के तपाईंलाई पनि रातमा निन्द्रा विचलित हुन्छ ? चिन्ता नगर्नुहोस्

काठमाडौँ – दिनभरि काम गरेर थकित भएपछि, शरीरलाई रातमा आराम चाहिन्छ। सबैजना ओछ्यानमा गएर शान्त निद्रा लिन चाहन्छन्। यो स्वस्थ रहन पनि आवश्यक छ तर केही मानिसहरूलाई राति बारम्बार उठ्ने बानी हुन्छ।

निद्रा विशेषज्ञहरूले यसलाई निद्रा सुरु भएपछि जागृति भन्छन्। उनीहरूले राती बारम्बार उठ्नु चिन्ताजनक हुन सक्ने बताएका छन् । यस्तो अवस्थामा सबैजना सतर्क हुनुपर्छ। रातमा उठ्नुको कारण के हो जानौं…

राती उठ्नु कहिले समस्या मानिन्छ ?

गुणस्तरीय निद्रा सबैका लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ। डा. कंसाग्र भन्छन् कि हामी सुत्दा निद्रा चक्रबाट गुज्रन्छौं। एक वयस्कको निद्रा चक्र सामान्यतया ९० मिनेटको हुन्छ। यदि तपाईं राती धेरै पटक उठ्नुभयो र फेरि सुत्नुभयो भने, बिहान तपाईंलाई राम्रो महसुस हुन्छ।

त्यसपछि यसमा कुनै समस्या छैन। रातमा बारम्बार आँखा खुल्नु वा निद्राबाट ब्यूँझनु सामान्य कुरा हो। यो कति पटक हुन्छ भन्ने कुरा सामान्यतया याद हुँदैन। उठेपछि फेरि निदाउन नसक्दा यो समस्या बन्छ। सुत्न संघर्ष गर्नुपर्छ।

के रातमा बारम्बार उठ्नु खतरनाक छ ?

निद्रा विशेषज्ञका अनुसार यदि निद्राको ढाँचा अचानक परिवर्तन भयो र तपाईं पहिले भन्दा धेरै पटक ब्यूँझनुभयो भने, यो स्लीप एपनिया जस्तो गम्भीर समस्या पनि हुन सक्छ।

यदि तपाईं रातमा लामो समयसम्म जागा रहनुभयो भने, तपाईं निराश र तनावग्रस्त महसुस गर्न सक्नुहुन्छ। यसले निद्राको गुणस्तर बिग्रन्छ र दिउँसोको काम प्रभावित हुन सक्छ।

राति उठ्नुको कारण के हो ?

१. सुत्ने वातावरण राम्रो नहुनु

तपाईं सुतिरहेको वातावरणले तपाईंको निद्राको गुणस्तरमा धेरै महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। शयनकक्षको तापक्रमदेखि ओछ्यानसम्म सबै कुरा धेरै महत्त्वपूर्ण हुन सक्छ। कहिलेकाहीँ साना कुराले पनि निद्रा बिगार्न सक्छ। त्यसैले, आफ्नो सुत्ने ठाउँलाई शान्त ठाउँमा राख्नुहोस्।

२. शारीरिक आवश्यकता

चाहे त्यो बाथरूम जानुपर्ने होस्, सुत्ने बानीमा परिवर्तन होस्, वा फ्याँक्ने र घुम्ने होस्, राती उठ्नु प्रायः एक सामान्य शारीरिक प्रतिक्रिया हो। तर, यदि तपाईंलाई राति उठेपछि फेरि निद्रा नलाग्ने समस्या भइरहेको छ भने, यसलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन।

३. राति अबेरसम्म खाना खाने, फोन प्रयोग गर्ने

ढिलो खाना खाने वा लामो समयसम्म फोन प्रयोग गर्ने जस्ता गतिविधिहरूले तपाईंको निद्रालाई असर गर्छ। यस कारणले गर्दा, रातमा धेरै पटक उठ्नु पर्छ।

यसले तपाईंको निद्रालाई मात्र असर गर्दैन, तपाईं राम्रोसँग सुत्न पनि सक्नुहुन्न। त्यसैले, आफ्नो सुत्ने ठाउँ पूर्ण रूपमा सफा राख्नुहोस्। आफ्नो फोन वा ग्याजेटहरू आफूबाट टाढा राख्नुहोस्, ताकि निद्रामा कुनै बाधा नपरोस्।

४. निद्रा सम्बन्धी विकारहरू

कहिलेकाहीँ राती उठ्नु पनि निद्रा सम्बन्धी विकारसँग सम्बन्धित हुन सक्छ। जस्तै अनिद्रा वा निद्रा नलाग्ने। यदि तपाईं राती उठ्ने संख्या अचानक बढेको छ र तपाईं सजिलै निदाउन सक्नुहुन्न भने, तपाईंले अवश्य पनि डाक्टरको सहयोग लिनुपर्छ।