के नुन कहिल्यै खराब हुन सक्छ ?

काठमाडौँ – नुनबिना खाना अधुरो हुन्छ । नुन बिना खानाको स्वाद हुँदैन। खाना पकाउँदा जतिसुकै मसला प्रयोग गरे पनि नुन नमिसाएसम्म खानामा स्वाद आउँदैन । नुन एक प्रकारको खनिज हो, जुन सोडियम क्लोराइडबाट बनेको हुन्छ। नुन पनि हाम्रो भान्साको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण चीज हो।

मसला, तरकारी वा दाल– भान्सामा पाइने यी सबै चिज केही समयपछि बिग्रन्छ तर नुन कहिल्यै बिग्रन्छ ? नुन धेरै सावधानीपूर्वक प्रयोग गरिन्छ। थोरै नुन धेरै हुन्छ र सम्पूर्ण खाना बिग्रन्छ। तर कहिले काँही विचार गर्नुभएकाे छ ? धेरै पटक नुन हाल्दा पनि खानामा स्वाद आउँदैन…

के नुन खराब हुन सक्छ ?

सामान्य नुनमा सोडियम क्लोराइड हुन्छ, जुन रासायनिक रूपमा स्थिर हुन्छ। यसको मतलब यो हो कि समयले नुनमा कुनै महत्त्वपूर्ण प्रभाव पार्दैन, अर्थात्, यो कहिल्यै समाप्त हुँदैन। नुनमा ब्याक्टेरिया वा फङ्गस बढ्ने सम्भावना छैन। खाना बिगार्ने ब्याक्टेरियालाई बढ्नको लागि नमी चाहिन्छ, तर शुद्ध नुनमा पानी हुँदैन। त्यसैले यो नराम्रो पनि होइन ।

नुन किन समाप्त हुँदैन ?

नुन खराब नहुनुको एउटा कारण यो हो कि यो धेरै जीवाणुहरूको लागि खतरा हो। नेशनल एकेडेमिक्स इन्स्टिच्युट अफ मेडिसिनको रिपोर्टका अनुसार खानामा नुन मिसाउँदा माइक्रोबियल कोशिकाहरूलाई ओस्मोटिक झटका लाग्ने गर्छ। यस कारण, माइक्रोबियल कोशिकाहरूबाट पानीको कमी हुन सक्छ। यो प्रक्रियाको कारण माइक्रोबियल कोशिकाहरू बढ्न सक्दैनन्।

अमेरिकी कृषि विभागका अनुसार शुद्ध नुन कहिल्यै खराब हुँदैन। तर अपरिष्कृत समुद्री नुनमा सानो मात्रामा समुद्री शैवाल हुन्छ। घरमा प्रयोग गरिने आयोडिनयुक्त नुनमा आयोडिन रसायन हुन्छ। टेबल र कोषेर नुनमा एन्टि-केकिंग एजेन्टहरू हुन्छन्, जसले समयसँगै बिग्रन सक्छ। यसले नुनमा ओसिलो प्रवेश गर्न सक्छ र त्यसमा गाँठो बन्न थाल्छ।