन्धी विभिन्न समस्याहरू, जस्तै: डन्डिफोर, सुख्खापन आदि कम गर्छ।
९. मोटरसाइकल वा गाडी चढ्दा लाग्ने सन्तुलन गडबडी कम गर्छ
कतिपय मानिसलाई लामो यात्रा गर्दा वा सवारी साधनमा यात्रा गर्दा चक्कर लाग्ने समस्या हुन्छ। यस्ता व्यक्तिहरूलाई मोही पिउनु फाइदाजनक हुन्छ। मोहीले शरीरलाई चक्कर लाग्नबाट जोगाउने तथा मानसिक सन्तुलन कायम गर्न मद्दत गर्छ।
१०. मानसिक स्वास्थ्य सुधार गर्छ
मोहीले दिमागलाई शान्त पार्न सहयोग गर्छ। यसमा पाइने फाइदा जनाउने ब्याक्टेरियाले मस्तिष्कलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ। तनाव, चिन्ता, डिप्रेसन जस्ता समस्याहरू कम गर्न मोही उपयोगी मानिन्छ।
११. शरीरमा उर्जा प्रदान गर्छ
मोहीमा पाइने पौष्टिक तत्वहरूले शरीरलाई तुरुन्तै उर्जा प्रदान गर्छ। दिनभरको थकान हटाउन तथा शरीरलाई ऊर्जावान बनाउन मोही एक उत्कृष्ट विकल्प हो।
१२. मुटुको स्वास्थ्य सुधार गर्छ
मोहीमा कम मात्रामा कोलेस्ट्रोल पाइने भएकाले यो मुटुका लागि फाइदाजनक मानिन्छ। यसले मुटुका धमनिहरूलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ र हृदयाघातको सम्भावना कम गर्छ।
१३. मधुमेह नियन्त्रण गर्न सहयोगी
नियमित रूपमा मोही पिउँदा रगतमा चिनीको मात्रा सन्तुलित रहन सक्छ। यसकारण, मधुमेह भएका व्यक्तिहरूले पनि मोही पिउन सक्छन्।
१४. शरीरमा हुने सूजन कम गर्छ
मोहीमा पाइने एन्टिअक्सिडेन्टहरूले शरीरमा हुने सूजनलाई कम गर्न मद्दत गर्छ। यसले शरीरका अंगहरूलाई स्वस्थ राख्न सहयोग गर्छ।
१५. अनिद्रा हटाउन सहयोगी
राति राम्रो निद्रा नपर्ने समस्या छ भने मोही पिउनु राम्रो उपाय हुन सक्छ। मोहीमा पाइने तत्वहरूले मस्तिष्कलाई शान्त बनाउने तथा राम्रो निद्रा ल्याउन मद्दत गर्छ।
मोही कसरी सेवन गर्ने?
बिहान खाली पेटमा मोही पिउनाले पाचन प्रणाली राम्रो रहन्छ।
गर्मी मौसममा तातो घामबाट आएपछि मोही पिउँदा शरीरलाई शीतलता मिल्छ।
बिहानको नास्तामा मोही मिसाएर खान सकिन्छ।
जीरा, मरिच, नुन, वा मह मिसाएर मोही पिउनाले स्वाद पनि राम्रो हुन्छ र स्वास्थ्य फाइदासमेत बढ्छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया