भगवान गणेशको एउटा दाँत कसरी भाँचियो ?

काठमाडौँ– भगवान्गणेशलाई सुख दिने र दुःख हटाउनेको रुपमा पुजिने गरिन्छ । भगवान् गणेशको भाँचिएको दाँत छ तर यो दाँत कसरी भाँचियो भन्ने कुरा कमैलाई थाहा छ । आउनुहोस् हामी तपाईलाई भगवान गणेशको दाँतको बारेमा कथा सुनाउँछौं।

कसरी भाँचियो गणेशको एउटा दाँत रु गणेश जीले एउटा दाँत कसरी गुमाए ?
जब महर्षि वेदव्यास जीलाई महाभारत लेख्ने विचार आयो, तब उनले आफ्नो मुखबाट निस्केको महाभारतको कथा लेख्न सक्ने व्यक्तिको खोजी गरे । तर उनले गणेशलाई पनि एक शर्तमा चुने । त्यो थियो, एक पटक पनि रोकियो भने लेख्न छोड्छ । महर्षि जी गणेशजीलाई राजी भए तर उहाँले एउटा शर्त पनि राख्नुभयो र भन्नुभयो, गणेश, तिमीले जे लेख्छौ, बुझेर लेख्नेछौ।

भगवान गणेशलाई किन भनिन्छ एकादन्तय ?
गणेशजीले पनि सर्त माने र दुवै जना महाभारत लेख्न बसे । ऋषिले कविता बोल्न थाले र गणेशले बुझे र छिटो लेख्न थाले। केही समय लेखेपछि गणेशको कलम फुट्यो । गणेशले महर्षिको शक्ति र ज्ञान नबुझेको बुझे । त्यसपछि उनले बिस्तारै एउटा दाँत भाँचे र फेरि महाभारतको कथा लेख्न थाले । त्यसैबेलादेखि भगवान गणेशको पनि एकदन्तय नामले पूजा गरिन्छ। भगवान गणेशको भाँचिएको दाँत कडा परिश्रम र त्यागको प्रतीक हो। तर, भगवान गणेशको भाँचिएको दाँतसँग सम्बन्धित केही अन्य कथा पनि छन् ।

कार्तिकेयले गणेशको दाँत भाँचे
एउटा कथा अनुसार एक पटक गणेशको जेठा भाइ कार्तिकेयले पुरुष र महिलाका उत्कृष्ट गुणहरूका बारेमा एउटा ग्रन्थ लेख्दै थिए । जसमा गणेशले यति धेरै अशान्ति सिर्जना गरे कि कार्तिकेय रिसाए र उनको एउटा दाँत भाँचियो। जब यो खबर भगवान शिवलाई पुग्यो, उनले कार्तिकेयलाई विश्वास दिलाए र गणेशलाई उनको भाँचिएको दाँत फिर्ता गराए तर श्राप पनि दिए। त्यसमा कार्तिकेयले भने कि भगवान गणेशले आफ्नो भाँचिएको दाँतलाई सधैं आफ्नो हातमा राख्नुपर्छ भने यो भाँचिएको दाँतले उनलाई जलाउनेछ। गणेश जीले यो श्राप स्वीकार गरे र कार्तिकेयबाट आफ्नो भाँचिएको दाँत लिए। यही भाँचिएको दाँतबाट भगवान गणेशले महाभारत लेखेको विश्वास गरिन्छ ।