कोभिडलाई पछि पार्दै सबैभन्दा प्रमुख संक्रामक बन्यो क्षयरोग !

काठमाडौँ – विश्व स्वास्थ्य संगठन डब्ल्यूएचओको एक प्रतिवेदनका अनुसार क्षयरोग कोभिड–१९ भन्दा खतरनाक रोग बनेको छ । सन् २०२३ मा, क्षयरोगले कोभिडलाई पछि पार्दै सबैभन्दा प्रमुख संक्रामक रोग बनेको छ। गत वर्ष विश्वमा करिब ८२ लाख क्षयरोगी भेटिएका थिए ।

क्षयरोग एक धेरै खतरनाक र गम्भीर रोग हो, जुन मायोब्याक्टेरियम ट्युबरकुलोसिस नामक ब्याक्टेरियाबाट लाग्ने गर्दछ। यसमा सबैभन्दा बढी फोक्सो प्रभावित हुन्छ । मिर्गौला, मेरुदण्ड र मस्तिष्क पनि यस रोगबाट नराम्ररी प्रभावित हुन सक्छ।

यस रोगका कारण वर्षेनी लाखौं मानिसको मृत्यु हुने गरेको छ । विश्वमा सबैभन्दा धेरै क्षयरोगी भारतमा मात्रै भेटिन्छन्। डब्ल्यूएचओको एक प्रतिवेदनमा यो खुलासा भएको हो। अहिले पनि विश्वका २६ प्रतिशत क्षयरोगी मुलुकमा बसोबास गर्ने गरेको छ ।

सबैभन्दा बढी क्षयरोगी कहाँ छन् ?
डब्ल्यूएचओको प्रतिवेदनका अनुसार क्षयरोगी नेपाल र भारतमा मात्र नभई इन्डोनेसिया, चीन, फिलिपिन्स र पाकिस्तान जस्ता देशहरूमा पनि निकै गम्भीर रोग बनेको छ। ती देशहरूमा कुल ५६ जना क्षयरोगका बिरामी हुनु चिन्ताको विषय हो । यीमध्ये सबैभन्दा गम्भीर अवस्था भारतको हो, जसले सन् २०२५ सम्ममा क्षयरोग उन्मूलन गर्ने लक्ष्य राखेको छ।

क्षयरोग बढ्नुको सबैभन्दा ठूलो कारण हो

कुपोषण
एचआईभी संक्रमण
रक्सी पिउने
धुम्रपान
मधुमेह

क्षयरोग कोरोना भन्दा खतरनाक
डब्ल्यूएचओको प्रतिवेदनका अनुसार क्षयरोग कोभिड–१९ भन्दा खतरनाक रोग बनेको छ । सन् २०२३ मा, TB ले कोभिड-१९ लाई उछिनेर सबैभन्दा प्रमुख संक्रामक रोग बन्नेछ।

गत वर्ष विश्वमा करिब ८२ लाख क्षयरोगी फेला परेका थिए, जुन सन् १९९५ मा विश्व स्वास्थ्य संगठनको अनुगमनपछिको सबैभन्दा बढी हो, जसले चिन्ता बढाएको छ । यसलाई समयमै नियन्त्रण गर्न सकिएन भने यो घातक र घातक हुनसक्छ ।

क्षयरोगीलाई खोकी लाग्ने र रगत लाग्ने गर्छ । उनीहरुलाई छाती दुख्ने, कमजोरी हुने, तौल घट्ने, ज्वरो आउनेजस्ता समस्या हुन्छ । यसको संक्रमण हावामा खोकी र हाच्छ्युँबाट सर्छ ।

यसमा फोक्सोको इन्फेक्सन हुन्छ तर अन्य धेरै प्रकारका क्षयरोगमा शरीरका अन्य भागमा पनि असर पर्न सक्छ। समयमै उपचार गरिएन भने यो घातक पनि हुनसक्छ ।