जलबिन्दु: आँखाको ज्योति गुम्न सक्ने रोग, यसको कारणहरू

काठमाडौँ। कहिलेकाहीँ प्रकाशमा हेर्दा इन्द्रेणीजस्तो देखिने, टाउको दुख्ने, वाकवाक लाग्ने, धमिलो देखिनेजस्ता समस्या देखिन सक्छन् । यस्ता लक्षण देखिए निको भइहाल्छ नि भनेर बेवास्ता गर्नुु हुँदैन । आँखामा लाग्ने रोग जलविन्दुका कारण यस्तो भएको हुन सक्छ ।

मानिसको स्वस्थ आँखामा एक प्रकारको तरल पदार्थ (एक्युस ह्युमर) उत्पन्न हुन्छ । यदि, यसको उत्पादन या प्रवाहमा अवरोध आयो भने आँखाको गेडीभित्र थुनिन्छ र आँखामा दबाब बढ्न थाल्छ । यो दबाबले आँखाले मस्तिष्कमा संकेत पठाउने नसालाई नष्ट गर्छ । यो नसा संवेदनशील भएकाले अलिकति दबाब पर्दा पनि यसले काम गर्न छोड्छ । जसले गर्दा दृष्टि कमजोर हुन्छ । समयमै उपचार भएन भने सधैंका लागि दृष्टि गुम्न पनि सक्छ । 

जलबिन्दु किन हुन्छ?
जलबिन्दु हुने मुख्य कारण आँखाभित्रको तरल पदार्थ (Aqueous Humor) को निकासमा अवरोध आउनु हो। यसले आँखाभित्र चाप बढाउँछ र अप्टिक स्नायुमा असर गर्छ। अन्य कारणहरू:

-वंशानुगत कारण (Genetics) – परिवारमा कसैलाई जलबिन्दु भएमा तपाईंलाई पनि हुन सक्छ।
-उमेर (Age) – ४० वर्ष भन्दा माथि जलबिन्दुको जोखिम बढ्छ।
-आँखाको चोट (Eye Injury) – पुरानो चोटका कारण आँखाको तरल पदार्थको निकास अवरुद्ध हुन सक्छ।
-डायबिटिज (Diabetes) – मधुमेह भएका व्यक्तिहरूलाई जलबिन्दु हुने सम्भावना बढी हुन्छ।
-रक्तचाप (Blood Pressure) – उच्च वा निम्न रक्तचापले आँखा भित्रको रक्तसञ्चार प्रभावित पार्न सक्छ।
-स्टेरोइड औषधि (Steroid Medications) – लामो समयसम्म स्टेरोइड प्रयोग गरेमा जलबिन्दुको जोखिम बढ्न सक्छ।
-माइग्रेन वा टाउको दुख्ने समस्या – आँखाको स्नायु प्रणालीमा असर पुर्याउने कारणले जलबिन्दु हुन सक्छ।

जलबिन्दुको लक्षणहरू

-दृष्टि धिमा रूपमा कमजोर हुँदै जानु
-आँखा दुख्ने वा भारी महसुस हुनु
-रातो आँखा
-अचानक दृष्टि गुम्नु (Acute Cases)
-प्रकाश वरिपरि घेरा देखिनु
-टाढा वा नजिकका वस्तुहरू धमिलो देखिनु

उपचार र रोकथाम

-चेकअप गराइराख्ने – ४० वर्षपछि नियमित रूपमा आँखाको जाँच गराउनु।
-औषधि (Eye Drops) – डाक्टरको सल्लाहअनुसार प्रयोग गर्ने।
-शल्यक्रिया (Surgery) – गम्भीर अवस्थामा आँखाको चाप कम गर्न अपरेशन आवश्यक पर्न सक्छ।
-स्वस्थ जीवनशैली – रक्तचाप नियन्त्रणमा राख्ने, सुगर लेभल मिलाउने, स्वस्थ खानपान गर्ने।
निष्कर्ष

जलबिन्दु एक गम्भीर रोग हो, जसले समयमै ध्यान नदिएमा स्थायी दृष्टिहीनता निम्त्याउन सक्छ। यदि तपाईंलाई माथि उल्लेखित कुनै पनि लक्षण देखिएको छ भने तुरुन्तै नेत्र विशेषज्ञ (Ophthalmologist) संग परामर्श गर्नुहोस्।