बारम्बार भोक लागिरहन्छ ? सावधान ! यी रोगका संकेत हुन सक्छन्

काठमाडौँ। भोक लाग्नु शरीरको स्वभाविक प्रक्रिया हो । निश्चित समयावधीमा हामीलाई भोक अनुभव हुन्छ । तर, कहिले काहिँ खाना खाए लगत्तै भोक लागेको महसुष हुन्छ ।

खाना यस्तो चीज हो जसले मानिसको मुड राम्रो बनाउँछ, शरीरलाई पोषक तत्व चाहिन्छ जुन हामीले खानाबाट पाउँछौँ। भोक लाग्नु सामान्य कुरा हो तर धेरैलाई खाना खाएपछि पनि बारम्बार भोक लाग्ने गर्छ ।

खाना खाको केही समयमै फेरी भोक लागेको अनुभव हुन्छ केही खाउ खाउ हुन्छ ? होसियार हुनुहोस्, अत्यधिक भोक धेरै गम्भीर रोगहरूको संकेत हुन सक्छ। धेरै भोक लाग्दा कुन–कुन रोगको लक्षण हुन्छ जानौं।बारम्बार भोक लागिरहनु कतिपय स्वास्थ्य समस्याको संकेत हुन सक्छ। यदि तपाईंले पर्याप्त खाना खाँदा पनि लगातार भोक लागेको महसुस गर्नुहुन्छ भने, निम्न रोगहरू हुनसक्छन्:

१. मधुमेह (Diabetes)
-कारण: रक्तमा ग्लुकोज सही रूपमा उपयोग नहुँदा शरीरलाई ऊर्जा प्राप्त हुँदैन, जसले बारम्बार भोक लाग्ने संकेत दिन्छ।
– लक्षणहरू: धेरै तिर्खा लाग्ने, बारम्बार पिसाब लाग्ने, अचानक तौल घट्ने, थकान महसुस हुने।

२. हाइपरथाइरोइडिज्म (Hyperthyroidism)
-कारण: थाइरोइड ग्रन्थिले धेरै मात्रामा थाइरोक्सिन (Thyroxine) हर्मोन उत्पादन गर्दा शरीरको मेटाबोलिज्म बढ्छ, जसले भोक बढाउँछ।
-लक्षणहरू: तौल अचानक घट्ने, छिटो मुटुको धड्कन, अत्यधिक पसिना आउनु, अनिद्रा।

३. लो ब्लड सुगर (Hypoglycemia)
-कारण: शरीरमा ग्लुकोजको कमी हुँदा मस्तिष्कले थप ऊर्जा आवश्यक छ भनेर भोकको संकेत दिन्छ।
-लक्षणहरू: कमजोरी, चक्कर आउनु, मुटुको धड्कन बढ्नु, झर्को लाग्नु।

४. तनाव र डिप्रेसन (Stress & Depression)
-कारण: मानसिक तनाव हुँदा शरीरमा कोर्टिसोल (Cortisol) नामक हर्मोन बढ्छ, जसले भोक बढाउँछ।
-लक्षणहरू: अनिद्रा, थकान, निराशा महसुस हुनु, खानामा अस्वाभाविक परिवर्तन (धेरै खानु वा खान मन नलाग्नु)।

५. पाचनतन्त्रको समस्या (Digestive Disorders)
-कारण: केही पेट सम्बन्धी समस्याहरू जस्तै ग्यास्ट्राइटिस, अल्सर, वा एसिडिटी भएका व्यक्तिहरूलाई पनि बारम्बार भोक लाग्न सक्छ।
-लक्षणहरू: पेट पोल्नु, ग्यास बढ्नु, खटपट हुनु, खाना खाएपछि असहज महसुस हुनु।

६. निद्रा अभाव (Lack of Sleep)
-कारण: कम निद्राले घ्रेलिन (Ghrelin) नामक भोक बढाउने हर्मोनको उत्पादन बढाउँछ, जसले बारम्बार खान मन लाग्छ।
-लक्षणहरू: आलस्यपन, ध्यान केन्द्रित गर्न गाह्रो हुनु, झर्को लाग्नु।

७. पोषणको कमी (Nutrient Deficiency)
-कारण: शरीरमा प्रोटिन, फाइबर, भिटामिन B, वा आइरन जस्ता पोषक तत्वको कमी हुँदा शरीरले आवश्यक ऊर्जा प्राप्त गर्न नसक्दा भोक बढ्न सक्छ।
-लक्षणहरू: थकान, छाला फुस्रो हुनु, कपाल झर्नु, कमजोरी महसुस हुनु।

भोक नलाग्न के गर्न सकिन्छ?
-सन्तुलित भोजन खानुहोस्: प्रोटिन, फाइबर, स्वस्थ क्यालोरीयुक्त खाना सेवन गर्नुहोस्।
-पर्याप्त पानी पिउनुहोस्: डिहाइड्रेशन पनि भोकको एक कारण हुनसक्छ।
-नियमित व्यायाम गर्नुहोस्: यसले मेटाबोलिज्म नियन्त्रणमा राख्छ।
-निद्रा पूरा गर्नुहोस्: ७–८ घण्टा निद्राले भोकलाई नियन्त्रण गर्छ।
-डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस् : यदि यी उपायहरू गर्दा पनि समस्या समाधान भएन भने, स्वास्थ्य परीक्षण आवश्यक हुनसक्छ।