गर्भावस्थाको शुरुवाती महिनामा कस्ता कुरा सबैभन्दा बढी खतरा हुन्छ ?

काठमाडौँ – गर्भावस्थाको शुरुवाती महिनामा केही कुरा ध्यान दिन जरुरी छ । एक अध्ययनका अनुसार ८० प्रतिशत गर्भपात ० देखि १३ हप्ताको बीचमा हुने बताइएकाे छ ।

गर्भावस्थाको प्रारम्भिक महिनाहरूमा आमा र बच्चाको अतिरिक्त हेरचाह आवश्यक हुने अध्ययनले जनाएकाे छ। यस समयमा थोरै लापरवाहीले धेरै समस्या निम्त्याउन सक्ने अध्ययनले जनाएकाे छ ।

आमा बन्नु जति सुन्दर अनुभूति हो त्यति नै कठिनाइले भरिएको पनि हुन्छ । गर्भावस्थाले महिलाको शरीरलाई असर गर्छ। ९ महिनासम्म आमाले विभिन्न प्रकारका शारीरिक तथा मानसिक समस्याको सामना गर्नुपरेको छ । गर्भावस्थाको प्रारम्भिक महिनाहरू धेरै नाजुक हुन्छन्। गर्भवती भएपछि महिलालाई ३ महिनासम्म थप हेरचाह चाहिन्छ।

यो अवधिमा गर्भपातको जोखिम बढी हुन्छ। ८० % गर्भपात ० देखि १३ हप्ताको बीचमा हुन्छ। यस्तो अवस्थामा यी महिनाहरूमा लापरवाहीबाट बच्नुपर्छ, केही कुराहरूबाट बच्नुपर्छ र केही कुरामा ध्यान दिनुपर्छ।

गर्भावस्थाको प्रारम्भिक महिनामा १५ कुरामा ध्यान दिनुहोस्

गर्भावस्थाको पहिलो तीन महिना धेरै विशेष र जोखिमपूर्ण हुन्छन्, त्यसैले गर्भावस्थाको बारेमा कसैसँग धेरै सल्लाह लिनुको सट्टा, डाक्टरलाई मात्र विश्वास गर्नुहोस्।

तपाईंको घर नजिकैको डाक्टर छान्नुहोस्, ताकि समयमै चिकित्सा सेवाहरू उपलब्ध छन्। यदि तपाईं गाउँमा बस्नुहुन्छ भने ‘आशा दिदी’ वा प्राथमिक उपचार केन्द्रमा जानुहोस् र आफ्नो नाम दर्ता गर्नुहोस् र सल्लाह पालन गर्नुहोस्।

डाक्टरको सल्लाह अनुसार मात्र खाने, सुत्ने र व्यायाम गर्ने दिनचर्या बनाउनुहोस्। तीनवटै तपाईंको र तपाईंको बच्चाको स्वास्थ्यको लागि आवश्यक छ।

परीक्षण पछि, डाक्टरले फोलिक एसिड र क्याल्सियम जस्ता पूरकहरू दिन सक्छन्। तिनीहरूलाई नियमित रूपमा उपभोग गर्नुहोस्। फोलिक एसिडले बच्चालाई न्यूरल ट्यूब डिफेक्टबाट बचाउन मद्दत गर्छ। आइरन र क्याल्सियमले आमा र बच्चाको हेमोग्लोबिन स्तरलाई स्वस्थ राखेर हड्डी बलियो बनाउँछ। औषधि सेवनमा लापरवाही नगर्नुहोस्।

गर्भावस्थामा बान्ता, घबराहट, बिहानको रोग वा कब्जियत जस्ता समस्याहरू सामान्य हुन सक्छन्, तर गम्भीर समस्या भएमा तुरुन्तै चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस् र सोही अनुसार आहार बनाउनुहोस्।

पेटको तल्लो भागमा दुखाइ भएमा, दाग देखिएमा, हल्का रगत बग्ने वा देखिने रगत वा कडा ढाड दुख्ने भएमा त्यसलाई बेवास्ता गर्नुको सट्टा डाक्टरसँग परामर्श लिनुपर्छ।

गर्भावस्थाको समयमा आफ्नो स्वतन्त्र इच्छाको कुनै पनि औषधि कहिल्यै नलिनुहोस्। जसका कारण बच्चा र आमा दुवै जोखिममा छन् । जहिले पनि डाक्टरको सल्लाह लिएर मात्र औषधि सेवन गर्ने ।

छेउमा सुत्ने बानी बसाल्नुहोस्।

धेरै कफी, मिठाई वा चिसो पेय पदार्थ नपिउनुहोस्।

यदि तपाई चुरोट वा रक्सी पिउनुहुन्छ भने, तुरुन्तै छोड्नुहोस्।

हल्का हिड्ने बानी बसाल्नुहोस्। विशेष गरी बेलुकाको खाना पछि हिड्नुहोस्। नियमित रूपमा केही सहज योग अभ्यास गर्नुहोस्।

पहिलो तीन महिनामा अत्यधिक काम वा परिश्रम नगर्नुहोस्। धेरै यात्रा नगर्नुहोस् र बीचमा आराम गर्नुहोस्।

तनावबाट आफूलाई बचाउनुहोस्। यसले आमा र बच्चाको स्वास्थ्यलाई असर गर्न सक्छ। ध्यान गर्नुहोस्, गीतहरू सुन्नुहोस्, केही रचनात्मक कामहरू गर्नुहोस्।

जंक फूड खानुको सट्टा गुड़, बदाम, ओखर, काजू, मखना वा स्वस्थ लड्डू खानुहोस्।

समय-समयमा डाक्टरलाई भेटिरहनुहोस्। आफैलाई परीक्षण गर्नुहोस् र अवस्था बुझ्नुहोस्।