काठमाडौँ – एक अध्ययनले मस्तिष्क मात्र होइन, शरीरका यी अंगहरूमा पनि तपाईको सम्झनाहरू फेला पार्न सक्ने खुलासा गरेको छ। मस्तिष्क बाहेक शरीरका अन्य अंगमा पनि स्मरण भण्डारण गर्न सकिने अध्ययनमा भनिएको छ, यस सम्बन्धमा एउटा शोधपत्र प्रकाशित भएको छ । जसको सर्वत्र चर्चा भइरहेको छ ।
मान्छेको जीवनमा कहिल्यै नमेटिने चिज उसको सुन्दर सम्झनाहरू हुन्… जसलाई सोचेर उसले जुनसुकै बेला पनि खुशी महसुस गर्न सक्छ। यी सम्झनाहरू प्रायः बाल्यकालका छन्, जसलाई सबैले पुन: जिउन चाहन्छन्, यद्यपि यो सम्भव छैन। हामी सबैलाई थाहा छ कि मस्तिष्कले हाम्रा सबै सम्झनाहरू भण्डार गर्दछ ।
अर्थात्, यो मेमोरी उपकरण हो जहाँ सबै कुरा भण्डारण गरिन्छ। तर, एक अध्ययनले मस्तिष्क बाहेक शरीरका केही अंगहरूले पनि सम्झनाहरू भण्डार गर्ने कुरा पत्ता लगाएको छ । यो धेरै अनौठो लाग्न सक्छ, तर यो सत्य हो।
नेचर कम्युनिकेसनमा प्रकाशित यस अनुसन्धानमा शरीरका धेरै कोशिकाले स्मरणलाई भण्डारण गर्ने काम पनि गरेको बताइएको छ । यसको मतलब शरीरका कोशिकाहरूले सम्झनाहरू सिर्जना गर्न काम गर्न सक्छन्।
अमेरिकाको न्युयोर्क युनिभर्सिटीका लेखक निकोले वी. कुकुश्किनले भनेका छन्, शरीरका अन्य कोशिकाहरूले पनि सिक्न र सम्झना बनाउन सक्छन्। शोधकर्ताहरूले पत्ता लगाए कि, मस्तिष्क कोशिकाहरू जस्तै, गैर-मस्तिष्क कोशिकाहरूले पनि नयाँ जानकारीको प्रतिक्रियामा मेमोरी जीनहरू सक्रिय गर्दछ।
जब मस्तिष्क कोशिकाहरूले जानकारीमा ढाँचाहरू पत्ता लगाउँछन्, तिनीहरूले मेमोरी जीनहरू सक्रिय पार्छन् र सम्झनाहरू बनाउनको लागि तिनीहरूको जडानहरू पुन: संगठित गर्छन्। यस बाहेक मस्तिष्क बाहेक अन्य कोशिकाहरूमा स्मरण र सिकाइ प्रक्रियालाई निगरानी गर्न टोलीले प्रोटिनमार्फत स्मरणशक्ति बनाउने जीनले काम गरिरहेको छ वा छैन भनेर पत्ता लगाउने प्रयास गरेको छ ।
प्रयोगले के देखाएको छ कि मस्तिष्कमा रहेका कोशिकाहरू बाहेक अन्य कोशिकाहरूले मस्तिष्कमा न्युरोट्रान्समिटर संकेतहरू जस्तै रासायनिक संकेतहरू दोहोरिएर चिन्न सक्छन्। टोलीले पत्ता लगायो कि यो प्रक्रिया मस्तिष्कमा हुने प्रक्रिया जस्तै हो जसमा नयाँ चीजहरू सिक्ने क्रममा न्यूरोन्स सक्रिय हुन्छन्।
यसले यो पनि पत्ता लगायो कि जब कोशिकाहरूले ब्रेक लिएर सिक्छन्, तिनीहरूले राम्रोसँग काम गर्छन्, जस्तै हाम्रो मस्तिष्कको न्युरोनहरूले हामीले ब्रेक लिँदा अझ प्रभावकारी रूपमा सिक्छन्। मेमोरी जाँच गर्न नयाँ तरिकाहरू प्रस्ताव गर्नुको अतिरिक्त, यो अनुसन्धानले राम्रो स्वास्थ्यको लागि हाम्रो दिमाग जस्तै हाम्रो शरीरलाई पनि उपचार गर्न सुझाव दिएकाे छ।
यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया