के तपाईंको कपाल सुत्केरीपछि लगातार झरिरहेको छ ?

काठमाडौँ – सुत्केरीपछि कपाल झर्नु धेरैजसो महिलाहरूले सामना गर्ने सामान्य समस्या हो। शरीरमा एस्ट्रोजेन र प्रोजेस्टेरोन हर्मोनको स्तरमा अचानक कमी आउँछ। यसले कपाल झर्ने समस्या बढाउँछ। यी उपायहरू अपनाएर प्रसवोत्तर कपाल झर्ने समस्या समाधान गर्न सकिन्छ।

महिलाहरूले प्रायः बच्चा जन्माएपछि कपाल झर्ने गुनासो गर्छन्। दिनभरि नवजात शिशुको हेरचाह गर्ने चिन्ताले उनीहरूको शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यलाई असर गर्छ।

बच्चा जन्मेपछि, खानपान र खुवाउने परिवर्तनका कारण अचानक हार्मोनल परिवर्तनहरू बढ्न थाल्छन्, जसले गर्दा कपाल झर्छ। यद्यपि, जब कपाल अचानक र अत्यधिक झर्छ, चिकित्सा सहायता लिनु उचित हुन्छ। आउनुहोस्, प्रसवोत्तर कपाल झर्नुको कारण र त्यसलाई समाधान गर्ने तरिकाहरू जानौं।

प्रसवोत्तर कपाल झर्ने कारणहरू
सुत्केरी भएपछि शरीरमा धेरै परिवर्तनहरू देखिन्छन्। वास्तवमा, शरीरमा एस्ट्रोजेन र प्रोजेस्टेरोन हर्मोनको स्तर अचानक घट्न थाल्छ। यसले कपाल झर्ने समस्या बढाउँछ। यसले कपालको वृद्धिलाई रोक्छ र कपालको संरचना एनाजेनबाट टेलोजेनमा सर्छ। रक्तसञ्चारमा कमी र पोषणको कमी प्रसवोत्तर कपाल झर्नुको कारण साबित हुन्छ।

के सुत्केरी भएपछि कपाल झर्नु सामान्य हो ?
उत्पादन फर डर्मेटोलोजी केयरकी उपाध्यक्ष ललिता आर्य बताउँछिन् कि बच्चा जन्माएपछि शरीरमा केही हर्मोनहरूमा तीव्र गिरावट आउँछ। वास्तवमा, गर्भावस्थाले शरीरमा एस्ट्रोजेन, प्रोजेस्टेरोन, अक्सिटोसिन र प्रोल्याक्टिन सहित धेरै अन्य हार्मोनहरूको स्तर पनि बढाउँछ। गर्भावस्थामा तपाईंको रगतको मात्रा पनि बढ्छ।

त्यसपछि, बच्चा जन्मेको तुरुन्तै पछि, एस्ट्रोजेन र प्रोजेस्टेरोन सहित तपाईंको धेरै हर्मोनको स्तर द्रुत गतिमा घट्छ। जन्मेको २४ घण्टा भित्र यी हर्मोनहरू लगभग सामान्य स्तरमा फर्कन्छन्। यद्यपि, तपाईंले स्तनपान गराउँदासम्म प्रोल्याक्टिन उच्च स्तरमा रहन्छ। तपाईंको रगतको मात्रा पनि घट्छ।

बच्चा जन्मेको पहिलो तीन देखि चार महिनामा कपाल झर्नु सामान्य मानिन्छ। यदि प्रसवोत्तर कपाल झर्ने क्रम ६ महिनाभन्दा बढी समयसम्म जारी रह्यो भने, यो क्रोनिक टेलोजेन इफ्लुभियम जस्ता गम्भीर अवस्थाको संकेत हुन सक्छ।

यी सुझावहरूको मद्दतले, प्रसवोत्तर कपाल झर्ने समस्याबाट बच्न सकिन्छ ?

१. कपाल स्टाइल नगर्नुहोस्
कपाल स्टाइल गर्दा कपालको जरा कमजोर हुन्छ र फोलिकल्समा क्षति पुग्छ। यस्तो अवस्थामा, कपाल बढाउनको लागि तताउने उपकरणहरूको मद्दत नलिनुहोस्। प्रसवोत्तर कपाल झर्ने समयमा तातो उपकरणहरू र सैलुन प्रक्रियाहरू प्रयोग नगर्नुहोस्। यसले कपालको बल बढाउँछ र कपालको चिल्लोपन कायम राख्छ।

२. कपालको मालिस धेरै महत्त्वपूर्ण
कपालको जरा बलियो बनाउन कपालको मालिस धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यसका लागि नरिवलको तेलमा केही थोपा चियाको रूखको तेल मिसाएर टाउकोमा मालिस गर्नाले छालाको सुख्खापन कम हुन्छ र फंगल संक्रमणबाट पनि राहत मिल्छ। कपाललाई बलियो बनाउन हप्तामा २ देखि ३ पटक कपालमा तेल लगाउनुहोस्। यसले रक्तसञ्चार सुधार गर्न मद्दत गर्छ।

३. प्राकृतिक शैम्पू प्रयोग गर्नुहोस्
रसायनयुक्त स्याम्पु र कन्डिसनर प्रयोग गर्नुको सट्टा, सुकेको कालो गुजबेरी र शिकाकाईको कोपिलालाई पानीमा भिजाएर स्याम्पु तयार गर्नुहोस्। अब यसबाट कपाल धुनुहोस्। साथै, प्राकृतिक कपालको मास्कले पनि कपालको बलियोपन बढाउन मद्दत गर्छ।

४. स्वस्थ आहार
बच्चा जन्मेपछि, आमाले बच्चाको हेरचाह र खुवाउनुको अलावा, आफ्नो खानालाई पौष्टिक राख्नमा पनि ध्यान दिनुपर्छ। यो आहारमा हरियो र रंगीन तरकारी, फलफूल, बदाम र सुख्खा फलफूल समावेश गर्नुपर्छ। बच्चाको वृद्धि र मांसपेशी बलियो बनाउन आमाले सन्तुलित आहार लिनुपर्छ।

५. चिनीको सेवन सीमित गर्नुहोस्
अत्यधिक चिनीले रक्तसञ्चारलाई असर गर्छ। जब यो हुन्छ, रगत तपाईंको कपालको फोलिकल्समा प्रभावकारी रूपमा पुग्न सक्दैन। यसले तपाईंको कपालमा पोषक तत्व पुग्नबाट रोक्छ, जसले गर्दा स्वस्थ कपालको वृद्धिमा बाधा पुग्छ।

६. आइरनको पूरक
नयाँ आमाहरूलाई कम्तिमा छ महिनासम्म आइरन सप्लिमेन्ट लिन सिफारिस गरिन्छ। बच्चा जन्माएपछि र स्तनपान गराएपछि अत्यधिक रक्तस्राव हुँदा प्रायः फलामको मात्रा कम हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा, आइरनयुक्त फलफूल, तरकारी र बदाम पनि सेवन गर्नुहोस्। यसले पोषक तत्वहरूको अवशोषण पनि बढाउँछ।