हेडफोनले कानलाई मात्र नभई दिमागलाई पनि भ्रमित पार्छ, सावधान रहनुहोस्

काठमाडौँ – आवाज रद्द गर्ने हेडफोनको बढ्दो प्रयोगले धेरै प्रकारका जोखिमहरू बढाइरहेको छ। यसले कान मात्र नभई मस्तिष्कलाई पनि असर गरिरहेको छ। यसका कारण दिमागलाई शब्द र आवाज बुझ्न पनि कठिनाइ हुन सक्छ।

धेरै मानिसहरू धेरैजसो समय हेडफोन लगाएर बस्छन्। यो बानी विशेष गरी युवाहरूमाझ तीव्र गतिमा बढ्दै गएको छ। आजकल आवाज रद्द गर्ने हेडफोनको प्रयोग तीव्र गतिमा बढिरहेको छ। यो उपकरणले हामीलाई बाह्य आवाजबाट बचाउँछ तर हाम्रो मस्तिष्कमा नराम्रो प्रभाव पारिरहेको छ।

बेलायतस्थित राष्ट्रिय स्वास्थ्य सेवाका श्रव्यविद्हरूले यी हेडफोनहरूको अत्यधिक प्रयोगले मस्तिष्कदेखि श्रवणशक्तिसम्मका समस्याहरू निम्त्याएको चेतावनी दिएका छन्। अहिलेसम्मको अनुसन्धानले यी हेडफोनबाट हुने क्षति श्रवण क्षमतासँग नभई मस्तिष्कसँग सम्बन्धित रहेको देखाएको छ। मस्तिष्कले जे सुन्छ, त्यसलाई प्रशोधन गर्न समस्या हुन्छ।

आवाज रद्द गर्ने हेडफोनमा के समस्याहरू छन् ?

युवाहरूमा यी हेडफोनका कारण हुने श्रवण प्रशोधन विकार। यो अवस्थालाई श्रवण प्रशोधन विकार भनिन्छ। यो तब हुन्छ जब मस्तिष्कलाई शब्दहरू वा ध्वनिहरू प्रशोधन गर्न समस्या हुन्छ, विशेष गरी जब यो पृष्ठभूमिको आवाजबाट ध्वनि छुट्याउन असमर्थ हुन्छ। एक तरिकाले, एपीडी भनेको श्रवण क्षमताको हानि होइन, बरु बाह्य आवाज प्रशोधन गर्ने मस्तिष्कको क्षमतामा समस्या हो।

मस्तिष्कमा कस्तो प्रभाव पर्छ?

श्रवण प्रशोधन विकार भएका व्यक्तिहरूलाई चीजहरू छिटो बुझ्न समस्या हुन सक्छ। यद्यपि यो विकार सामान्यतया कानको संक्रमण र बाल्यकालमा हुने चोटपटकसँग सम्बन्धित छ, तर आवाज रद्द गर्ने हेडफोनहरू यसको पछाडिको एउटा कारण मानिन्छ। यो निर्णय गर्न, मस्तिष्कले कुनै कुरामा ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्छ र आवाज सुन्नुपर्छ।

यदि पृष्ठभूमिका आवाजहरू अवरुद्ध भएमा, मस्तिष्कले तिनीहरूलाई फिल्टर गर्न बिर्सन सक्छ। हेडफोन लगाएर, तपाईंले सुन्न चाहेको कुरा मात्र सुन्न सक्नुहुन्छ। वास्तवमा, आवाज रद्द गर्ने हेडफोनको फ्रिक्वेन्सी कम हुन्छ, जसका कारण कानका रिसेप्टरहरू उत्तेजित हुन्छन् र मस्तिष्कमा गलत सन्देश पठाउन थाल्छन्।

समस्या किन र कसरी उत्पन्न हुन्छ

जब मस्तिष्कलाई ध्वनि प्रशोधन गर्न समस्या हुन्छ, विशेष गरी जब यो आवाज वा आवाजलाई पृष्ठभूमिको आवाजबाट छुट्याउन असमर्थ हुन्छ। यदि तपाईंले आफ्नो कानमा आवाज पठाउनुभएन भने, तपाईंको मस्तिष्कले त्यसको क्षतिपूर्ति गर्न भित्र आउने कुरालाई प्रबल बनाउँछ।

यसले स्नायु मार्गहरू परिवर्तन गर्छ। आवाज रद्द गर्ने प्रविधिले बाह्य आवाज कम गर्न काम गर्छ तर कहिलेकाहीँ हेडफोनबाट हल्का गुञ्जिएको आवाज निस्कन्छ, जुन लामो समयसम्म सुनियो भने कान र मस्तिष्कमा असर पार्न सक्छ।

अत्यधिक हेडफोन प्रयोग गर्नुका बेफाइदाहरू

चक्कर लाग्नु
ध्यान केन्द्रित गर्न समस्या
घबराहट
कान दुख्ने
निद्रा समस्याहरू
कानमा गुन्जिरहेको आवाज