मोबाइल फोन सहित यी चीजहरू छुने बित्तिकै हात धुनुहोस्

काठमाडौँ – कोरोना कालमा सबैले अनुभव गरिसकेका छन्, स्वस्थ जीवन बिताउन हात धुनु कति महत्त्वपूर्ण छ। विज्ञहरूका अनुसार हात राम्ररी धुँदा विभिन्न प्रकारका ब्याक्टेरिया, भाइरस र कीटाणुबाट बच्न सकिन्छ। किनकि राम्रोसँग हात नधुँदा धेरै रोग लाग्न सक्छ।

८० प्रतिशत रोगहरू सरसफाइको कमीले गर्दा हुन्छन्। २०१७ मा जर्नल अफ इन्फेक्सियस डिजिजेजमा प्रकाशित “हातको स्वच्छता र झाडापखाला रोग” शीर्षकको अध्ययनमा यो कुरा खुलासा भएको थियो। हात सफा राख्नु भनेको कीटाणुहरूको फैलावट रोक्न र रोगबाट बच्ने सबैभन्दा प्रभावकारी तरिकाहरू मध्ये एक हो।

हाम्रो दैनिक जीवनमा, हामी धेरै चीजहरू छुन्छौं र हात धुँदैनौं। किनभने हामीलाई लाग्छ कि ती हानिकारक छैनन्। तर हामी गलत सोच्छौं किनभने कीटाणुहरू जताततै हुन्छन्। तपाईंले छुने कुनै पनि सतहमा कीटाणुहरू २ घण्टाभन्दा बढी बाँच्न सक्छन्। यी धेरै खतरनाक छन् र यसका कारण तपाईंले धेरै स्वास्थ्य समस्याहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन सक्छ।

निम्न ९ वस्तुहरू छोएपछि हात धुनु महत्त्वपूर्ण

मुद्रा र नोटहरू: वर्तमान डिजिटल युगमा, कार्डको बावजुद, मानिसहरू अझै पनि मुद्रा र नोटहरू प्रयोग गर्छन्। यस्तो अवस्थामा मुद्रा र नोट प्रयोग गर्दा केही कुराहरू ध्यानमा राख्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। किनभने विज्ञहरूका अनुसार मुद्रा र नोटहरूमा धेरै प्रकारका कीटाणुहरू हुन्छन्।

सिटी बैंक अफ न्यूयोर्कले गरेको एक अध्ययनले बैंक नोटहरूमा सयौं कीटाणुहरू हुने पत्ता लगाएको छ। जसमा ब्याक्टेरिया, भाइरस र जनावरको डीएनए समावेश छ। त्यसैले, मुद्रा र नोटहरू गणना गरेपछि हात धुनु धेरै महत्त्वपूर्ण छ।

कलम: हामीमध्ये धेरैले फोन र कम्प्युटर प्रयोग गर्छौं, तर कहिलेकाहीँ हामीलाई अचानक कलमको आवश्यकता पर्छ। जब हामीलाई केहि लेख्नु पर्छ वा बैंक जानु पर्छ, हामी हाम्रा छिमेकीहरूसँग कलम माग्छौं। यस्तो अवस्थामा, अरू कसैको कलम प्रयोग गरेपछि आफ्नो हात राम्ररी धुनु उचित हुन्छ।

वाल स्ट्रिट जर्नलको एक अध्ययनले कार्यालयको कलममा शौचालयको सिटभन्दा औसत १० प्रतिशत बढी कीटाणु हुने पत्ता लगाएको छ। कतिपय मानिसहरूलाई आफ्नो कलम मुखमा राख्ने बानी हुन्छ। त्यसैले, कलम प्रयोग गरेपछि तुरुन्तै हात धुनुपर्छ। नत्र तपाईं बिरामी पर्न सक्नुहुन्छ।

सार्वजनिक यातायात: बस र रेल जस्ता सार्वजनिक यातायात प्रयोग गरेपछि तुरुन्तै हात धुनुपर्छ। यात्रुहरूको झोला, जुत्ता र चप्पलमा धेरै कीटाणु र ब्याक्टेरिया हुने एक अध्ययनले देखाएको छ। यात्राबाट फर्केपछि तुरुन्तै हात खुट्टा धुनुपर्छ।

रेस्टुरेन्ट मेनु: रेस्टुरेन्टहरू ती ठाउँहरू मध्ये एक हो जहाँ ब्याक्टेरिया र भाइरसहरू सबैभन्दा धेरै संख्यामा पाइन्छ। त्यसैले, होटल पुगेपछि मेनु नछुनु नै उचित हुन्छ।

एरिजोना विश्वविद्यालयले गरेको एक अध्ययनले रेस्टुरेन्टको मेनुमा १,८५,००० ब्याक्टेरिया रहेको पत्ता लगाएको छ। यदि तपाईंले गल्तिले पनि मेनु छुनुभयो भने, तपाईं बिरामी पर्न सक्नुहुन्छ। रेस्टुरेन्टको मेनु पाएपछि तुरुन्तै हात धुन विज्ञहरूको सुझाव छ।

मोबाइल र टच स्क्रिन: आजको आधुनिक युगमा सबै कुरा कागजमा होइन फोनमा निर्भर छ। सबैको हातमा मोबाइल फोन छ। हामी सधैं हाम्रो फोन हेरिरहन्छौं। विज्ञहरूले यसो गर्दा धेरै कीटाणुहरू स्क्रिनबाट तपाईंको हातमा सर्ने बताएका छन्। त्यसैले फोन प्रयोग गरेपछि हात राम्ररी धुनुहोस्।

अस्पतालका कुराहरू: अस्पतालमा हरेक दिन विभिन्न रोगबाट पीडित धेरै बिरामीहरू आउँछन्। यसका कारण, अस्पताल क्षेत्रमा धेरै ब्याक्टेरिया र भाइरसहरू पाइन्छन्। विज्ञहरूका अनुसार डाक्टरको कलममा ४६,००० कीटाणु हुन्छन्। त्यसैले अस्पतालका कुर्सी, प्रतीक्षालय र ह्यान्डलहरू नछुन सल्लाह दिइन्छ।

जनावरहरू: हामीमध्ये धेरैले घरपालुवा जनावरहरूलाई छुएपछि हात धुँदैनौं। तर घरपालुवा जनावरहरूलाई छुएपछि हात धुनु महत्त्वपूर्ण छ। किनभने जनावरहरूको शरीरमा धेरै किटाणु, ब्याक्टेरिया र विभिन्न प्रकारका भाइरसहरू हुन्छन्। यसका लागि सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ।

काट्ने बोर्ड र भाँडा माझ्ने स्पन्ज: भान्साको काँचो खाना बाहेक, खाना पकाउने भाँडाकुँडा, सफा गर्ने स्पन्ज र तौलियामा पनि कीटाणुहरू हुन्छन्। एक अध्ययन अनुसार भाँडा धुने स्पन्जमा ३२६ प्रकारका ब्याक्टेरिया भेटिएका थिए। त्यसैले, यसलाई लामो समयसम्म प्रयोग नगर्न सल्लाह दिइन्छ। प्रयोग पछि हात धुन पनि सिफारिस गरिन्छ। विशेष गरी मासु पकाउनु अघि र धोएपछि।

साबुन र हात धुने पम्प: हामीमध्ये धेरैले बाहिर जाँदा शौचालयमा साबुन र हात धुने पम्प प्रयोग गर्छौं। एरिजोना विश्वविद्यालयको अनुसन्धानले देखाएको छ कि धेरै मानिसहरूले प्रयोग गर्ने भएकाले यसमा सयौं कीटाणुहरू रहन्छन्। त्यसैले बाहिर निस्कँदा साबुन प्रयोग गर्न र हात राम्ररी धुन सल्लाह दिइन्छ।