केटाबाट केटी बन्न कति गाह्रो हुन्छ जान्नुहोस्

काठमाडौँ – हर्मोन प्रतिस्थापन शल्यक्रिया एक धेरै गाह्रो प्रक्रिया हो। यसबाट केटाबाट केटीमा लिङ्ग परिवर्तन हुन्छ । आफ्नो लिंग परिवर्तन गर्न चाहने व्यक्तिहरूका लागि एचआटि गरिन्छ त्यहाँ धेरै जोखिमहरू पनि हुन सक्छन्।

भारतीय क्रिकेट टोलीका पूर्व अलराउन्डर सञ्जय बांगरका छोरा आर्यनले आफ्नो लिंग परिवर्तन गरेका छन् । उनी केटाबाट केटीमा परिणत भएका छन् । अहिले उनको नाम अनाया हो। ११ महिनाअघि हर्मोन रिप्लेसमेन्ट थेरापी (एचआरटी) गराएपछि २३ वर्षीय आर्यनले सोमबार सामाजिक सञ्जालमा भिडियो शेयर गर्दै यो अवधिमा आफूले के–कस्ता समस्या भोग्नुपरेको बताए ।

उनले लेखेका छन्– ‘शक्ति गुमाउँदै, तर खुशी प्राप्त गर्दै। शरीर परिवर्तन भएको छ, डिसफोरिया कम हुँदैछ। अझै धेरै लामो बाटो छ, तर हरेक पाइला मेरो आफ्नै जस्तै लाग्छ। अब अनाया क्रिकेटर पनि भइसकेकी छिन् । बायाँ हाते ब्याट्सम्यानले स्थानीय क्रिकेट क्लब इस्लाम जिमखानाबाट क्रिकेट खेल्छन्। यस्तो अवस्थामा केटाबाट केटी बन्न कसैलाई कत्तिको गाह्रो हुन्छ भन्ने कुरा जानौं।

हर्मोन प्रतिस्थापन शल्यक्रिया के हो ?

हर्मोन प्रतिस्थापन शल्यक्रिया एक प्रक्रिया हो जसमा शरीरमा हार्मोनहरू प्रतिस्थापन गरिन्छ। यस प्रक्रियामा पुरुष वा महिलाको लिङ्ग परिवर्तन हुन्छ। यसमा प्लास्टिक सर्जरीको पनि सहयोग लिइन्छ ।

यसलाई सन् २०१४ मा भारतमा मान्यता दिइएको थियो । अधिकांश लिंग परिवर्तन शल्यक्रियाका लागि ४ जना चिकित्सक, मनोचिकित्सक, शल्यचिकित्सक, स्त्री रोग विशेषज्ञ र एक न्युरो सर्जनको टोली छ ।

विज्ञहरूका अनुसार यो शल्यक्रिया २१ वर्षपछि मात्र गरिन्छ । यो भन्दा साना बच्चाहरु को लागी, आमाबाबुको अनुमति आवश्यक छ। यस शल्यक्रियामा, पुरुष हार्मोन टेस्टोस्टेरोनलाई महिला हर्मोन एस्ट्रोजनले प्रतिस्थापन गरिन्छ, जसले केटाको शरीरलाई केटीको विशेषता दिन्छ।

हार्मोन प्रतिस्थापन शल्यक्रियाको चरणहरू

अनुमति
लिंग परिवर्तनको शल्यक्रिया गर्नुअघि पत्रिकामा विज्ञापन दिनुपर्छ । यस विभागसँग सम्बन्धित अधिकारीले आवेदन दिनुपर्नेछ। प्रारम्भिक अनुसन्धान पछि राज्य विभाग मुख्यालय पठाइन्छ। निवेदनसँगै तीन राष्ट्रिय मनोचिकित्सक र चार लिंग परिवर्तन चिकित्सकको प्रतिवेदन बुझाउनुपर्नेछ । यस सम्बन्धमा सर्वोच्च अदालतको फैसलाको प्रतिलिपि पनि संलग्न गर्नुपर्नेछ । यसका लागि मनोवैज्ञानिक र हर्मोन विशेषज्ञको सल्लाह पनि लिनुपर्छ ।

हर्मोन थेरापी
अनुमति पाएपछि, तपाईं शल्यक्रियाको लागि अगाडि बढ्न सक्नुहुन्छ। पुरुषहरूलाई हर्मोन थेरापी दिइन्छ ताकि तिनीहरूको शरीरमा महिला हार्मोनको स्तर बढ्न सकून्। यदि महिलाले आफ्नो लिंग परिवर्तन गर्न चाहन्छन् भने प्रक्रिया उनको लागि समान छ।

शल्यक्रिया
यो सबै पछि, हार्मोन रिप्लेसमेन्ट सर्जरी गरेर, पुरुष वा महिलाको शरीरमा हर्मोनहरू परिवर्तन गरिन्छ, ताकि उनीहरूले आफू बस्न चाहेको लिंगको रूपमा व्यवहार गर्न सकून्। यसपछि प्रक्रिया पूरा हुन्छ।

रिकभरी
हर्मोन प्रतिस्थापन शल्यक्रिया पछि, उनको रिकभरी डाक्टरहरूको निगरानीमा हुन्छ। शरीरलाई निको हुनको लागि पूर्ण समय दिइन्छ, ताकि भविष्यमा कुनै समस्या नआओस् र शल्यक्रियापछि मात्रै त्यस्तो केही देखियो भने त्यसलाई सच्याउन सकिन्छ।

हर्मोन प्रतिस्थापन सर्जरीको लाभ

लिङ्ग परिवर्तन गरेर मानिसले आफ्नो इच्छा अनुसार आफ्नो लिङ्ग परिवर्तन गर्ने मौका पाउँछ ।
यो शल्यक्रियाले मानिसलाई आफ्नो शरीरको साथ आत्मसम्मान महसुस गराउँछ।
लिङ्ग परिवर्तनको शल्यक्रियाले पुरुष वा महिलाको मानसिक अवस्था सुधार गर्छ।

हार्मोन प्रतिस्थापन सर्जरीको जोखिम
यो शल्यक्रियामा सानो गल्तीले पनि संक्रमण हुन सक्छ।
शल्यक्रिया गर्दा वा पछि रगत बग्ने समस्या हुन सक्छ।
लिङ्ग परिवर्तनको शल्यक्रियामा पनि हर्मोनल असंतुलनको समस्या हुन सक्छ।
जसका कारण मानसिक समस्याको पनि सामना गर्नुपर्ने हुन्छ ।
सामाजिक स्तरमा पनि धेरै समस्याको सामना गर्नु पर्नेछ।