अचानक तौल घटाउनु कत्तिको खतरनाक हुन सक्छ ?

काठमाडौँ – सुनिता विलियम्स यसै वर्ष जुन ५ मा बोइङ स्टारलाइनरबाट अन्तरिक्षमा गएकी थिइन् । उनको मिसन ८ दिनसम्म चल्ने थियो तर स्टारलाइनरमा प्राविधिक समस्याका कारण उनी त्यहाँ रोकिनुपरेको थियो ।

भारतीय मूलकी अमेरिकी अन्तरिक्ष यात्री सुनिता विलियम्स अन्तरिक्षमा फसेकी छिन् । यस अवधिमा उनको तौल द्रुत गतिमा घट्दै गएको छ, जुन डाक्टर र वैज्ञानिकहरुका लागि सबैभन्दा ठूलो चुनौती बनेको छ । जुन २०२४ मा अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन पुगेदेखि उनको तौल लगातार घट्दै गइरहेको छ ।

अमेरिकी न्यूयोर्क पोस्टको रिपोर्ट अनुसार नासाका विज्ञहरूले उनको तौल सामान्य बनाउन हरसम्भव प्रयास गरिरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा सुनिता विलियम्सको तौल अन्तरिक्षमा किन घट्दैछ भन्ने प्रश्न उठ्छ ।

सुनिता विलियम्सको तौल अन्तरिक्षमा किन घट्दैछ ?

अन्तरिक्षमा तौल घटाउनु सामान्य कुरा हो। यो प्रायः लामो मिसनहरूमा देखिन्छ। रिपोर्टका अनुसार अन्तरिक्षमा जाने मानिसलाई पृथ्वीमा बस्नेभन्दा बढी क्यालोरी चाहिन्छ। सुनिता विलियम्स मिसनमा जाँदा उनको तौल ६३.५ किलो र उचाई ५.८ फिट थियो ।

तर उनीहरूलाई उपलब्ध उच्च क्यालोरी आहारले उनीहरूको आवश्यकता पूरा गर्दैन। अन्तरिक्षमा, मानव शरीरको मेटाबोलिज्म बढ्छ, जसका कारण उनीहरूलाई बढी क्यालोरी चाहिन्छ।

नासाका वैज्ञानिकहरूले एक औसत अन्तरिक्ष यात्रीलाई स्वस्थ तौल कायम राख्न दैनिक ३,५०० देखि ४,००० क्यालोरी चाहिने विश्वास गर्छन्। यस बाहेक शरीरलाई शून्य गुरुत्वाकर्षणमा फिट राख्न हरेक दिन करिब दुई घन्टा व्यायाम गर्नु आवश्यक हुन्छ, जसका कारण क्यालोरी बर्न हुन्छ र तौल पनि कम हुन्छ ।

अचानक तौल घटाउनु कत्तिको खतरनाक छ ?

पोषणको कमी

तौल घट्दा शरीरलाई आवश्यक पोषक तत्व प्राप्त हुँदैन, जसले स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउन सक्छ । शरीरमा सही किसिमको पोषण नहुनुले गम्भीर स्वास्थ्य जोखिम निम्त्याउन सक्छ। तसर्थ, पृथ्वीमा पनि औषधिको मद्दतले तौल घटाउन निषेध गरिएको छ।

मांसपेशी कमजोरी

तौल घट्नुका कारण मांसपेशी कमजोर हुन्छ, जसका कारण शारीरिक क्रियाकलापमा कठिनाइ हुन्छ । वास्तवमा, जमिनमा हिँड्दा थकान लाग्छ, किनभने हड्डी र मांसपेशीले पृथ्वीको गुरुत्वाकर्षणको विरुद्धमा काम गर्नुपर्दछ, तर शून्य वा धेरै कम गुरुत्वाकर्षणमा शरीरमा कुनै तनाव हुँदैन, जसले हड्डी र मांसपेशीहरूलाई क्षति पुर्‍याउँछ।

हृदय समस्या

अचानक तौल घट्दा मुटुमा दबाब बढ्छ, जसले मुटु सम्बन्धी समस्या निम्त्याउन सक्छ। अन्तरिक्षमा, शरीरमा तरल पदार्थहरू पृथ्वीमा जस्तै शरीरमा रहँदैन। जसका कारण शरीरको काम गर्ने तरिकामा परिवर्तन आउँछ । शरीरको हड्डीको बोन म्यारोमा आरबीसीहरू बनाइन्छ।

अन्तरिक्षमा तरल पदार्थको गतिशीलता परिवर्तनको कारण, हड्डी मज्जाले पर्याप्त आरबीसीहरू बनाउँदैन। यसले गर्दा शरीरमा रगतको मात्रा र आरबीसीमा पाइने हेमोग्लोबिन कम हुन्छ। हेमोग्लोबिनको मद्दतले रगत बग्ने शरीरका आवश्यक अंगहरूमा पुग्छ। हेमोग्लोबिनको कमीले कार्डियो भास्कुलर प्रणालीमा दबाब दिन्छ, जसले हृदय रोग निम्त्याउन सक्छ।

मानसिक स्वास्थ्य प्रभावित

अचानक तौल घट्नुले मानसिक स्वास्थ्यलाई असर गर्छ, तनाव र डिप्रेसन निम्त्याउँछ। सुनिता विलियम्सलाई मनोवैज्ञानिक समस्या हुनुको कारण यो हो कि उनी ८ दिन मात्र अन्तरिक्षमा गइन् तर त्यहाँ ८ महिनाभन्दा बढी बस्नुपर्‍यो, यस्तो अवस्थामा उनको मानसिक स्वास्थ्यमा असर पर्न सक्छ ।