मैदाको सेवनले हामीलाई कसरी हानी गर्छ? स्वास्थ्यका हिसाबले कति उचित?

काठमाडौँ– पछिल्लो जीवनशैली यस्तो बन्दै गइरहेको छ कि, हामीले खाजादेखि खानामा मैदाको धेरै प्रयोग गर्न थालेका छौँ । खाजा पसलमा समेत त्यही मैदाकै खाने कुरा तयार पारिएको हुन्छ ।

म:म, समोसा, चाउमिन, नुडल्स्, रोटी, ब्रेड, पिज्जा, नान रोटी लगायतका खानेकुरा मैदाबाट नै बनेका हुन्छन् । दिनहुँ चियासँग खाने विभिन्न खाले बिस्कुट पनि मैदाले नै बनेका हुन्छन् ।

मैदा बनाउन गहुँमा भएको बोक्रा निकालिन्छ र सेतो भागलाई अत्यन्त मसिनो गरी पिसिन्छ । गहुँमा भएको प्राकृतिक गुणलाई फालेर मैदा तयार गरिन्छ । त्यसलाई उज्यालो, सेतो र चम्किलो बनाउन ब्लिचिङ गरिन्छ र केही रसायन पनि मिसाइन्छ । यसकारण पनि स्वादमा मिठो हुने मैदाका परिकार अस्वस्थकर मानिन्छ ।

मैदा पेटमा पुगेपछि त्यसले अम्लीय तत्वको निर्माण गर्छ । अम्ल हाम्रो शरीरमा जति बढी भयो त्यति हानिकारक हुन्छ । मैदा खाँदा स्वादमा जति राम्रो हुन्छ त्यति नै स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन्छ । मैदाबाट बनेका परिकार खानु भनेको भोक मेटिनु बाहेक कुनै पनि पोषक तत्व प्राप्त नगर्नु भन्ने हो । बरु नोक्सान नै धेरै भइरहेको हुन्छ ।

मैदालाई रिफाइन्ड फ्लो पनि भनिन्छ । जसमा फाइबरको मात्रा शून्य हुन्छ । यसले आन्द्रामा गम्भीर नोक्सान गर्दछ ।

मैदाबाट बनेका परिकार खाँदा पाचनसम्बन्धी समस्या झेल्नुपर्ने हुन सक्छ । खासगरी मैदामा फाइबर हुँदैन । जसले गर्दा यो सजिलोसँग पचाउन सकिँदैन साथै मैदा आन्द्रामा टाँसिन्छ र पाचन क्रियालाई नै रोक्ने काम गर्दछ । त्यसैले मैदा खाँदा ग्यास, कब्जियत, अपच लगायतका समस्या आउन सक्छन् ।

मैदाले पाचन क्रियालाई रोकी शरीरको सिस्टमलाई नै साँघुरो बनाइदिन्छ जसले गर्दा शरीरको मेटाबोलिज्म पनि कमजोर हुँदै जान्छ ।

नियमित रुपमा मैदा सेवन गर्ने व्यक्ति मोटोपनको शिकार हुने गर्दछन् । मैदाबाट बनेका खानेकुरा दिनहुँ खाने गरेमा मधुमेह जस्तो घातक रोग पनि लाग्न सक्छ ।  मैदाको सेवनले शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कम गर्छ ।

खानामा मैदाको धेरै प्रयोग गर्नाले एड्रेनल ग्रन्थीहरुमा दबाव पर्छ जसले गर्दा शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कम हुन्छ । त्यति मात्र नभएर मैदामा कुनै पनि प्रकारको भिटामिन वा मिनरल्स प्राप्त हुँदैन जसले गर्दा शरीरलाई कुनै पनि पोषण प्राप्त हुँदैन ।

मैदाको रोटी खाँदा हृदय रोग हुने जोखिम पनि धेरै हुन्छ । मैदाले शरीरमा कोलेस्ट्रोलको मात्रा समेत बढाउँछ । जसले गर्दा मुटु सम्बन्धी समस्या आउँछ ।